Verhalen in het Brabants

Natuurlijk han wij ok ‘ne Heeroom. Iederiin in Brabant hee ommers ‘ne Heeroom. En die zit aaltij in de missie. Da kan nie aanders, want waor ze ok nor toe vertrekken, nor Oost of West, ze komen aaltij in de missie terejcht. Den onze zaat wel hil ver weg erges tusse de meenseneters. Ik snap overiges nie datie nog lejft, want hij hee pas nog ‘n foto van ‘m gestuurd, waor ie op stao tussen ‘n stel bloate vieze kejrels, allemol gewaopend mee spere en pejl en boog. Hij hee zonne dikke bujk, da elke meenseneter wel ‘t waoter in de mond moet krejgen.

Hij maag om de tien jaor ‘ne keer op vekaansie komen en naa was ‘t wir zow ver. Ik ha’m nog nojt gezien, da wil zegge, hij was tien jaor geleeje wel hier gewist, mar toen was ik ‘n menneke van goed iin jaor. Op ‘t kasje neve ‘t Heilighartbild stao nog ‘n pertret waor ik op de schojt zit van ‘ne dikke paoter mee ‘ne board, mar die foto is verblikt en ge kunt host gin gezichte mir zien, zow dè’k nie weet hoe ik en hij ‘r toen ujt zage. Jao, hij stao wel op ‘n foto van opa en opoe, Toen ze zilvere brujloft han, mee al d’r virtien kejnder, allemol jonges, behalve ons moeder en ons taante Sjaan. Mar toen was ie op ‘t simmenarie. Hij hee ‘n pak aon mee ‘n broek tot over de knieje en nog ginne baord. Dus ge begrept da ik nuwschierig ben. Veral om dettie toen kedookes ha mee gebrocht. Veur ons ‘n slangevel en ‘n afgodsbildje. Da vel zit aachter ‘t Heilighartbild tege de muur gespejkerd en den afgod stao op zulder op ‘n auw kasje. Van da afgodsbildje heb ik op school mar nojt iets gezee, want in de katechismus stao dettet verboje is: ‘daar voor licht te ontsteken of te bidden.’ Da doen wij wel nie, mar den Broeder moes‘ns denke.

Ik mog’m nie mee af gon haolen van den boat. Ik ha net zow geere zon zeekestiil gezien. Ze brochten Heeroom nie mee. Hij moes irst ‘n tedje in ‘t kloster in Tilburg blejven. Daornao zottie nor ons taante Sjaan gaon. Die was getrouwd mee ome Frans, ‘n klerk van ‘t gemintehujs, mee ‘n gouw brilleke op. Zij han ‘n grojte burgerwoning. Laoter kwaam ie messchien ok nog bij ons ‘n paor daoge lozjere.

Mar eer ‘t virtien daoge verder was stond ie bij ons veur de deur mee z’n kofferke. In ‘t kloster hattie ‘t nie langer ujt kunne houwen.

‘Net as ge erges op oew gemak zaat ging ‘t klukske en dan moeste wir ’s nor de kapel om in de rij te gaon staon zingen. Gingde nor de keuke om te zien of ‘r niks te verhapstukke viel, omda ge flauw waart, werde weggejaogd en moest ge bij de prior komen.’ mopperde ie. Bij taante Sjaan was ‘t hillemaol gin doen. Die liet dames op visite komen om mee hum te pronke. Dan moes ie over de missie vertelle en thee drinke mee de pink omhojg. Laoter ging ze dan mee ‘t missiebuske rond. De dag 'r veur ha ie verteld da die meenseneters de mujs van ‘n meensehaand ‘t lekkerste van alles vonden. En hij ha mee z’ne dujm in z’ne mond veur gedaon, hoe ze dan smekte en mee d’r ojgen rolde as ze die afklove. ‘n Paor dames waren van d’r ejgen gegaon en taante Sjaan ha gezee, dettie echt nie langer kon blejve omda ze vandaog mee de grojte schonmaok moes begienen.’

Hij wow nie bij in van z’n bruurs zejn, omda die allemaol getrouwd waren en hij z’n ejge nie tujs vuulde bij vremd vrouwvolk. ‘Durrem ben ik mar bij jou gekomen Toke.’ zit ie tege ons moeder.

Hij ha veur ons ok iets mee gebrocht. ‘n Boog en ‘n stel pejlen mee houte punte. Ik vroeg of ik die mee moch nemen naor school om te laote zien. Dè mojg ik, mar toen ik zi, da ik den Broeder dan lekker in z’n kont zow schieten as ie somme op ‘t bord stond te schrejven mojg ‘t wir nie.

