HOME CUBRA

INHOUD AUTEURS

Brabant Cultureel • Brabant Literair

Tijdschrift voor kunst, cultuur en literatuur

64ste Jaargang - nummer 1 - februari 2015

 
HOME BC / BL Contact / Reageren Archief Brabant Cultureel Archief Brabant Literair
 
 

www.glagoslav.nl

 

©Brabant Cultureel – februari 2015

Verbindingsstreepje tussen Oost en West

 

Een beter begrip voor de culturele en literaire erfenis van de Slavische landen en een betere verstandhouding met dat deel van het Euraziatische continent, dat is wat de ruim drie jaar geleden opgerichte uitgeverij Glagoslav Publications, gevestigd te Tilburg en Londen, met haar vertalingen nastreeft.

 

door Camiel Hamans

 

Maxim Hodak (Lviv 1978) is verantwoordelijk voor de newsportal Russian Business Outlook en het daarbij uitgegeven magazine en heeft een internationale zakelijke advocatenpraktijk in Den Haag. Daarnaast is hij deeltijds algemeen directeur en een van de vier personen achter de uitgeverij Glagoslav. En vooral in die laatste hoedanigheid heeft hij een missie.

‘In de Engelstalige wereld, en ook in Nederland, bestaat er een volstrekt achterhaald idee over de cultuur van Rusland, Wit-Rusland en Oekraïne. De grote schrijvers uit de negentiende eeuw kent men, maar veel verder komt de westerse lezer niet. Dat er na het Sovjettijdperk een nieuwe wereld is ontstaan in Oost-Europa is hier onbekend. Temeer daar er in het westen steeds minder specialisten zijn die goed op de hoogte zijn van wat er speelt in dit gebied. We kijken met een westers prisma naar het oosten. Daar wil Glagoslav Publications verandering in brengen door niet voor deze landen te spreken, maar door ze zelf aan het woord te laten. De moderne literatuur uit Oekraïne, Wit-Rusland en Rusland is daar een uiterst geschikt middel voor.’

 

Amersfoort

Uitgever Maxim Hodak verenigt beide culturen in zich. Hij is geboren in het westelijk deel van Oekraïne, komt uit een artistiek milieu met een vader die dirigent is en een moeder die mode ontwerpt, spreekt Russisch en Oekraïens.

Eenentwintig jaar geleden kwam hij met zijn moeder naar Nederland, waar hij in Amersfoort heeft schoolgegaan. Hij studeerde rechten en international finance in Amsterdam en Brussel. En omdat hij beide werelden kent, realiseert hij zich hoe slecht het gesteld is met de kennis van elkaar. Vandaar dat hij met enige gelijkgestemden in 2011 besloot een uitgeverij op te richten die in deze lacune moest voorzien.

Aangezien de wereld groter is dan Nederland en omdat Engelstalige werken in een grotere oplage geproduceerd kunnen worden dan Nederlandstalige, en daardoor eerder commercieel rendabel zijn, publiceert Glagoslav uitgaven in beide talen.

 

 

 Het logo (en de naam) van de uitgeverij.

 

 

Slavisch

De naam Glagoslav is programmatisch. Het woord is gevormd uit de twee Slavische wortels glago- (van glagolitsa, de naam voor het eerste Slavische alfabet) en slav- uit slavyanye, dat Slaaf en Slavisch betekent en dat zoals de uitgeverij fier meldt de benaming is voor de grootste taalgroep in Europa, groter dan die van de Romaanse talen of de Germaanse.

Glagoslav Publications geeft werken uit die specifiek Slavisch zijn en die het Westen laten zien hoe er echt gedacht en geleefd wordt ten oosten van Warschau. Literaire boeken vormden in de begintijd van de uitgeverij het uitgangspunt. ‘Nu is daar ook non-fictie bijgekomen, zo’n veertig procent van het fonds dat intussen al een vijftigtal titels omvat. Lezers in het westen lezen anders dan die in het oosten. Zij halen uit fictie niet snel de diepere lagen, de verborgen bedoeling van de auteur. Daarom zijn we ook met non-fictie begonnen, want daarin is meteen voor elke lezer duidelijk wat hij uit het boek moet halen.’

