In de banner
van links naar rechts:
Pieta Melis
Peerke Donders
Jan de Kort
Wieske Snuf
Jan Plek
Rocking Louis
De Siemer
De nieuwste aanvullingen en wijzigingen
Bijdragen?
Hebt u aanvullingen? Of verbeteringen? Dan kunt u die mailen aan Karel de Beer: tilburgsebijnamen@gmail.com
26 februari 2023
- bestaand lemma Louis Frutje Maos uitgebreid met ”Frutje jr” (Cees) Maas en diens passie voor ijshockey
- nieuw lemma: ijshockeyer Jiri Petrnousek die als “George Peters” Tilburg Trappers kwam versterken na zijn vlucht uit Tsjecho-Slowakije
- nieuw lemma: Riek “Zuster” Segers die in heel Berkel-Enschot e.o. als wijkverpleegster bekend was
- nieuw lemma gebrs. Tuma, die onder schuilnamen ijshockeyden voor Tilburg Trappers na hun vlucht uit Tsjecho-Slowakije
- enkele foto’s toegevoegd aan de bestaande lemma’s Cees den Reijer en “Willeke Tuf” Schoenmakers
28 december 2022
Benedictus, ontginningsproject Heukelomsche Heide
- nieuw lemma den Bèùk, automatiek St. Annaplein
- nieuw lemma Benedictus, ontginningsproject Heukelomsche Heide
- bestaande lemma’s Brok-Wee en Hôogspoor: foto’s toegevoegd
- nieuw lemma Korvelsche Kerkdijk (nu Veestraat)
- nieuw lemma: Òrfeejus, gebouw aan het Wilhelminapark
- nieuw lemma: de Pòtvis, vooroorlogse stroomlijnlocomotief
- bestaand lemma de Wasknijper, uitgebreid met tekst en foto
24 december 2022
- nieuw lemma: “Meneer Karel” van Kampen van basisschool Don Sarto
23 december 2022
De zusters van het Cenakel
- nieuw lemma: Tooke Sik, of de Gèètedokter
16 december 2022
Piet “het Soldaatje” Hoosemans
- nieuw lemma Cornelis Brenders, “Burgemeester van de Boeren”
- nieuw lemma Els Bruëns, “Mevrouw Karretje” genoemd in Tunesië,
- nieuw lemma: Marco “Truifel” van Elten jr. (B-E),
- bestaand lemma ”Wèfke” Brouwers-Eras, tekst bijgewerkt,
- nieuw lemma over Piet “het Soldaatje” Hoosemans,
- bestaand lemma Moerel: foto Stolpersteinen Tuinstraat toegevoegd,
- bestaand lemma P.J. van Oirschot, tekst bijgewerkt,
- bestaand lemma Antoon de Rooij jr, tekst bijgewerkt en foto erbij,
- bestaand lemma Joannes “Pinneke” Schoenmakers: tekst herschreven,
- bestaand lemma “Bleeke Bèts” Schoenmakers–Janssens aangepast,
- nieuw lemma “Gouwe” Julius Swagemakers jr.,
- bestaand lemma Jonge San Verschuuren bijgewerkt en foto erbij,
- bestaand lemma Luc Verschuuren bijgewerkt en foto erbij.
- Beperkte aanpassingen van de lemma’s Josephine Goijarts - Janssens, Pieta Melis (pas opgedoken foto erbij), Kees Oprinsen (andere foto), Johan Stekelenburg en Sjaak Swaans.
21 september 2022
Pollethoek, villa Joseph en Désiré.
- nieuw lemma: “Café Achterom”, Café Schuurmans in oorlogstijd
- nieuw lemma: de “Bakkerse Brug” over het Wilhelminakanaal
- nieuw lemma over de Belgenbajes (voormalige Willem II kazerne)
- nieuw lemma: van Hemapleintje tot Hendrikhof
- nieuw lemma over “de Jut,” de Nederlandsche Vlasspinnerij
- bestaand lemma et Kestiltje van Pollet aangepast aan nieuwe informatie
- nieuw lemma: “de Koektrommel,” woninggebouw De Ruiter in Berkel-E.