‘r Wier wa gerommeld en toen kon ‘t. Ons voader en ons moeder gingen slaopen in de opkaomer in de twijfelaar waor ons Truuske in slaopt. Ons Truuske kwam bij ons op zulder in ‘t keinderledikantje detter nog stond en Heeroom kreeg de bedstee van ons vader en ons moeder in de goeikaomer.

Heeroom ha hil die kaomer veur hum alliinnig en ons Truuske vond ‘t plezierig desse bij ons op de zulder moch slaopen. ‘Bij de grojte jonges.’ zi ze. Die jonges zejn wij. Ik en onze Piet, die‘n jaor jonger is as ik. Ons Truuske is vejf jaor. ‘n Naokomerke zegge ze. Mar da klopt nie. As ‘r iets te verdille valt stao ze aaltij veurop.

Ome Piet, -des Heeroom, mar hij zi da we ‘m gewoon ome Piet moesen noemen,- vertelde detter in ‘t missiebuske van Taante Sjaan nie eens genog zaat om ‘n fles ouwe klare te kojpen. Toen ie in de winkel alle dubeltjes en cente, ‘t mist cente, ha utgeteld kwam ie nog host ‘ne gulde te kort.

Mar den drankboer zi dattie toch ‘n fles kriig omda ie ‘ne eerme kapusien was.’Ge gaot oew toch nie bezatte, hee paoter?’ vroeg ie.

Ik zii ‘Zej mar nie ongerust man, ik heb alliin mar ‘n lege fles nojdig om wijwaoter mee nor de missie te nemen.’

Toen zittie: ‘As ge missionaris bent krijgde van men nog ‘n fles kedoo.’

‘Bedankt.’ zi ik: ‘ Na ge toch ont utdiille bent doeter dan ok nog mar ‘n fles konjak bij.’

‘Des goed,’ zi dieje drankboer, ‘mar die moete dan betaole.’

Wenne afzetter war ?’

‘t Wier er wel gezelliger op bij ons. Ome Piet kon zo schojn vertelle. Veural as ie ‘t ha over de Paappoeppas. Veural die keer toen twee stamme tegenover elkaar stonden mee spere, klaor om aon te vallen en ome Piet ‘r tussen was gespronge. Da heettie wel tien keer verteld. Elke keer ware ‘t miir Pappoeppas.

‘Halt !,’ had ie toen gebulderd. ‘Halt! As gullie vejgte wilt, dan kom mar op.’ Hij ha de twee aonvoerders nor veure laote komen, z’n mouwe opgestrupt en gezee:

’Kom mar op dan zal ik de strijd wel ‘ns gauw beslissen. Dan slao ik oe nor het rijk van oew veurvaderen. Mee speer en al. Ik heb zonne prikstok nie nojdig.’ Ze ware afgedropen.

Ons vaoder liet ‘r z’n pijp bij ujtgaon.

‘Ik zie ’t zow veur m’n ojge gebeure.’ zuchtte ie.

Of toen ie vertelde over ‘t daanse van die wilde meenseneters, waor dikkels moord en doodslag van kwaam. Hoe ze de hille naacht rond spronge rond ‘t vuur. Inlandse steerke drank dronken en dan mee knuppels op ‘lkaar insloege en gilde en te keer ginge.

‘Zen ze dan ok gekleed net as Indiane, mee veren op d’re kop en flodders on d’r buffellere broek?’ vroeg onze Piet

‘Nee,’ zi ome Piet, ' de manne draoge alliin enkele paradijsvogelvejren in d’r haor en ‘ne peniskoker.’

‘Wè is ‘ne peniskoker?’ vroeg ons Truuske.

‘Piet!’ riep ons moeder.

Ome Piet was efkes d’n draod kwejt. Toen zittie:

‘Das ‘n stuk bamboe da ze op d’re bujk bejne.’

En wa draoge de vrouwe dan?’ vroeg onze Piet.

‘Die hebbe alliin ‘n paor veerfstrepe op d’r lejf .’ zi ome Piet. Verder zen ze hillemaol naokt.’

‘Ik zie ‘t veur m’n ojge gebeure.’ zuchtte ons vaoder wir.

Toen was ons moeder kwaod geworre. Ze zi da ome Piet mar nie mir zo’n verhaolen moes vertelle.

‘Wurrem lojpen die meense blojt?’ vroeg ons Truuske.

