00 – website Argus nulnummer; januari 2017
Middenstandsrijm
Er bestaat een
soort poëzie die nooit in boekvorm verschijnt. Het is de
poëzie die meestal gepubliceerd wordt in een oplage van
één ijscokar of één mobiele viskramen. Verhuiswagens en
bestelbusjes van klusbedrijven rijden er mee door de
stad. Als deze dichtregels al aan het papier worden
toevertrouwd, dan is dat het papier van servetjes,
frietzakken en draagtasjes. Iedereen kent er voorbeelden
van uit zijn omgeving:
Stop!
Eet eerst
bij Jan een haring op
Wat Napoleon
was onder de vorsten
Zijn onze
worsten onder de worsten
Hoe triviaal
het genre ook moge lijken, het heeft een eeuwenoude
staat van dienst en kent zijn klassiekers. Miljoenen
Nederlanders die Amsterdam per trein zijn binnengereden
vanuit Utrecht lazen de gevelreclame van houthandelaar
Jongevos:
De beste
bomen uit het bos
vindt u als
hout bij Jongevos
Middenstandsrijm behoort tot de familie van de
volkspoëzie. Leden en ondersoorten van die familie zijn
het sinterklaasrijm, bidprentjes en grafpoëzie, teksten
op muurtegels, en de slagzin. Dat middenstandsrijm
werkt, is bewezen doordat ook niet-lokale ondernemers en
dienstverleners, de overheid en internationale concerns,
er gebruik van hebben gemaakt in reclame- en
voorlichtingscampagnes.
Middenstandspoëzie in haar beste vorm heeft kenmerken
van wat wij tegenwoordig ‘light verse’ noemen. We kunnen
echter ook vaststellen dat deze verzen rijkelijk
gezegend zijn met kreupelrijm en rijmdwang. Een goed
metrum is gewenst maar niet noodzakelijk. Die
tekortkomingen zijn echter een deel van de charme en
zelfs de effectiviteit van de middenstandsverzen. Er
zijn echter ook neringdoenden die de klant net iets meer
willen meegeven dan een lach en de rekening. Zoals het
van oudsher bekende Amsterdamse verhuisbedrijf Coulance:
Wat is
verhuizen in het leven?
Het is alles
pakken en dan gaan
Wat is het
aan het einde van het leven?
Het is gaan
en alles laten staan
En als het om
de hogere letterkunde gaat:
De Mei van
Gorter is wel vorstelijk
Maar de gort
van Meier is ook kostelijk |