 

Neutraal

Glagoslav wil zich absoluut niet politiek profileren. ‘De uitgeverij stelt zich neutraal op. We geven zowel een biografie van Poetin uit als Sankya van Zakhar Prilepin, hét boek van en over de straatprotesten van een paar jaar geleden tegen Poetin.’ Van Prilepin, een van de meest geruchtmakende Russische schrijvers van dit moment, was tot Maxim Hodak en zijn collega’s zich over zijn werk ontfermden in het Engels vrijwel niets beschikbaar. Nu zijn door het initiatief van Glagoslav Sin, het boek over de post-perestroika tijd en het door oppositieleider Aleksej Navalny ingeleide Sankya beschikbaar.

Een van de andere auteurs van Glagoslav Publications is Dmitry Rogozin, oud-ambassadeur bij de NATO, en nu als eerste vice minister-president leider van het Russische militair-industrieel complex en prominent aanwezig op de zwarte lijsten van de VS en de EU. In zijn boek The Hawks of Peace (De haviken van de vrede) presenteert Rogozin onder meer documenten over de oorlog in Tsjetsjenië, geeft hij inside informatie over de Russische inval in Georgië en toont hij de westerse lezer hoe Russen naar de huidige situatie kijken. Maar naast Rogozin prijken ook de namen van de bekende Russische dissident Victor Erofeyev, met zijn boek Good Stalin, en de polemische joodse journalist Vladimir Solovyov met zijn geruchtmakende onderzoek Empire of Corruption, op de fondslijst van Glagoslav.

Daarnaast verzorgden Hodak en zijn medewerkers ook een heruitgave van het standaardwerk Vijftig Hoogtepunten uit de Russische Literatuur van de Nederlandse slavist Maarten Tengbergen.

 

De fondscatalogus van Glagoslav Publications.

Dmitry Rogozin met een Kalashnikov AK-12 op een wapenbeurs. foto van internet

 

Klassieken

Voor het Wit-Russisch en het Oekraïens richt Glagoslav zich vooral op de klassieke teksten in die talen. Die zijn hier volstrekt onbekend. ‘Wie kent in West-Europa Taras Sjevtsjenko, de nationale dichter van Oekraïne, vergelijkbaar in faam met Shakespeare en Vondel? Meer dan 1250 standbeelden staan er van hem in Oekraïne. Toch kent nauwelijks iemand hem in het Westen. Zijn volledige poëtische werk is nu door ons in het Engels toegankelijk gemaakt. Ivan Franko en Lesja Oekrajinka, twee andere grote namen uit de Oekraïense literatuur, zijn hier eveneens volledig onbekend. Daar doen wij wat aan. Eigenlijk toch idioot dat dit nog moet, Oekraïne is een land groter dan Frankrijk en met een vijfenveertig miljoen inwoners toch niet uit te vlakken. Qua inwoneraantal tweederde van Frankrijk. Iedereen in het westen kent de Franse klassieke schrijvers, niemand die uit Oekraïne.’

 

Orthodox

‘Schrijvers uit Rusland verschillen natuurlijk van hun collega’s in Oekraïne en die zijn weer anders dan die uit Wit-Rusland, maar ze hebben ook iets gemeenschappelijks: het zijn Slaven. En dat betekent dat er een wezenlijk onderscheid bestaat tussen hen en West-Europese auteurs. Neem bijvoorbeeld het aspect geloof. Voor West-Europese schrijvers speelt dat nauwelijks meer een rol, hooguit om zich tegen af te zetten. In Oost-Europa ziet men een revival van de religie, van het oosterse, orthodoxe christendom. Als je dat niet ziet, begrijp je Rusland, Wit-Rusland en Oekraïne niet.’

‘Rusland stelt zich orthodox op en dat is iets heel anders dan we in het Westen denken. In het Westen heeft religie en de theologie zich intellectueel ontwikkeld. De orthodoxie is in tweeduizend jaar niets veranderd. Het orthodoxe geloof is niet intellectueel, maar spiritueel, gericht op het verbeteren van de toestand van de eigen ziel. Als je het ergens mee wilt vergelijken, dan komt het Benedictijns ideaal het dichtst in de buurt. In het Westen bestaat die traditie alleen nog in enkele abdijen. Binnen de orthodoxie is die overal, ook in de dagelijkse realiteit van de parochies. Na een lange tijd van onderdrukking maakt de orthodoxie nu een herleving door. Vandaar ook de nadruk op het verschil met het Westen, met de Angelsaksische wereld- en levensbeschouwing. Rusland heeft nu een punt bereikt dat het kan en durft te zeggen dat het een alternatief heeft voor het consumentisme en het decadente van het westen. De tijd dat het westen klakkeloos nagevolgd werd, is voorbij.’