De
feesten en partijen van vroeger
Stuur uw bijdrage aan:
eindredactie@brabantsdagblad.nl
Genoveva
en geile Golo
Ed
Schilders
‘Ik
heb u op het verkeerde been gezet!’ zegt mevrouw Frensen-v.d. Meer uit
Rosmalen door de telefoon. Eerder had ze me per brief gevraagd naar een
volkslied over ‘Genoveva van Brabant’, en dat had ze als kind gelezen
in een boek over deze Genoveva. Waardoor ik dacht dat het de gelijknamige
roman van Stijn Streuvels zou kunnen zijn, maar daarin kon ik die tekst
niet vinden, zo schreef ik haar. Dat was dus het verkeerde been. Bij nader
inzien moest het om een liedblad gaan, waarvan zij de beginregels nog
kende: Daar was een edel paltsgravin./ Een graaf koos haar tot
echtsvriendin;/ maar die haar deugd benijdde/ was Golo, die uit geile min/
haar meende te verleiden. Dergelijke liedbladen werden voor een luttel
bedrag door venters van deur tot deur aangeboden. Zeker toen mevrouw
Frensen nog jong was. ‘Ik ben nu negentig’, zegt ze door de telefoon,
‘en vanaf 1937 geabonneerd op de krant.’ Die heeft ze zelfs nog
bezorgd. Voor zo iemand doe je extra veel moeite.
Op
het internet vond ik diverse versies van het drama van Genoveva, waaronder
die met de beginregels die mevrouw Frensen nog kende. Het verhaal draait
steeds rond hetzelfde gegeven: Genoveva houdt oprecht van haar man, maar
als die ‘ten oorlog’ moet gaan, probeert de vileine Golo haar te
verleiden. Ze weerstaat zijn avances met ‘een kaakslag’. Dan neemt het
lied een bekende wending. Golo stuurt Genoveva ‘het bos in’, waar zijn
knechten haar (en soms ook haar kind) moeten doden. Net als in het
sprookje van Sneeuwwitje kunnen die handlangers dit niet over hun hart
verkrijgen, en in sommige versies wordt het hart van een hert uitgesneden
om de wrede Golo te misleiden. In de versie die mevrouw Frensen zocht gaat
het wat eenvoudiger. Haar belagers zeggen: Maar ziet, hoe God de deugd
bemint/ De knechten spraken dan gezwind/ Mevrouw: gij moet niet beven/
Blijf hier in ’t bosch met uw klein kind/ Wij laten u in ’t leven. In
het boek ‘Liederen en dansen uit de Kempen’ van H. Franken komt een
zeer verkorte versie voor die zich in Brabant afspeelt, opgetekend in
Postel. De afloop is eigenlijk - en gelukkig - altijd hetzelfde: het recht
zegeviert, en daarmee de ware liefde. Golo wordt gestraft voor zijn geile
min.
|