De
kleine jongen en de rivier
verscheen in 1994 bij De Bezige Bij. De aanzet tot de roman
dateert van 1980, toen ik door Carole Vos en Anton van Oirschot
gevraagd werd teksten te leveren voor een boekje met verhalen. De
titel luidde Allemaal Kinderen en verscheen augustus 1980
in Heeze. Aan uitgave droegen ook Ward Ruyslinck, Gerard Walschap,
Toon Kortooms e.a. bij.
Bij het schrijven
van De kleine jongen en de rivier liet ik me vooral
inspireren door voorvallen uit mijn kinderjaren. Die bracht ik
door in het Brabantse dorp Liempde, dat enige bekendheid geniet
door de Landbouwwerktuigendagen die er vroeger jaarlijks en nu
tweejaarlijks plaatsvinden. Sinds 1 januari 1996, toen de
gemeentelijke herindeling een feit werd, werd de voorheen
zelfstandige gemeente Liempde ingedeeld bij Boxtel.
Ik was bijna vier
jaar toen mijn vader die agent was, in april 1952 van Oerle naar
Liempde werd overgeplaatst. In 1961, net 13 jaar oud, werd ik naar
het seminarie van de paters kapucijnen in Oosterhout gebracht. Ik
zou er tot 1968 blijven.
Het boek is een
tussenvorm van verhalenbundel en roman. In elf verhalen worden
even zovele episoden uit het leven van Henri Pafort beschreven. In
het eerste verhaal is hij ongeveer drie, in het elfde dertien. Elk
volgend verhaal is hij ongeveer een jaar ouder.
Soms beschreef ik
Henri Pafort niet alleen, maar probeerde ook in de taal die ik
hanteerde de denktrant van het jongetje, een kind, tot uitdrukking
te brengen.
De titel is een
toespeling op een roman van Ernest Hemingway, De oude man en de
zee. In het titelverhaal De kleine jongen en de rivier vangt
de kleine Henri Pafort ook de grootste vis die hij ooit ving, maar
wanneer de vis in moeilijkheden komt, doet hij het
tegenovergestelde van de oude man in Hemingway's boek: hij doodt
de vis niet, maar probeert hem te redden. Aan het eind van het
verhaal, als stropers zijn vis gedood hebben, zal hij zeggen dat
hij nooit volwassen wil worden, want alles wat volwassenen
ondernemen, eindigt in vernietiging en dood. Wie het verhaal leest
als een commentaar op Hemingway's boek, heeft niet helemaal
ongelijk.
Ik heb overwogen om
een regel uit een lied van Randy Newman voorin het boek te zetten:
'Looking at the river I was thinking of the sea.'
De roman Het
einde van de eeuwigheid is een vervolg op De
kleine jongen en de rivier. |