Omda ‘t daor zô hiit is.’

‘Lopte gullie daor dan ok blojt ome Piet?’ vroeg ze.

‘Nej meske,’ zi ome Piet, ‘we draoge de zelfde dikke wolle habijten als ik hier aon heb. We zwiitte ons kapot, en we stinke ‘n uur tege de wend. Mar gelukkig nog nie zow eerg as die meense daor.’

Ik haddet ok naor m’ne zin. Ik moes elke mejrge mee nor de kerk. Ik was de pursoonlijke misdienaar van ome Piet, zittie. Veural zondags was da plezierig. Dan ging ome Piet overal in de durpe in de buurt preken over zejn missie om geld binne te haolen. Ik moes naruurlijk ok mee. Veur de mis begon kwam dan de pstoorsmeid vraogen wa we veur ontbijt won eten. Want we ware alle twee nog nuchter, omda we te communie moesen. Jonge wa krege we lekker te ete. Gebraoje ribkes of gekokte ham. Krintemik, peperkoek en melkbrojd. Soms stond ‘r nog ‘n schaol appelsienen op taofel. Die naam ome Piet allemaol mee, veur onderweg en veur tujs. ‘t Was dikkels ‘n hil end fietse. Hij op ’n vrouwemodel-vrachtfiets mee veur en aachter ‘n grojte bagaazjedraoger. Die hattie gekocht, om mee naor de missie te nemen. Veurop kon ie dan z’n altaar- en medisejnekiesje vervoeren en aachterop z’ne kattegist, 'ne sort tolk.

Mistal hadde we dan ‘n flink kwakske mee opgehaold geld. Tujs moesen we da allemaol sortere en in linne zekskes doen, cente bij cente, dubbeltjes bij dubbeltjes en guldes bij guldes. ‘r Stonde bij hum op de plank in de bedstee al hil wa van die zekskes.

Toen we op ne aovond zow bij ‘lkaar ware, zaat ons moeder mar te zuchte. Ome Piet vroeg te lange liste: ‘Is ‘r iets Toke?’

Ons moeder begon zachjes te schreeuwe.

‘Tis nie Piet da woe muug zejn, mar we kunnen ‘t niemer betaole. Zondag hebbe we de liste kiep gegetete. De ham is ok op, en van ‘t spek is nie veul mir over.‘

‘Ja, ‘ zi ons vaoder, de sigare en de zjenever zejn ok op, en ik heb ging tabak mir.’

Ome Piet kiik hiil eerg geschrokke. Hij jankte bekaanst.

‘Ge hoeft nie weg te gaon Piet .’ zi ons moeder nog ‘s, ‘mare ge zult tevreje moete zejn mee gewone kost. Brojd mee reuzel en smiddags eerpel mee vette saus en mulkse pap. En alliin zondags ‘n stukske vliis of spek.’

‘Toke toch. Meske. Wurrem hedde da nie irder gezee.‘ Ik docht dettie echt zow gaon simme.

‘Wa ben ik toch ‘n opvreter en inne eegooist, da ik docht dettet allemaol zomar ging net as int klojster. Hier, ik heb geld genog. Hoeveul kiepe hadde veur ik kwaam?’

‘Zo‘n vejfentwintig .’ zi ons moeder.

‘Hier,’ en ie holde ‘n briefke van honderd ut de binnezak van z’n kliid. ‘Hier, kop aandere. Feftig aandere. Ik heb da geld gekrege van ‘n rejk wefke, om ‘s goed vakaantie te vieren. Da heb ik gedaon. ‘t Is goed besteed. Merge gao ik terug nor Tilburg. Ik houw ‘t daor wel ujt zolang as m’n verlof nog duurt.’

Ik zaag goed, det ’r ‘n traon in z’n board liep.

Mar daor wouwe ons moeder en ons vaoder niks van wete.

‘Nej Piet geblejft hier. We vejne ‘t vul te plezierig da ge hier bent.’

‘Ik vejn ‘t toch zow stom wa ik gedaon heb.’ zuchttenie. ‘Da komt in ‘t kloster gaot ‘t allemol van de grojte hojp. Dan mokte oewejge gin zurg over de koste. Mee dieje jenenever en die sigare maok ik ok nog in orde vaoder. Ik gao efkes nor de pestoor vraoge of ik Zondag de liste mis maag doen en over de missie preke.’

Nao ‘n uur was ie wir trug. Hij droeg ‘n vette lejvende gaans onder z’ne ejrm.

