|
|
het kruis van Geovanni Castione in Oirschot
Begin juni 1838 kruisen de wegen van een Gelderlander en een Sardijn elkaar even buiten Oirschot. Voor een van beiden zal deze ontmoeting noodlottig zijn. De Sardijn Geovanni Castione is op zijn 16e meegenomen door Johannes Baptista Borghino, een vriend van zijn vader. Deze Borghino woont in Boxtel en heeft een handel in prenten en lijsten. Castione zal hem gaan bijstaan in zijn werk. Hij trekt met een mars op zijn rug vol prenten en lijsten door het Brabantse en omstreken. De jongen doet het goed in de handel. 30 mei 1838 strijkt hij neer in Oirschot om daar enkele dagen zijn waren te venten langs de deuren. Hij verblijft in de herberg van de weduwe van Cuijk. Op 2 juni besluit hij zijn handel en opbrengsten in te pakken om terug te keren naar Boxtel voor de pinksterdagen. Martinus Zoeren is geboren in Arnhem in een marskramersgezin. Hij helpt zijn vader met de verkoop van band en garen. In 1836 zal hij echter veroordeeld worden voor het plegen van diefstallen tot twee jaar tuchthuisstraf in Woerden. Hij is dan 17 jaar oud. Op 1 april 1838 zal hij ontslagen worden uit het gevang. Voor korte tijd keert hij terug bij zijn vader die op dat moment in Oirschot woont met zijn zus. Hij kan het niet vinden met zijn zus en vertrekt. Eind april 1838 neemt ook Martinus Zoeren zijn intrek in de herberg van weduwe van Cuijk in Oirschot. Hij verdient zijn kost met het weven van geruite doeken. Zijn hang naar drank en vleselijke geneugten leveren hem echter een probleem op: geldgebrek. Castione en Zoeren leren elkaar gedurende die dagen kennen in het pension. Castione verlaat op 2 juni met zijn opbrengsten het pension en Zoeren, platzak, doet hetzelfde om zijn weefsels af te gaan leveren in Eindhoven. Beide jongens lopen samen op. Ze rusten op een plaats met de toepasselijke naam 'Rusthoek'. Kort nadat ze nog gezien zijn aldaar door een toevallige passant, zoekt Zoeren een geschikt stuk dennenhout. Hiermee slaat hij zo hard hij kan de arme Castione recht in het aangezicht. De jongen overlijdt niet meteen. Zoeren helpt hem een handje door hem in een ondiepe sloot onder water te houden. Martinus Zoeren verbergt het lichaam in diezelfde sloot. Hij breekt de Mars open en steekt onder andere de opbrengsten van Castione in zijn zakken. Op 4 juni vinden spelende kinderen enkele spullen uit de mars van Castione. De burgemeester wordt gewaarschuwd en die vindt samen met twee veldwachters de rest van de spullen en het lijk van Castione. De schoenpunten van de arme Italiaan bleken boven het gebladerte uit te steken. Martinus Zoeren trekt erg veel aandacht met het feit dat hij opeens zo welgesteld is en op 5 juni wordt hij gearresteerd. Een klein jaar later zal hij verdeeld worden tot de doodstraf wegens beroving en moord. Het vonnis wordt op 26 november 1839 voltrokken in zijn geboorteplaats Arnhem. Er wordt in het Brabants vaker beweerd dat dit de laatste voltrekking van een doodstraf in ons land is geweest. Dat is echter niet waar. Tot in 1860 werden dit soort vonnissen voltrokken en in 1870 is de doodstraf afgeschaft. Alleen na de oorlog zijn enkele doodvonnissen voltrokken betrekking hebbende op oorlogsmisdadigers. Op de plaats waar Castione vermoord is plaatsten de Oirschotters een houten kruis ter nagedachtenis aan deze wrede gebeurtenis. Nog steeds noemt men deze aan het Vogeltjesbos gelegen plaats 'bij het kruis'. In het begin van deze eeuw is het kruis door vandalen afgezaagd. Het is terug gevonden ergens in Oirschot. De gemeente Oirschot heeft echter een nieuw kruis laten maken om deze geschiedenis levend te houden. NB: Het kruis is te vinden aan de de Oude Grintweg een paar honderd meter voorbij Café Vingerhoets komende uit Oirschot. Het ligt aan dezelfde kant van de weg als het café. Opvallend is dat de datum op het kruis de datum van het vinden van het lijk is. Han van Meegeren Met dank aan Wim van de Wouw voor het idee van deze bijdrage en de foto van het oude kruis. En veel dank aan Gerard Traa en Karel Voets die mij wezen op Google books alwaar het boek 'lijfstraffelijke rechtspleging in Gelderland uit 1859' in zijn geheel te lezen is. In dit boek wordt het verhaal van Castione uitgebreid belicht. U kunt het lezen door hier te klikken.
|