- nieuw lemma: “de Lijkhoeve”, zorglandschap Leyhoeve
- nieuw lemma: "de Locomotievenboulevard” van et Atteljee
- nieuw lemma “de Poepvaan”, een soort reukmelder op het dak van de Kromhoutkazerne
- nieuw lemma over de Pollethoek: vier villa’s aan de Spoorlaan, gebouwd voor de familie Pollet
- Kleine aanpassingen: Duikbasis Moerle, het Vaticaan
19 juli 2022
Directie en personeel van de firma Gebrs. van Dijk & Co.
- nieuw lemma Jan van Baal, Laatste Stoker van de NS-werkplaats
- nieuw lemma Marie de Bresser, baakster en Iron Lady, Berkel-Enschot
- bestaand lemma Ria “Luchtbuks” van Dijk (overleden 2021) bijgewerkt
- nieuw lemma et Spèrmavrouwke Ricky van Dongen – v.d. Sande
- nieuw lemma Michel “Octopus” de Grood, neurochirurg
- nieuw lemma Martinus “Paus” Koolen, Berkel-Enschot
- bestaand lemma Henricus J.H.J. (“Heintje Medio”) Mannaerts: nieuwe tekst
- bestaand lemma Henricus A.J. (“Henri”) Mannaerts, vernieuwd en uitgebreid
- nieuw lemma Henricus A.A.M. (“IJzeren Hein”) Mannaerts
- nieuw lemma Harrie Schellekens, keizer van het Enschots gilde
- bestaand lemma prof. DéBéJé Schouten: tekst gedeeltelijk herschreven
- bij enkele lemma’s foto’s bijgeplaatst: zie Nico Derksen, gebrs. Van Dijk, Stien Janssen-Quinten, of beperkt bijgewerkt: zie Johannes Elen, Marinus v.d. Loo, de gezusters Mutsaerts, Karel “de Goede” Swagemakers, Frans Verbunt en Jana van der Weegen.
20 maart 2022
Situatie rond 1900 in de Heuvelstraat.
- bestaand lemma Den Buunder uitgebreid met de Tilburgsche IJsclub
- nieuw lemma Van Gemertstraatje, oude naam voor deel Langestraat
- nieuw lemma Heinekenflat, goed voor bierreclame onder het voetbal
- nieuw lemma IJsschots met draaideur (kapel OLV ter Nood)
- nieuw lemma Jaonekes Paojke, naast tabakswinkel Julianapark
- nieuw lemma het Kasteel, voormalig Raadhuis van Berkel-Enschot
- bestaand lemma Lauke Tòd aangevuld met fusieperikelen rond 1970
- nieuw lemma Makrietjes, Maycrete noodwoningen verrassend duurzaam
- nieuw lemma café den Oeper van Oppermans op ’t Groeseind
- nieuw lemma Ons Elleke, café ’t Raadhuis in Berkel-Enschot genoemd naar uitbaatster
- nieuw lemma Peperbus (2), zoals de eerste kerk van Korvel ook bekend stond
- nieuw lemma Roomse Nederzetting, uit het bouwlustige Rijke Roomse Leven
- nieuw lemma Stèktielstraot, een typerend staaltje Tilburgse straottaol
- bestaand lemma Teerevèldje aangepast aan nieuwe ontwikkelingen
06 februari 2022
Meester/schoolhoofd Harrie Bezemer met leerlingen van de "Bezemschool" (coll. RAT)
08 december 2021
Tricolores: aanvoerder Jordens Peters poseerde in 2020 in het winnende shirt uit 1960.
- bestaand lemma Brèùne Bèère (Trappisten): het begin uitgebreid met wat meer over het ontstaan
- bestaand lemma voetbalclub Sarto geheel herzien
- bestaand lemma voetbalclub SET: eerste helft geheel herzien
- bestaand lemma Tricolores: het begin uitgebreid met wat meer historie.
