HOME CUBRA

INHOUD AUTEURS

Brabant Cultureel • Brabant Literair

Tijdschrift voor kunst, cultuur en literatuur

62ste Jaargang - mei 2013

 
HOME BC / BL Contact / Reageren Archief Brabant Cultureel Archief Brabant Literair
 
 

 

Michel Szulc-Krzyzanowski (fotografie) & Marjon Bolwijn en Angeline van den Berg (tekst), Henny. Het zit best wel tegen.... Eindhoven: Lecturis 2013, 180 pp., ISBN 978-90-70108-86-1, pb., € 25,00.

www.szulc.info

www.linseykuijpers.nl

© Brabant Cultureel / Brabant Literair – mei 2013

 

 

Het verhaal van Henny gaat verder

 

Michel Szulc-Krzyzanowski publiceerde deel zes van zijn in 1977 begonnen documentaire serie over Henny Arendse uit Waalwijk. De jonge Bredase fotografe Linsey Kuijpers gaat verder met Henny’s dochter Charlotte.

 

door Joep Eijkens

 

Fotograaf Michel Szulc-Krzyzanowski (Oosterhout 1949) dankt zijn grootste bekendheid aan de twee fotoboeken Neem nou Henny uit 1977 en Sequences uit 1984. Het zijn totaal verschillende boeken. Waar het in Sequences gaat om kunstfotografie met een conceptueel karakter, is Neem nou Henny documentaire fotografie in de humanistische traditie. Zomaar een werkende jongere, luidt de ondertitel van dit ‘beeldverhaal’ dat Szulc-Krzyzanowski maakte in opdracht van de Landelijke Organisatie Vormingswerk Werkende Jongeren. Henny Arendse uit Waalwijk, toen een zestienjarig meisje dat werkte in een koekjesfabriek, wordt erin geportretteerd middels zwart-wit foto’s en korte teksten waarin zij zelf aan het woord komt.

 

Michel Szulc-Krzyzanowski, foto uit ‘Neem nou Henny’

 

Het bleef niet bij dit ene, mooi sober uitgegeven fotoboekje in oblongformaat, want de fotograaf bleef de Brabantse tot op de dag van vandaag volgen. Zo verschenen Henny, een vrouw (1983), Henny, tien jaar uit haar leven (1988), Henny, een nieuw leven (1993) en Henny zelf (2001). Dat laatste boek, in kleur, doet wat mij betreft afbreuk aan de unieke reeks, mede vanwege het andere formaat waarin het verscheen. Uiteraard is dat een bewuste keuze, want de fotograaf gaf zijn heldin ditmaal zelf ‘de regie’.

Inmiddels is de reeks uitgebreid met Henny. Het zit best wel tegen.... Dit boek heeft weer het oorspronkelijke, liggende formaat. Terugkeer naar zwart-wit is er uiteraard niet bij. Althans wat de foto’s uit 2012 betreft, want achterin passeren korte samenvattingen in woord en beeld van de voorafgaande delen. Mede dankzij de kleur vind ik het recente werk overigens sterker en dichter op de huid komen.

 

 

 

Hoewel Henny nog steeds de hoofdrol speelt – als kostwinster en moeder is zij de drijvende kracht die de boel bij elkaar houdt – gaat het nieuwe boek over het wel en wee van het hele gezin. Een gezin met zes, voornamelijk nog thuis wonende kinderen die te kampen hebben met tal van al dan niet medische problemen.

 

Tweelingen

Met het verschijnen van dit zesde deel komt er nog geen eind aan dit unieke project in de geschiedenis van de Nederlandse fotografie. Michel Szulc-Krzyzanowski gaat verder en sluit zeker niet uit dat er na verloop van tijd een vervolg komt. Daar blijft het echter niet bij. Hij vatte namelijk het plan op om het project uit te breiden met de inzet van andere fotografen. Die zouden Henny’s kinderen Charlotte en Willem moeten gaan volgen: een tweeling van zestien en nu dus even oud als Henny toen Szulc-Krzyzanowski haar voor het eerst fotografeerde. Na een oproep via ondermeer het Brabants kenniscentrum kunst en cultuur (Bkkc) werden twee jonge fotografen gekozen: An-Sofie Kesteleyn (1988) en Linsey Kuijpers (1992).

