"Meijerij" herdenkt Ferdinand Smulders

Het Nieuwsblad van het Zuiden - woensdag 1 november 1972

 

"Onvervangbaar" werd hij genoemd door iemand, die recht van spreken had. Dat sloeg op de onlangs overleden historicus, genealoog en dichter Ferdinand Smulders. "De Kleine Meijerij", het vlugschrift van de Heemkundekring en het Streekarchivariaat Oisterwijk e.o., besteedt in zijn jongste nummer een aanzienlijk deel van de inhoud aan zijn oud-redacteur.

Mr. G. Berkelmans wijdt een indringend "In Memoriam" aan Smulders, waarin deze zeer plastisch voor ogen wordt gesteld als een "eigenzinnig" maar geen wereldvreemd mens, die zijn zaken kende en zeer fundamentele arbeid heeft verricht.

Genealogisch geïnteresseerden kunnen kennis nemen van de Kwartierstaat van Smulders, samengesteld door streekarchivaris P.J.M. Wuisman. Uit de toelichting daarop blijkt, dat een verre voormoeder Maria Vlemminx heette. Deze zou wel eens de inspiratiebron geweest kunnen zijn voor het pseudoniem Paul Vlemminx, waaronder Smulders zijn gedichten publiceerde.

 

Feitenmateriaal

De indrukwekkendheid van hetgeen de vorser in oude papieren gepresteerd heeft, spreekt uit een "Terugblik", die W. de Bakker werpt op méér dan tweehonderd artikelen van Smulders' hand. Veel bestoft feitenmateriaal werd méér toegankelijk. Het interessante daarbij is o.a., dat dit nagenoeg geheel betrekking heeft op 't debiet van "De Kleine Meijerij", met name de plaatsen Oisterwijk, Berkel-Enschot, Esch, Haaren, Helvoirt, Moergestel en Udenhout. De artikelen, welke veelvuldig geraadpleegd worden door specialisten en amateurs, getuigen o.a. van de grote betekenis die Smulders hechtte aan kleine, historische feiten als bouwstenen van onze kennis van het verleden.

 

Wolfaarts

Smulders heeft zich o.a. bijzonder gefascineerd getoond door de familie van ene Aart Wolfaarts (15e eeuw), en zijn vrouw Mabelie W. de Bakker vertelt hiervan en geeft een aantal door Smulders verzamelde feiten door. Daaronder bevindt zich een ontbrekend Meijerijs kwartier van Prinses Beatrix. We lezen daar: Jonkvrouw Maria dochter van Aart Wolfaarts trouwt onder huwelijksvoorwaarden 23 november 1444 Berthout Jan Back, een der oudst bekende eigenaars van Durendaal (Oisterwijk), bezitter van de leengoederen te Gesel aan de Raam te Haaren, en Ten Bijgaarde en Ten Eijnde te Oisterwijk. Door hun kleindochter Vrouwe Adriaan, dochter van heer Jan Berthout Back, getrouwd met Wolfert van Brederode, zijn prins Bernhard en prinses Beatrix met haar kinderen hun nakomelingen.

 

De aflevering sluit met een studie over "Het patronaatschap en de kerk van Helvoirt" van J. Vriens. De verwikkelingen hier rondom zullen op de eerste plaats de in deze materie specialiserenden belang inboezemen. De hele aflevering van "De Kleine Meijerij" is ditmaal "doorschoten" met gedichten van Paul Vlemminx, waardoor men ook een beeld krijgt van diens poëtische natuur en kunnen. Enige tekeningen van Luc van Hoek zorgen voor verluchting.

 

PIERRE VAN BEEK