11 november 2021
Portret van Frits Swagemakers (coll. Karel “de Goede” Swagemakers, zie daar)
- bestaand lemma burg. Becht aangevuld met stukje “Bechts voetspoor”
- bestaand lemma Jos. Bedaux in de eerste alinea uitgebreid met een tweede bijnaam
- nieuw lemma Jan-Willem “Dino” van den Braak
- bestaande lemma’s over Bertje en Nol Eijgenraam aangevuld
- nieuw lemma over “Willem Weemoed” van Gestel
nieuw lemma “Jan Klabats” van Kasteren, Berkel-Enschot
- bestaand lemma Van Looij, den Appetjoek, tekst na de eerste alinea aangepast
- nieuw lemma Ilja Leonard Pfeijffer, in Tilburg “Writer in Weemoed”
01 juni 2021
Het zelfgemaakte stoomtreintje “the Little One” van Antoon Schoenmakers
- bestaand lemma Pius de Fèène Arts bijgewerkt
- bestaand lemma Janus van den Biggelaar bijgewerkt
- bestaand lemma Gerardus Buddemeijer bijgewerkt en uitgebreid
- bestaand lemma gebrs. Jan en Mathieu Eras, aangepast
- Gròtje den Mèlkboer Hendriks: nieuw lemma, foto gevraagd
- nieuw lemma Anthony de Kroon, Bierbrouwer op Enthoven
- bestaand lemma Pieta Melis: tekst bijgewerkt
- bestaand lemma Dré Meulenbroek: tekst bijgewerkt
- herzien en uitgebreid lemma inzake speelgoedwinkel J.J. "Pop"van
- lemma Louis Pirenne, eerste deel herschreven en foto toegevoegd
- nieuw lemma “Jan Boerkes” Schapendonk, met nog enkele bijnamen uit het Berkelse
- nieuw lemma Miet de Bèkker Smetsers, die een hoge ouderdom bereikte
- bestaand lemma Sophia Sofke Trommelen: tekst herzien en foto erbij
- lemma Adje Hasj van Zelst: aangepast en verplaatst van hfdst. 2 naar 1
19 maart 2021
De Ford-bus van J. Simons-Van den Brink.
- nieuw lemma dr. H. Bertens, et Pestoorke, bouwpastoor Broekhoven
- bestaand lemma Gezusters Evers aangevuld, nu ook met foto’s
- bestaand lemma Gabriël Franken, aangevuld
- bestaand lemma Anna Kiep Franken, aangevuld
- bestaand lemma “Willeke de Smid” van der Loo, aangevuld
- nieuw lemma Ton “Tilburgs Tonneke” Rooijens
- nieuw lemma Johannes “Pinneke” Schoenmakers
- nieuw lemma Gerard Gròtje Schoonis
- bestaand lemma J. Simons-V.d. Brink, de Pötjeskôopman, aangepast
-In hoofdstuk 1 kleine wijzigingen bestaande lemma’s aangebracht: Céline Diepen, “Dierentemmer” van Dijk, Ria “Luchtbuks” van Dijk, Jaques “Poeperd” de Kort, Berrie Kösterke Pessers,
- nieuw lemma Broekhoovese Trèm: hoe een baker in een gezegde verzeild raakte
- nieuw lemma et Zultwèfke, had een snoepwinkeltje omgeving Trouwlaan
- nieuw lemma de Apenrots, kantoorgebouw onderwijsgebied Stappegoor
- nieuw lemma Crematorium, ofwel het nieuwe huis van Guus Meeuwis
- nieuw lemma Èèzeren hond, de eerste gemotoriseerde venterkar
- nieuw lemma Kabouterboom, een bijzondere boom in Enschot
- bestaand lemma Kèrmespèèrd aangepast
- nieuw lemma Korte Heuvel: geen officiële naam maar wel gemeengoed
- nieuw lemma Lawaaikraai, kunstwerk Izi-Bird, huidige verblijfplaats onbekend
- nieuw lemma Piesstròtje, smoezelig steegje naast V en D
- nieuw lemma The Tube, modernistisch distributiecentrum op Het Laar
- In hoofdstuk 4 gedeeltelijk bijgewerkt de lemma’s: Oudste Tilburger (Lindeboom), Pirke Staok en Zusterstròtje
5 september 2020
Het gezin Pirenne
- bestaand lemma Norbertus de Beer uitgebreid met een bijzondere foto
- nieuw lemma Frans “Paus” van Beurden en zijn zus Kee
- bestaand lemma Ria “Luchtbuks”van Dijk aangevuld vanwege haar 100e verjaardag
- bestaand lemma Gabriël Eras aangevuld
- nieuw lemma Willem II-trainer Frantisek “Vaderons” Fadrhonc
- nieuw lemma “Kuntje” van Hoof, smid aan het Smidspad
- nieuw lemma Jaones “de Lange” van Kempen, Wilhelminapark
- bestaand lemma de Mòp en Tooke de Mòp (Oppermans) herzien
- nieuw lemma Louis Pirenne ”van den Illektriek”
- nieuw lemma Albert Pirenne “Kiendeke Jézus”, zoon van Louis Pirenne en pastoor in Goirle
- In hoodstuk 1 ook gedeeltelijk bijgewerkt de lemma’s: “IJzeren” Hein Enneking, Keeke van Nunen, Wed Paijmans, Jan Paulis, Cato Stakenburg en Jan “notaris” Swagemakers.