 

links: Michel Szulc Krzyzanowski. rechts: Linsey Kuijpers. foto's: Joep Eijkens

 

‘Beiden zijn sociaal documentaire fotografen die in allerlei situaties met mensen kunnen werken,’ aldus Szulc Krzyzanowski. ‘En voor beiden geldt dat je via hun foto’s een gevoel krijgt voor de mensen die ze fotograferen.’ An-Sofie Kesteleyn fotografeert al zes jaar de Vlaamse tweelingzusjes Kimberley en Gwendolyn. Met een prachtige selectie uit dat nog altijd lopende project won zij bij de Zilveren Camera 2012 de eerste prijs in de categorie Portret Serie. Naast haar werk voor de Volkskrant doet ze wel meer langdurige projecten met ‘mensen die niet zo rijk zijn,’ zo vertelde ze kort na de selectie.

Nog geen week later trok deze Belgische fotografe zich echter terug. ‘Ik vind het een fantastisch project, maar ik wil liever tijd steken in eigen nieuwe projecten.’ Michel Szulc-Krzyzanowski vond het bij nader inzien ook beter en praktischer om met één fotografe verder te werken. Die zou zich dan uitsluitend gaan richten op Henny’s dochter Charlotte.

 

Dicht bij mensen

Linsey Kuijpers zit in het vierde jaar van de opleiding documentaire fotografie op de Bredase academie St. Joost. ‘Het interessante van dit project is dat je heel dicht bij mensen kunt komen,’ zegt ze in reactie op haar selectie. ‘Het ligt ook in het verlengde van waar ik zelf mee bezig ben. Zo volg ik al een paar maanden Lisette en Sammy, een 58-jarige moeder en haar zoon van negentien. En ook een jong paar met een baby. Ik ben geïnteresseerd in mensen die moeilijk meekomen in de maatschappij.’

 

Uit het project ‘Lisette en Sammy’. foto Linsey Kuijpers

 

Ze vermoedt dat het project haar veel tijd zal gaan kosten. ‘Maar ik zal af en toe wel een paar maanden rust nemen. Ook om afstand te nemen en te kijken waar je mee bezig bent. Mijn ideaal zou zijn dat ik het heel lang blijf doen totdat weer een andere jonge fotograaf het over zal nemen.’ Ze zit er niet mee dat het project haar financieel niets oplevert. ‘Ik vind het een grote eer om het te mogen doen en zie het als een grote stap voor mijn carrière. Ik heb er heel veel zin in.’

Een paar dagen later maakt de jonge fotografe in het gezelschap van Szulc-Krzyzanowski kennis met Charlotte en haar familie in Waalwijk. ‘Het was een drukke maar gezellige boel bij Henny thuis,’ mailt ze na afloop. ‘Ik had het gevoel dat ik geaccepteerd werd en vond de sfeer heel hartelijk. Tussen Charlotte en mij klikte het goed, ze was enthousiast dat we dingen gemeen hadden qua uiterlijk. Het plan is nu om een paar keer samen wat te gaan doen, maar ook om snel te beginnen met fotograferen. Vooral omdat Charlotte nu in een periode zit van adolescentie en zich dus aan het ontwikkelen is naar volwassenheid toe, is het denk ik belangrijk snel te gaan fotograferen. Momentjes zoals bijvoorbeeld een eerste vriendje zijn wel dingen die ik natuurlijk wil vastleggen. Verder wil ik er ook gewoon de aankomende tijd vaak langsgaan.’

Kortom, Michel Szulc-Krzyzanowski lijkt een waardige opvolgster gevonden te hebben.

 

Michel Szulc-Krzyzanowski, foto uit 'Henny. Het zit best wel tegen...'