Boerderijen
in het Wilhelminapark
bij St. Michielsgestel
Op 28 november kreeg ik
een mail toegestuurd van Ans Rooijakkers. Zij schreef mij dat ze mijn interesse deelt in oude onduidelijke gebouwen en de mysterie die
daaromheen hangt. Tevens gaf zij mij de tip om eens te gaan kijken op het
landgoed Wilhelminapark bij St. Michielsgestel. Op dit nog niet ontsloten
landgoed van de erven Marggraff, zouden 5 ruïnes te vinden zijn van
boerderijen. Tevens zou de natuur heel bijzonder zijn omdat zoals bekend
Ewald Marggraff de gewoonte had geen onderhoud te plegen aan zijn
landgoederen. Afgelopen zondag ben ik, nieuwsgierig geworden, eens een
kijkje gaan nemen in het Wilhelminapark.
Het werd een bijzondere ervaring. Hectaren verwilderd bos, veel omgevallen
bomen, akkers en grasland, een duidelijk geval van laisser faire.
Wel is te zien dat er sinds kort begonnen is aan boomkap. Uit de pers heb
ik begrepen dat dit niet geheel volgens de regels gebeurt is. Al met al
moet dit ooit een prachtig landgoed geweest zijn.
Een oudoom van Ewald Marggraff kocht eind 19e eeuw het landgoed en stak er
veel geld en energie in om er iets moois van te maken. Op het landgoed
stonden en verschenen enkele pachtboerderijen.. Zijn achterneef Ewald had een andere filosofie over
het onderhouden van landgoederen. Alles laten zoals het is en stopt een
pachter met boeren dan blijft de boerderij leeg staan en wordt een met de
natuur. Je kunt zo je bedenkingen hebben bij deze opvatting. Feit is wel
dat dit ons in 2005 enkele bijzondere stukken Brabantse grond oplevert.
Natuur die niet betuttelt is en de meeste landgoederen hebben wel een of
meerdere ruïnes op haar grondgebied.
Het Wilhelminapark (genoemd naar de vrouw van de toenmalige koper van het
landgoed) herbergt 5 ruïnes van boerderijtjes met schuren. Ze zijn bewoond geweest tot eind jaren zestig van de vorige
eeuw. Een uniek stukje Brabant.
De erven van Ewald Marggraff (zijn zussen) zijn van plan de landgoederen
open te stellen voor het publiek. Een goede zaak! Maar als je mij nou
vraagt wat te doen met de ruïnes zoals op het Wilhelminapark, dan zou ik
het niet weten. Laat je ze zo liggen zoals ze er nu bij liggen dan zal het
niet al te lang meer duren en er is echt niets meer van over. Knap je het
geheel op, dan zal het veel van zijn charme verliezen. Maar de boerderij
met de 'kloosterramen' lijkt mij wel vrij uniek. In de door mij er op
nageslagen boeken over Brabantse boerderijen kom ik nergens een boerderij
tegen met spitsboogramen. Ook de boerderij er schuin tegenover met zijn
driekantige voorzijde en overstekend dak lijkt me behoorlijk uniek. Dit is
vooral goed te zien op de oude foto van Ad Kuppens uit 1993 die ik
mocht gebruiken.
Een ieder die meer weet over dit landgoed en de bijzondere boerderijen kan
mij mailen, oude foto's zijn natuurlijk helemaal welkom:
Het toegangshek met familiewapen aan de weg van Esch naar St.
Michielsgestel.
Van de eerste boerderij is weinig meer over.
Alleen de broodoven is nog zo goed als intact.
De boerderij-linden die ooit voor de boerderij stonden.
Hoe lang zal dit staketsel van de voormalige schuur nog staan?
Zo zag deze boerderij er
uit op 26 november 1993.
(Foto gemaakt door Ad Kuppens van de internetsite 'Natuurlijk Gemonde':
http://home.planet.nl/~kuppe058/)
Een halve beukencirkel met de restanten van een bankje wijzen op de
vergane chic.
De das is een liefhebber van verwaarloosde landgoederen.
Van de tweede boerderij resteert niet veel meer dan de voorgevel.
Ook hier fraaie linden voor de deur.
Ook in 1993 was
deze boerderij al een ruïne.
(Foto gemaakt door Ad Kuppens van de internetsite 'Natuurlijk Gemonde':
http://home.planet.nl/~kuppe058/)
Zo ziet een typisch Marggraffbos er uit. Schots en scheef staan de nooit
uitgedunde bomen door elkaar.
De mooiste is de derde boerderij met de typische 'kloosterachtige' ramen.
en deur.
Aanblik in 1993.
(Foto gemaakt door Ad Kuppens van de internetsite 'Natuurlijk Gemonde':
http://home.planet.nl/~kuppe058/)
Fraaie oude houtconstructie.
De schuur ligt tegen het woongedeelte aangebouwd.
Een kijkje in de gigantische schouw.
Drie boerderijen vormden
een gemeenschap. (Foto gemaakt door Ad
Kuppens van de internetsite 'Natuurlijk Gemonde': http://home.planet.nl/~kuppe058/)
Een van de drie bij elkaar gelegen boerderijen.
En zo zag deze er uit in
1993. (Foto gemaakt door Ad
Kuppens van de internetsite 'Natuurlijk Gemonde': http://home.planet.nl/~kuppe058/)
De sneeuwstorm van eind november 2005 heeft ook hier een zware tol geëist.
Volop reeën.
Bronnen:
- 'Wilhelminapark zakt langzaam weg in de tijd', Brabants Dagblad 2-4-1994
- 'Eigendomsman, een geniale gek of een gek genie', Brabants Dagblad 2003,
door Jos van de Ven-
- 'Zelfs bordje 'verboden toegang' is weggezakt', Brabants Dagblad
9-12-2003 door Twan van Lierop
Met
dank aan:
Ans Rooijakkers, Veghel: Zij gaf mij de tip eens te gaan kijken in het
Wilhelminapark en liet mij de foto's zien die de heer Kuppens in de jaren
'70 daar gemaakt heeft.
Ad Kuppens, Gemonde: voor het mogen gebruiken van de door hem gemaakte
foto's.