‘Asteblief.’ zit ie. Die is vur Zondag in de pan. Hetter mar gin meelij mee, da rot bist hee de helft van m’ne baord utgeplukt.’

‘Ons moeder zii ‘Hoe ben de daor aongekomen. Ge het ze toch zeker nie afgeschooid.’

‘Hillemol nie Toke. Ik ben aliin mar bij Krienesse ongegaon. Die hee wel tien van deze kwejkers op z’n ejrf lojpe. Ik heb alliin mar ge zee, da ik in gin tien jaor gaans gegete ha. Ik krig de vetste. Bovedien, wa is ‘r tege schoje? Bij ons in de regel stao da we moeten lejve van het werk onzer handen en van aalmoezen ons geschonken. Bevel dus van Vader Franciscus.’

Zondags did ie de liste mis en prikte ie. Da wil zegge hij vertelde. Ik moch de mis nie dienen.

‘Twordt veul te laot veur jou mee ‘n lege maog.’ zittie. Ik ging wel lujstere.

‘Mijn allerbeste dorpsgenoten.’ begon ie, en nog wel in ‘t Hollaands. ‘Ik behoorde vandaag eigenlijk voor U te preken. Maar ik heb er geen zin in. Mijnheer Pastoor verveelt U dikwijls genoeg met al dat gepreek en bovendien ‘t helpt toch niet.’

Da kon ie gerust zegge want ik weet zeker da de pestoor in de sakrestie zaat te laache da z’ne dikke bujk ‘rvan schokte. Die hield wel van ‘n lolletje. ‘r Wier ok z’n bist gelaachen in de kerk.

‘Nee,’ ging ie verder, ‘ik wilde U iets vertellen over hoe wij leven in de missie.’

En ie vertelde over de gevejgte van de Paappoeppas, hoe hij ‘r tusse was gespronge. Die verholtjes die wij tujs al wel tien keer gegeurd han. Hij vertelde over ‘t ete daor.

‘s Morgens sagopap, ‘s middags sagobrei en ‘s avonds sagopap. Soms ‘n klejn stukske vliis, als de inboorlinge wa hadde gebrocht. Mar om da die zelf wel ‘ns meensenvliis han, ate zij daor nie echt mee smaok van. Ze zate ‘r mee drie paoters, allemol eve dik van die sagopap. ‘Vaak,’ zo ging hij verder, spreken mijn medebroeders en ik over de lekkere ham die wij vroeger in Nederland aten. En dan verheugen wij ons op het verlof als wij dan die lekkernijen ook voorgezet zullen krijgen. Doch, de scherpe speren en het slechte eten zijn niet de grootste vijanden van de missionaris. Malaria, die vreselijke ziekte, is de grote moordenaar. Die wordt overgebracht door malariamuggen, die ‘s avonds in grote zwermen binnen komen vliegen. Als die je steken, loop je grote kans om die ziekte te krijgen. Wij proberen ze te verjagen met tabaksrook. Niet de rook van van een goede sigaar, of van die lekkere Heerenbaaitabak, nee, van de half rotte tabaksplanten die de inboorlingen kweken. Daar vallen de muggen en wij zelf van in onmacht. Als je toch gestoken wordt helpt maar een middel om de ziekte te voorkomen. Alcohol. U denkt misschien:

’Waar halen die paters die jenever vandaan.?’

De inboorlingen maken sterke drank. Dat doen ze als volgt:

Ze nemen een grote kalebas.’ Hij wiis mee z’n haande de grotte van ‘n melktuijt. ‘Daar doen ze rotte bananen in en stukken suikerriet. Vervolgens gaan enkele oude vrouwtjes die toch niet meer mee naar het veld kunnen gaan om te werken, er omheen zitten en kauwen, voor zover ze dat nog kunnen met die anderhalve rotte tand die ze in hun mond hebben, op stukken onrijpe banaan en spuwen die in de kalebas. Als die vol is wordt die afgedekt met bladeren en in een mesthoop begraven. Daar gaat het spul gisten en na enige tijd drijft er een slijmrige laag op. Dat is pure alcohol. ‘t Smaakt vies maar het help tegen malaria.’

Bij elke paor woorden boog ie over de rand van de prikstoel en di net of ie in prupke erges in spierste. Inne keer zaag ik, da ne slier zejver ut z’ne mond vloog, rejcht op den hoed van de vrouw van den burgemister die daor onder zaat. Toen ik ‘m da laoter vertelde zittie: ‘Da gift niks, da hee ze toch nie kunnen zien.’

