PRINT DEZE PAGINA

Het Woordenboek van de Tilburgse Taal wordt mede mogelijk gemaakt door

Bijlage

razzeldazzel

► razzeldazzel

1.

"Vertel haar (de interviewster) van de razzel-dazzel!" zegt meneer Taminiau.

"De razzel-dazzel?" vraag ik, "wat is dat nou weer?"

"Och, dat was een danstent, maar niet voor nette mensen, ik kwam er nooit. Oh, laat dat er eigenlijk maar uit, anders voelen mensen die er wel dansten zich nog aangesproken! Ja, ik ben een huiselijk type, heb nooit zo'n behoefte gehad aan weggaan".

"Maar uw man danste er blijkbaar wel?" vraag ik.

"Ja, in ieder geval in zijn studententijd, 't was echt een danstent voor studenten.

Uit: Armhoefse akkers, Tilburg tussen de Heuvel en Moerenburg; Theo Cuijpers e.a.; 1983.

2.

En de „Razzel-dazzelkelder" voor het kopje koffie in de pauze! Zullen wij die in de nieuwe schouwburg niet missen? En ook de treinen!? Enfin, we zullen het zónder moeten stellen-, 't is àl historie!

Wim Bary over de ‘oude schouwburg’ (Metropole) aan de Heuvel, die vlak bij de spoorlijn lag met alle gevolgen van dien. In: Stadsschouwburg Tilburg, 1961.

3.

Een prachtig Tilburgs woord, dat - naar we schatten - tegen het eind van de twintiger jaren

plotseling opdook, is het zelfstandige naamwoord "razzeldazzel". Hiermede werd een

nieuwe dancing in onze stad aangeduid die - eufemistisch gezegd - niet aan de

verwachtingen van het publiek voldeed. Zo kon men horen: "We gaan vanavond naar de

razzeldazzel". Bij geen enkele Tilburger bestond er dan ook maar de geringste twijfel over

wat hiermee bedoeld werd. Het woord is geladen van gevoel, er ligt een wereld van een

overigens niet al te zwaar genomen minachting in en bovendien bootst het ook nog de

aard van het dansen na. Men behoeft van dansen niets te weten om te voelen, dat het hier

zeker niet om een Weense wals gaat. Toen in de loop der jaren aan een speciale

kwalificatie van de betrokken dancing geen behoeft meer bestond, stierf het woord vanzelf

uit. Het is derhalve maar een kort leven beschoren geweest. De uitvinder ervan is

natuurlijk onbekend. Zijn vondst was echter zonder meer geniaal.

Pierre van Beek – Tilburgs Taalplastiek, afl. 14. Van: www.cubra.nl; redactie: Ben van de Pol.

4.

We hebben lang geleden in onze rubriek eens stilgestaan bij het woord "razzeldazzel". 

Dit woord is in Tilburg enige tijd gangbaar geweest in denigrerende betekenis. Het werd

echter alleen gebruikt om de dancing aan te duiden in de voormalige Stadsschouwburg,

toen die gevestigd was in een oude fabriek langs de spoorlijn aan den Heuvel, en dan nog

enkel in de eerste tijd van zijn bestaan. Zodra de grieven, die sommigen meenden te

hebben, verdwenen waren of misschien ook omdat men aan de situatie gewend was, stierf

de benaming van zelf uit. Nu weten wij, dat het woord geen Tilburgse vinding is geweest.

Het ontstond in Amerika. De bekende Amerikaan Vance Packerd schrijft in zijn boek "De

Afvalmakers": "Razzle-dazzle is een woord in onze (Amerikaanse) taal geworden. Het

betekent: een situatie of gebeurtenis van verwarrende en verbijsterende bedrijvigheid." Ja,

zo zag men o.a. die Tilburgse dancing aanvankelijk. Voor ons gevoel van toen drukt

Packard zich echter toch wel bijzonder keurig uit.

Pierre van Beek – Tilburgs Taalplastiek, afl. 187. Van: www.cubra.nl; redactie: Ben van de Pol.