3 juli 2020
- nieuw lemma et Bèls Boerke Daems in de Houtstraat
- nieuw lemma den Blòk, Bisschop Zwijsenstraat – Primus van Gilsstraat
- bestaand lemma den Buunder of Grollegat bijgewerkt
- bestaand lemma de Dèùkklok bijgewerkt
- nieuw lemma de Hark, over Sint Jozefzorg aan de Ringbaan Zuid
- nieuw lemma Leugen- of Liegbènkskes op de Heuvel onder de lindeboom
- nieuw lemma de Drie Pinguïns, monument voor de Zusters van Liefde
- nieuw lemma de Poort naar de Hemel, abdij Koningsoord Berkel-Enschot
- nieuw lemma bij Raaje, de winkel van de gezusters Verheijen, Smidspad
- bestaand lemma Raketflat of et Pòtlôod, vernieuwd met foto erbij
- bestaand lemma Schôone Laaj of Nieuwe Leij, bijgewerkt en uitgebreid
- nieuw lemma over de Silotoren aan de Piushaven
- bestaand lemma Vèùle Laaj of Oude Leij, bijgewerkt, met foto’s
- nieuw lemma Weuw Franken, café Berkdijksestraat – Ringbaan West
- bestaand lemma Witlox’ Wouwer bijgewerkt, met foto erbij
13 juni 2020
- nieuw lemma frater “Jètske” Alfonso Vennemans van de Leoschool
- herzien en uitgebreid lemma over “de Leesfrater” Caesarius Mommers
- nieuw lemma Juffrouw “Tafeltje van Zeven” van Rijswijk, Broekhoven
5 april 2020
- bestaand lemma Kees Pôot van Arendonk uitgebreid met foto
- nieuw lemma Louis van den Brekel, den Börgemister van den Heuvel
- bestaand lemma Jos van den Brekel aangepast
- bestaand lemma Tinus “Boerke” van Iersel aangepast, met foto erbij
- bestaand lemma Adrianus “den Zwarte” Kolen aangepast en uitgebreid
- nieuw lemma Poeper de Lepper, buitenwever Laagstraat - Esdoornstraat
- nieuw lemma Blènde Piet Snels die met zijn zus een logement bestierde in de Koningswei
14 februari 2020
- bestaand lemma Dèùkplank, geactualiseerd
- nieuw lemma Berkelschen Heikant, niet te verwarren met de Tilburgse
- nieuw lemma de Bunker, glasarm huis Bisschop Zwijsenstraat
- nieuw lemma den Èngelebak, waar veel “Èngelkes” woonden
- nieuw lemma Fata Morgana (Süleymaniye moskee)
- nieuw lemma De Generaal, voormalig gemeentehuis Berkel-Enschot
- nieuw lemma Haringeind of Weike van Kuijpers-Vermeer te Berkel
- nieuw lemma Hondenkluif, ingewikkelde verkeersoplossing Enschot
- nieuw lemma De Hooge Noot, voormalige boerderij Enschot
- bestaand lemma IJspaleis, bijgewerkt
- bestaand lemma de Klinkert, bijgewerkt
- nieuw lemma de Koejemèrt, deel van Heuvel waar veemarkt was
- nieuw lemma ecobrug de Konijnenoren, Reeshof
- nieuw lemma De Paole, kunstwerk bibliotheek Berkel-Enschot
- nieuw lemma Sacramentsbeelden: heiligen die in het Oosten bleven
- bestaand lemma Schaopstròtje, bijgewerkt
- nieuw lemma woonblok de Sfinx op Korvel
- nieuw lemma Toren zonder Spits (Sacramentskerk)
- nieuw lemma wègwijsmènnekes op een rotonde in Enschot
18 januari 2020
- nieuw lemma Jan van den Heiligenberg, leraar Canisius Korvelseweg
- herzien lemma frater Loyola Hinten, klein fraterke met groot geduld
- nieuw lemma pater “Pietje” Leenhouwers, wijs maar eenvoudig