Ongeloge waor. Binne ‘n paor daoge wieren bij ons tujs wel zeuve hamme gebrocht, vier zije spek en aacht ejge gemokte worste. Ok nog drie kiesjes sigare twee pakke tabak, en wel tien flesse jenever. Mistal ejge gestokte. Mar die is lekker straf zi ome Piet. ‘r Kwaam ok ‘n vies junkske mee ‘n groezelig papierke waor drie cente in gedraaid zate. Mee kreupele letters stond er op geschreve: ‘Veur segare.’

‘Da was ‘r iinne van vujl Sientje.’zi ons moeder.' Vujl Sientje is ‘n schooiwefke, da mee ‘ne schep jong in ‘n kot op de haai wont.'

Ome Piet bliiv enkele ojgeblikke mee de cente in z'n haand staon, toen zittie: 'Wa ben ik toch 'n veereke.'

Hij begon te verdiille.

‘Toke,’ zittie, ‘Vejf hamme, drie zije spek en vier worste zen veur jujllie. In ham zal ik mee nor Tlburg neme en in ham en ‘n zij spek gao ik nor vujl Sientje brenge mee menne zege. Dieje jenever en die sigare maoke we saome wel soldaot, hej vaoder. Al die spulle kan ik toch nie mee neme naor de missie’

Toen ie de ham en ‘t spek wegbrocht, zaag ik goed det ie stiekem‘n zekske mee kwartjes in z’ne zak staak.

Zondags aten we de gebraoje gaans. Ome Piet kriig ‘n hille pojt. Toen ie ‘m af zaat te kluive zittie: ‘Kik, zow ete de meenseneters van ‘n keinderbilleke.’ en ie naam ‘ne grojte hap.

Ons moeder ha ‘n vleugel. Ze ha net d‘re mond vol. Ze kik nor ‘t stuk vliis ind’r haand. Toen vlojg ze op en rende weg. We heurde desse op de diil stond over te geve.

Mar hij en ons vaoder hadden nie veul plezier mir gehad van de jenever en de sigare. Op de ochtend van de tiende mei, was de lucht vol lawaai. ‘r Wier geschote en gebombardeerd. De meense kwamen vertelle detter orlog mee Dutsland was. Sommige zin, da ze parasjutisten gezien hadde.

Ome Piet ha gin rust mir. Hij wow weg. ‘Ik moet zien da ik op m’ne post in de missie kom.’ zittie mar.’Over ‘n paor daoge ston de Dutsers hier. Ik pak m’n spulle en ik zie da ik weg kom.

Hij vattee z’n kofferke. Ons moeder dit ‘r nog ‘n baaie borstrok van ons vaoder in, want ‘t kon onderweg nog wel ‘s koud zejn. Vaoder stopte ‘r twee flesse drank tusse en ‘n kiesje sigare. Toen was ‘t werkelik vol. Ons moeder moes ‘n grojt pak mee botterhamme maoken. Die gingen mee nog ‘n paor worste in ‘n kussesloop. Nao ‘t ete wottie onmiddelluk weg. Hij liep irst ‘t hujs nog ‘s deur. Hij aaide de koei over de kop, sloeg den big op z’n kont, en kiik nog ‘s goed om h'm hene.

‘Zow,’ zittie, ‘naa ben ik klaor om te vertrekken.'

Toen dit ie iets, wa ik ‘m nog nie ha zien doen. Hij kuste ons moeder en ie zii:

‘Dag Toke,bedankt veur ‘t fejne verlof. Goed op oew nistje pase, war.’ Hij vatte ons Truuske op z’ne erm , gaaf ze ok ‘n kusje.

‘Dag kiendje, ‘n braaf meske blejve. As ik over tien jaor terug kom, hedde misschien al ‘n vrijerke.’ Onze Piet, ik en ons vaoder kregen ok ‘n haand. Tege ons vaoder zittie:

’Ok bedankt. Drink dieje jenever mar lekker op, en die sigare zejn ok veur jou. Ik neem ‘n paor van die zekskes mee geld mee. Breng de aandere mar ‘s naor Tilburg as ‘t zow is ujtkomt.’

‘t Kofferke wier aachter op de begazjedraoger gebonde, en de kussesloop ging veurop. Toen stapte hij op z’n fiets en daor ging ie. Ons moeder, ons Truuske en onze Piet schreuwde. Ons vaoder stond mar te slikke. Dè zaag ik omda z’ne adamsappel op en neer schojt. Ik ging naor de nuwe kiepe staon kejke.

