Een bijzonder huldeblijk

Het Regionaal Historisch Centrum Tilburg werd in augustus 2002 aangenaam verrast door een schenking van enkele fotoalbums, grammofoonplaten en archiefstukken afkomstig van Jan van de Mortel (1880-1947), oud-burgemeester van Tilburg. De schenking werd gedaan door mevrouw Taminiau-Enneking, kleindochter van Van de Mortel. Enkele stukken hebben betrekking op het afscheid in 1946 van Van de Mortel als burgemeester. Het moet een bijzonder afscheid zijn geweest. Dat blijkt al uit het  klein archief van het ´Comité huldeblijk burgemeester J.C.A.M. van de Mortel, 1945-1947´ dat wij sinds 1948 in bezit hebben. Het financieel verslag van dit comité maakt melding van giften van particulieren en bedrijven van in totaal f 7.223,69½, waaronder ruim f 3.800 dat via wijkverenigingen voor de scheidende burgemeester werd ingezameld. 
f 2.600 werd besteed aan twee gedenkramen door glazenier Piet Clijsen in het Paleis-Raadhuis.

Het meest bijzondere stuk uit de schenking betreft een fraai in leer gebonden ´Rijmkroniek van Tilburg´, gekalligrafeerd en van aquarellen voorzien door Kees Mandos en geschreven door Anton Eijkens. Op 15 januari 1946 was de plechtige afscheidszitting van de burgemeester. De Rijmkroniek, het geschenk namens de burgerij, zou pas later, op 15 oktober, worden aangeboden omdat het nog niet klaar was. Het archief van het comité bevat enkele aardige details met betrekking tot de Rijmkroniek. Anton Eijkens ontving f 500 voor zijn tekst, Kees Mandos f 1.000 voor de kalligrafie en aquarellen, het bindwerk door de firma Jan van Laarhoven kostte f 84,56, de koperen bandstempel f 71,50, de twee foto´s van de gedenkramen in het boek f 105,10. Totaal heeft het boek dus f 1.761,16 gekost.

De Rijmkroniek was blijkbaar zo goed in de smaak gevallen, dat de vraag naar facsimile-uitgaven al direct naar voren kwam. In juni 1947 werd er dan ook in een oplage van 50 stuks een facsimile-uitgave gedrukt. Het archief bevat een nota van f 1.499,07 ´voor het maken van 50 gedenkboeken incl. binden´ van de Metaaldraadlampenfabriek Volt aan het comité van huldeblijk. Blijkbaar heeft de directeur van de Volt, ir. J. Kipperman, die tevens lid was van het comité, hiervoor gezorgd. Overigens konden leden van het comité voor f 10 in het bezit komen van deze uitgave. Hoe de verdere verspreiding is gegaan, is niet duidelijk.

Het Regionaal Historisch Centrum Tilburg heeft met de Rijmkroniek een bijzonder archiefstuk in bezit gekregen. Uit bewaard gebleven stukken in het archief van het comité van huldeblijk, is de ontstaansgeschiedenis bekend geworden.

Ronald Peeters (adj. directeur RHCT)