- nieuw lemma Frans Mutsaers, vele jaren directeur Canisius Korvelseweg
- bestaand lemma leraar biologie Henk Moller Pillot, bijgewerkt
- bestaand lemma Wil Sterenborg, bijgewerkt
- nieuw lemma Jan de Wolf, leraar tekenen en kunstgeschiedenis
23 december 2019
- nieuw lemma Cornelia Keeke Bèère van Beerendonk, Berkel
- nieuw lemma Gerardus den Dèl Delleman, Berkel-Enschot
- nieuw lemma Jo “de Rus” Denissen, Berkel
- nieuw lemma Tiny “Oostenrijks Kind” Hruska, Udenhout-Enschot
- nieuw lemma Willem “de Pruis” van Laak
- bijgewerkte lemma’s Huub en Jacques de Leeuw
- nieuw lemma Keeke van Nunen, mutsenwaster in Berkel-Enschot
- nieuw lemma Antoon Jan Pèèp Robben uit Berkel-Enschot
- nieuw lemma Marinus den Bèèr Smetsers te Berkel-Enschot
13 december 2019
- nieuw lemma: et Guld van Bèrkel (Gilde Sint Hubertus)
- nieuw lemma: Stukkeboer (bracht geweven stof naar thuiswerksters om die na te kijken)
20 november 2019
- uitbreiding bestaand lemma over oorlogsheld Toon “Kwak” Verhagen.
20 oktober 2019
- lemma François van Dooren aangevuld met foto wolspinnerij Pieter van Dooren
- nieuw lemma Annemie Franken, die onder de oorlog met haar broer gestrande piloten hielp
- nieuw lemma over Jan de Pont, advocaat met ondernemerstalent
- herzien en uitgebreid lemma Toon Kwak Verhagen, Held van Tilburg
23 september 2019
- nieuw lemma Pieter Couwenberg (Peerke Papen)
- nieuw lemma Frans “den Ameriekaon” Franken
- nieuw lemma Jos van Kasteren (Baron van den Haajkaant, Berkel)
- aangevuld lemma Jos “de Zeeuw” Krieckaart
- nieuw lemma Huub “de Lange Hollander” de Leeuw en zijn zoon Jacques
- bestaand lemma Marinus “Abt van Bèrkel” van der Loo, met meer feiten over “de Trappistenkwestie”
- nieuw lemma Johannes Petrus “Piet Toot” Totenberg
- aangevuld lemma “de Jammes” Verhaeren over landgoederen familie Van den Bergh
11 augustus 2019
- nieuw lemma Berghven (Galgeven)
- nieuw lemma et Gat van Guus (Meeuwis)
- nieuw lemma Haakgebouw (Koningsoord)
- lemma Mie Pieters herzien en uitgebreid met foto’s
- nieuw lemma Peperbus (Goirkese kerk)
- nieuw lemma de Zes (steenfabriek Leo Swagemakers)
27 juli 2019
- Lemma Bersin, “de Russische Madame”: tekst op enkele plaatsen aangevuld
- Nieuw lemma Jos “de Zeeuw” Krieckaart
- Nieuwe lemma’s over vier generaties familie Van der Loo
22 juli 2019
- Lemma Kees van der Bruggen; fotobijschrift aangepast
- Nieuw lemma: Appetjoek Van Looij
- Herzien en aangevuld lemma Willeke Tuf.
Hoofdstukken
1. Bijnamen van personen van wie de werkelijke naam bekend is
2. Bijnamen van personen van wie de werkelijke naam NIET bekend is
3. Schoolse bijnamen (leraren en leraressen)
4. Bijnamen van gebouwen, straten en zaken
Aan de lezer
Welkom in het digitale Tilburgs Bijnamenboek, de opvolger van de eerste, gedrukte versie uit november 2000. Ook dit boek bevat enkele inleidende teksten en vier hoofdstukken, die alle via deze inhoudspagina met één klik te bereiken zijn.