‘Ik hebb’t gevuul,’ snikte ons moeder, ‘demw’m nojt mir trug zien.’

Das ujt gekome. ‘n Paor weke laoter toen ‘t wir wa rustig was ging ons vaoder nor Tilburg om de zekskes mee geld weg te brenge en meepassaant te informere of ze daor iets geheurd hadde. Niks. ‘n Half jaor laoter nog ‘s geinformeerd. Nog niks. Ze beloofde ‘t te laote wete zo gauw ze iets heurde.

Jaore laoter, pas in iinenvijftig, stopte ‘r ‘ne zwarte auto veur de boerderij. ‘r Stapte twee kapusiene ujt. Ons moeder zaag ‘t. Ze sloeg de haande veur d’re mond. Mar ‘t was nie ome Piet. ‘t Was Paoter Prior ut Tilburg, mee broeder chauffeur. Hij ha nuws. Hij vertelde omda ze mar niks heurde ujt Nuuwgwieneejaa, ze ‘r ne paoter nor toe han gestuurd die daor vruger ok gewerkt had. Hij was bekaanst twee maonde weg gebleve. Mee moeite hattie de plots gevonde waor vruger de missiepost was. Er was host niks mir van te zien. Mar hij ha wel ‘n auwe Paappeoppaa ontmoet. Die ha al die tejd iets bewaord in z’ne peniskoker. Da bleek ‘ne brief veur ons te zejn van Pater Sebastiaan. Ome Piet dus. Hij holde ‘m ujt ‘n stuk pakpepier. ‘t Was te vies om on te vatte. Mar ons moeder zaag da nog nie eens. Ze scheurde ‘m onmiddelluk open en begon ‘m veur te leze. Mar ze moes ‘r zow bij snikke da de paoter ‘r mar verder mee ging. Ome Piet schreef dettie host on iin stuk deur ha gefietst tot in Frankrijk. Daor han de Fraanse soldaote z’n fiets afgenome. Mee aandere vluchtelinge was ie verder getrokke nor ‘t Zuide. Hij ha z’n brojd en de worst gedild mee z’n lotgenote. Pas nao vier monde was ‘t ‘m gelukt om de Piereneeje over te steke nor Spanje. Hij hopte, da we z’n brieve van daor ontvange hadde. Laoter was ie nor Engeland gegaon. Mar ‘t duurde allemol zow lang . In Engeland was ie aalmoezenier geworde in ‘t Amerikaanse leger. Hij ha wel z’ne board af moete schejre. Toen den orlog tege Japan begon hattie zich gemeld veur ‘t ekspedisie leger. Om dettie in Nuuwgwieneeja ha gezete, wier ie nor Australieje overgeplotst. Mee ‘n verkenningstroep was ie in Nuwgwieneeja terejcht gekome. Toen de Amrikane wir terug ginge, was hij, mee toestemming van de generale staf aachtergebleve. Mee ‘n stel draogers was ie opweg gegaon nor de missie post. Hij ha de draogers betaold mee kopere kogelhulze, sigrette, die ie van de Amerikane ha gekrege en mee de knujpe van z’n uniform. Nao maonde pas was ie ‘r ongekome. Paoter Amandus en Paoter Bartolemeus had ie ongetroffe in goeje gezondheid. Ze han gezee, dettie nie bang hoefde te zejn veur de Jappe, omda die nojt zo ver in ‘t oerwoud deur zon dringe. Mar de liste tejd waren ‘r steeds meer inboorlinge van ver nor de missiepost gekome. ‘t Schent, da de Japanners de meense dojd schiete en de durpe platbraande, waor ze die mar ontreffe. En omda de inboorlinge gewend ware da de blanke hullie hielpe ware ze nor de missiepost gevlucht. Deurom was ‘r naa ‘n grojt voedsel tekort. Hij ha deze brief geschreve, in de hoop, dettie vruug of laot ons berejkt, want hij verwochte wel da de Jap binne nie al te lang tejd, veur de deur zon staon.

Paoter Prior wow den brief gejre mee neme.

‘Het ziet er naar uit,’ zittie, ‘dat pater Sebastiaan en de andere paters door de Jappen omgebracht zijn.’

Da kan wel. Mar ‘t zow ok wel ‘s kunne, da die hongerige meenseneters ‘t waoter in de mond hebbe gekrege bij ‘t zien van die dikke paoters.