Naarus

Brieven van 'n oud Tilburger

Geachte Tilburgers

‘k Weet zeker dè gullie oe eige al is afgevraagd het wurrom zo dieë Naarus echteluk hier uweg gegaon zèn, en zo’j daor giender nogal aorde?
Och wè zakkoe daor op antwoorde? Ge wit dè’k thuis as "den elfde" aongezet kwaamp bij ons Moederke, die echteluk den kraomtèd al jaore vurbij was. ‘k Was nog "’n plat jong" toense Abraam zaag, en zoodoende hèk m’n eige; al van irsten af aon, ’n bietje overcompleet gevuuld. Nie desse n ie goed vur me ware, o jé nee, ze hiele van mèn veu meer as van hil de rest saome, en onze Vadder was gruts op mèn , ‘k hè bij m’n wete, van ze lève gin slaog gehad, ’t was Naaruske veur en Naaruske nao, en dè werkte nog wel is de sjerloersighei in den haand bij d’aander. Zo zegge ze, dè m’n jongste zuster mèn is inne keer bove van de trap af gekieperd hee, klinkklaor van sjeloersighei om dè zij naa ’t klenste kiendje nie mir was. ’t Is wel gebeurd ok, mar dè ’t van spres was daor geleuf ik niks van, ’t is in vuste goei mèdje. Alze lève veu van gehaauwe. Toch mot ik ut in mène jonge tèd nogal zwaar te verdure gehad hebbe, dè begrèpte, as g’aaltij, as bruukske, tusse manne zit die meer as 20 jaor aauwer zèn. Veul zè’k gepest, en aatij vuulden ik m’n onmaacht. Iets wè k’er me nog heel goed van herinner was dees: dan hie'en ze mèn innen vollen bak appels vur m’ne snuffert, en dan zin ze: "As gij naa is ’t erste moogt kieze, wèffere zodde dan vatte?" Dan wees ik de schonste en de grotste aon, en dan zinze "de smerlappe": "Och dan vat ik die, want dan za dè den biste wel zèn". De volgende keer, asse wir mee die schaol aonkwame, mee ’t zelfde smoesje, dan wees ik in heel klèn verschrompeld dingske aon, mar dan zin ze: "dès goed Naarus, hier hèddum, fret um gaauw op".
Laoter is dè ammel veu beter geworre, en hekker altij heel goed mee geakkerdeerd, mar dè gevuul van overcompleetighei zè’k noot himmel kwèt geworre, en toen dee ik net as de Aartsvaaders van vruuger. Ik verzaomelde mèn kudde en ik trok wijerop; zoo ben ik hier aongelaand en ’t bevalt me hier heel goed. Naa witte ‘t .
Naa motte nie denke dèk himmel nor gin Tilburg heb getaold, zo laank ak hier zit. Ach ge dè denkt zède abuus. Om honderd en één kleinigheike hèk vaort gehad, soms stillekes gejankt as in keind.
Toen ik bij vurbild ennigte daoge hier was, was miene tebak op. Gaauw èfkes in pèkske haole, mar as ge dan dè "haole" vergelèkt mee Tilburg! Hoe genoegeluk dèch ge bij Sjef Woestenberg in builtje tebak haolde, en hoe gezellig dè ge daor op dè bènkske in protje kost maoke! As ge dan nog vergelèkt dieën pottriek van Sjeffe uit Tunneke 14, mee wèssoe hier in oe haand douwe, dan zodde oeuw pèp tegen de kaaie slingere en zegge: "Ik rook nie mir". Mar dè gonk toch ok nie op den duur, en zo zè’k heel zuutjes aon gewend. Naa nie om van Tilburg teschène hoor, mar ’t is hier van alle kaante veul en veul schonder dan bij jullie. Agge bij ullie is in stukske netuur wilt zien dan motte nar Osterwèk en daor is ’t heel aorig, mar ge het er toch nog mar weinig vervat, ’t is ammel en aaltij inder, maast en haai en ven. As ge hier gaot heddet vur ’t kieze wegge mar wil.
Gaode geens, naor ut lie op in, dan hedde vlak laand, mee waoter en boogerden; daor koom ik nie veul. ‘k Gao is kèke in ’t vurjaor as ’t bloeit en ennigte keeren, as ’t rèp is, dè tur wè te knaauwe valt. Gaode glad den aandere kaant uit, dan krègde bosch, mist maast, en die ston in berge en daolen, daor groeien de klokkebaaie mee duuzende kilo’s. Ok wilde framboze en brembeezeme. Gaode wè meer links op dan vènde oerwoude van eikelen en buuke stamme, van dè sort as dieën eenen daor ‘k het lest over ha. Daor hedde nog hille woude van tamme kastannieboomen, haozelnote en zukke getuig.
Gaode rechts op in, dan hedde haai, hugten en bulten, praachtige vergezichten, waor ge nie uitgekeke komt; mar ge wordt er muug van, want ge trapt oe eige ’t aopezuur. Stel doe eige veur zon huchje net as de Rodelbaon op de kerremus, zoo hedder hier mar zat; ’t is beulewerk om er tegen op te kome, en waaghalzerij om er af te gaon. Ons Bet is lest is, op zon huchje over de kop geslaon, pekaant vrengelukt, mar ’t is nog goed afgeloope. Naa hee ze in fiets mee zeuve remme, mee haande en voete en èrmen en beene kunde op dè ding remme. ’t Is een en al rem wègge ziet, mar dieë kaant krèk ze toch nie mir mee uit, ze zuukt nog langer te lève zees ze. ’t Is er aanders praachtig. Ik zè daor van ’t wenter is op z’n zwitsers aon ’t waandele gewist mee zon paor van die lange slipperlatten aon m’n voeten, en twee van die douw pieken in men haande, dan belèfde wè man. Om te fietse dès daor pekaant nie om te doen, durom haauwen we dieën hoek mar vur de wintersport. Motte ’s wènters kome kèke as ’t gesneuwd hee, hoe dèk daor mee al de manne mee zeuve sleeën aachter mekare gebonde, de hugt af suizel; mar daor hemmer laoter nog wel is over. ’t Is hier in praachtig laand, en ge rokt er de zwaarste hiemwee kwèt ach ge natuurmeens zèt, alleenig: d’r mossen Tilburgse meensen wonen, niks as Tilburgers, dan was ’t hier in "Aords Paradèske".

Alla, toe te naoste week.

Naarus