• De vier hoofdstukken bestaan uit lemma’s. Dit zijn de trefwoorden die op alfabetische volgorde zijn gezet, met voor zover bekend een verklaring voor de bijnaam, achtergrondinformatie, anekdote, illustratie, verwijzing e.d. Afhankelijk van de beschikbare gegevens kan een lemma beknopt of uitvoerig zijn.
• Het voordeel van digitaal werken is dat herzieningen en aanvullingen altijd nog mogelijk zijn. Een lijst met aangepaste en nieuw ingevoerde lemma’s wordt hier op de pagina in deze kleur bijgehouden. In één klik kan men naar het gewenste lemma toe.
• Lemma’s kunnen verwijzingen bevatten naar andere lemma’s. Binnen één hoofdstuk kan men dit aan de hand van de alfabetische indeling snel vinden. Als verwezen wordt naar een lemma in een ander hoofdstuk, of naar een andere plaats op www.cubra.nl, wordt dit aangegeven in deze kleur. Door één keer te klikken kan men er dan naartoe. Deze links zijn vaak nog niet actief; de implementatie geschiedt handmatig en kost veel tijd. Er wordt aan gewerkt.
• Voor het weergeven van woorden en zinnen in het Tilburgs dialect zijn de spellingsregels van Wil Sterenborg zoveel mogelijk gevolgd. Men kan hier alles over lezen in het Woordenboek van de Tilburgse Taal (onderdeel van www.cubra, KLIK HIER) of in de Diksjenèèr van de Tilbörgse Taol. Om het duidelijk te houden zijn de dialectwoorden cursief gemaakt in de teksten (niet de kopregels) van de lemma’s.
• Zoveel mogelijk staan bij personen het jaar en de plaats van geboorte en overlijden vermeld. Waar bij een jaartal géén plaatsnaam vermeld staat, kan men er over het algemeen van uitgaan dat het om Tilburg of een randgemeente gaat.
• Het interessegebied van het Tilburgs Bijnamenboek bestrijkt de stad Tilburg van na de gemeentelijke herindeling van 1997 (dus ook Berkel-Enschot en Udenhout) plus Goirle. Laag-Heukelom is hieraan toegevoegd, wat wordt gemotiveerd in hoofdstuk 2 onder het lemma Guld van Ènschot.
• Naar aanleiding van de herdenking van 75 jaar bevrijding van de stad Tilburg (27 oktober 1944-2019) is er een speciaal dossier samengesteld van lemma’s uit de vier hoofdstukken die betrekking hebben op oorlog, verzet en bevrijding. Ook dit dossier is via deze pagina direct in te zien.
Karel de Beer
17 febr. 2020
Over Karel de Beer
Karel de Beer is in 1946 in Tilburg geboren, doorliep er de lagere en middelbare school (St.-Odulphuslyceum) en studeerde in 1972 af in de economie. Was daarna vijftien jaar buitengaats in verband met zijn werk maar keerde in 1987 terug naar zijn geboortegrond. Schreef het Tilburgs Bijnamenboek (2000), won in 2004 de Grote Tilburgquiz en was schrijver en redactielid voor het boek Onze Club, een historische uitgave (2014) van de hockeyclub HC Tilburg. Schreef enkele artikelen in het Tijdschrift Tilburg en bijdragen in feestuitgaven voor Wil Sterenborg, Ronald Peeters en de Cees Robben Stichting. Hij was getrouwd met Ghislaine, die tot kort voor haar overlijden begin 2019 werkte als vrijwilligster in de ouderenzorg en daar ook haar muzikale talenten voor inzette. Is geïnteresseerd in veel vormen van cultuur en heeft lang op zondag in competitieverband achter een hockeyballetje aangesjouwd. Sinds zijn tijd als junior heeft hij vele clubblaadjes volgeschreven over zijn helden van de hockeyvelden. Zijn belangstelling voor de geschiedenis van Tilburg heeft hij meegekregen van zijn ouders en wordt ingegeven door een welgemeende nieuwsgierigheid naar het wel en wee van mensen die op dezelfde grond hebben geleefd als die waarop hij nu ademt en zich vrij mag voelen.
Over het Bijnamenboek
• Voorwoord bij de boekuitgave in 2000
• Voorwoord bij de website (5 mei 2017)
• Bijnamen van alle tijden en overal
• Inleiding tot Tilburgse bijnamen (toenaome)
• Colofon bij de boekuitgave in 2000