Brabant Cultureel • Brabant Literair

Tijdschrift voor kunst, cultuur en literatuur

64ste Jaargang - nummer 3 - juni 2015

Andreas Schotel, Zelfportret, 1922. Ets, 248 x 118 mm. Collectie Vrienden van Andreas Schotel, Esbeek.

¶  Peter Thoben, Het Andreas Schotel Museum Esbeek. Geschiedenis en kunstenaars. Esbeek: Vrienden van Andreas Schotel 2015, 176 pp. grootformaat met tal van illustraties, ISBN 978-90-9029070-6, pb.

http://www.andreasschotel.nl/actueel-nieuws

©Brabant Cultureel – juni 2015

Andreas Schotel zes meter hoog

Esbeek blijft Andreas Schotel promoten. Op Tweede Pinksterdag dit jaar (2015) werd tijdens het cultuurfestival Park & Schotel in het Esbeekse Arnoldspark op landgoed De Utrecht een boek gepresenteerd over het Andreas Schotel Museum en een nieuwe sculptuur onthuld langs de Andreas Schotel wandelroute.

door JACE van de Ven

‘Ontmoeting met de meester’ heet het bijna zes meter hoge beeld van de beeldend kunstenaar Andreas Schotel (1896-1984), staande aan zijn ezel, in het Arnoldspark op landgoed De Utrecht in Esbeek. Vanaf de grote weg van Hilvarenbeek naar Reusel zie je het staan. Je kijkt dan met de meester mee het park in. Vanaf de Andreas Schotel wandelroute nader je hem aan de andere kant en zie je de kunstenaar ineens op een afstand aan het werk zoals dat vijftig jaar terug in de tijd de bevolking van Esbeek kon overkomen. Omdat het om een ontmoeting met de meester gaat, heeft beeldhouwer Hannes Verhoeven gekozen voor een realistisch portret en het nogal revolutionaire idee om het beeld geheel polychroom uit te voeren. Oudere Esbekenaren zullen de typisch gekleurde trui herkennen die Schotel vele jaren, tot zijn dood in 1984, gedragen heeft. 1984 is ook het jaar waarin beeldhouwer Hannes Verhoeven in Esbeek geboren werd.

De zes meer hoge Andreas Schotel in het Arnoldspark in De Utrecht.

Links Peter Thoben en rechts Hannes Verhoeven.

foto Jan Vorsselmans

Met dit beeld heeft de tien kilometer lange Andreas Schotel wandelroute langs en door landgoed De Utrecht er weer een blikvanger bij. Eerder plaatste Verhoeven beelden van levensgrote akkerarbeidsters, een ploegende boer met ‘Belse knol’ en een drietal baadsters, alle naar etsen van Schotel. Van die kunstenaar zelf kende de route al het beeld ‘de houthakker’.

Andreas Schotel was vooral een etser. Hij kwam uit Rotterdam en bracht zestig jaar lang de zomers door in het piepkleine atelierhuisje – ook op de wandelroute – De Schuttel. Sinds 2009 heeft hij in Esbeek ook zijn museum met ook werk van zijn collega en vriend Johannes Proost en zijn leerlinge Magdaleen Rademaker. Over dat museum presenteerde kunsthistoricus en oud-directeur van Museum Kempenland Peter Thoben een boek.

Andreas Schotel bij De Schuttel, zijn zomerhuisje, 1975. Ets, 320 x 322 mm. Collectie Vrienden van Andreas Schotel, Esbeek.

Andreas Schotel, Vier maaiende boeren op De Utrecht. Ets, 215 x 288 mm. Collectie Vrienden van Andreas Schotel, Esbeek.

Biografisch

Thoben beschrijft secuur de geschiedenis van het museum en de wandelroute, het ‘buitenmuseum’. In drie biografische schetsen breng hij Schotel, Proost en Rademaker dichterbij en illustreert dat uitgebreid met etsen van deze grafici. Het gaat niet over de grootste kunstenaars van de vorige eeuw, maar geplaatst in de historische ontwikkeling van de kunst, met name in Noord-Brabant en de Belgische Kempen krijgen zij reliëf en de plaats die ze verdienen. Daarenboven zijn Schotel en Proost zeker ook belangrijk door de nieuwe technieken waarmee zij bij hun etsen – en het afdrukken daarvan – experimenteerden.

‘Uitgangspunt voor het boek is een publicatie bij, over en voor het Andreas Schotel Museum te Esbeek, dus geen monografie. Het boek is in hoofdzaak gebaseerd op de collectie in Esbeek aanwezige documentatie en kunstwerken van de drie hoofdrolspelers van het Andreas Schotel Museum: Andreas Schotel, Johannes Proost en Magdaleen Rademaker,’ legde Thoben uit bij de presentatie.

Dat wil niet zeggen dat hij niet uitgebreid gespit heeft in documentatiemateriaal als correspondentie, catalogi, artikelen in tijdschriften, krantenartikelen, foto’s en zelfs filmbeelden. ‘Wat u aan teksten in het boek aantreft, is de stand van zaken tot nu toe na uitgebreid onderzoek van circa drie jaar en serieuze analyse en afwegingen. De biograaf stelt vragen en zoekt naar antwoorden op basis van traceerbare feiten, dus naar juistheid en waarheid. In ieder geval moet dit boek – dat is de insteek bij het maken ervan geweest – een basis zijn of handvatten geven voor vervolgonderzoek.’

Andreas Schotel, Gezicht op de Willemsbrug in Rotterdam, 1939. Ets, 227 x 358 mm. Collectie Vrienden van Andreas Schotel, Esbeek.

Kunstuitleen

Volgens de Stichting Beheer en Behoud Kunstwerken Proost en Schotel heeft het cultuurfestival Park en Schotel, waartoe ook een theaterwandeling, schilderen voor kinderen, een imker-expositie, een bomenexcursie en muzikale optredens behoorden, alle verwachtingen overtroffen. Zij overweegt het festival tot een jaarlijks terugkerend gebeuren te maken.

De stichting bezit en beheert de kunstwerken die Andreas Schotel in Esbeek achterliet en heeft die behalve in het museum – een horecagelegenheid die door de Esbekenaren coöperatief wordt bezeten en uitgebaat – ook ondergebracht in een besloten kunstuitleen. Wie vriend van de stichting wordt kan tijdens een jaarlijks soort ruilbeurs een werk uit de verzameling uitkiezen om het gedurende een jaar thuis aan de muur te hebben.

In het Andreas Schotel Museum bij café Schuttershof in Esbeek is nog tot 12 juli 2015 de tentoonstelling De Kop van Schotel met zelfportretten van Andreas Schotel en portretten door zijn leerling en vriendin Magdaleen Rademaker. Daar is ook het boek van Thoben te koop. Aangezien de exposities regelmatig wisselen, zal ook een later bezoek niet vergeefs zijn (let op de website). En wie de deur van de museumzaal dicht treft, moet niet schromen aan de bar te vragen naar de sleutel.

Het nieuwe boek.