Piens Zinder ten doop gehouden – 27 november 2004

  Lieve Pien en betrokkenen bij Pien en haar werk,

In het verleden heeft Jan Willem mij ooit een anekdote verteld waar hij zelf zichtbaar van genoot. Sleutelwoord was BROOK. De kleine Pien, ongeveer drie jaar oud, kreeg aangezegd dat iets BRAK. Dan was het gebroken. Waarom het dan niet BROOK was in plaats van BRAK?  Tja, dat zeggen we niet. Nou, dan gáán we dat zeggen, besloot de kleine Pien en nam het woord BROOK in haar taalvoorraad op. 

Van EIGENZINNIGHEID naar EIGENHEID

De neiging, met alle respect voor de taal, die, indien nodig, naar haar hand te zetten, is gebleven. Nog voor we Piens bundel openslaan, dringt die waarneming zich al op. Bevat ons woordenboek het begrip ZINDER? Nee hoor, net zo min als het woord POOSPLAATS. Pien legt de taal haar waarnemingen en vragen en behoeften op en onderzoekt. Ook oude woorden en streekgebonden woorden diept ze uit. En naar behoefte voegt ze eigen  klankwoorden en BROOK-woorden toe. De woorden worden geproefd en gewogen, vastgepakt en weggelegd, bekeken, onderzocht op ritme, klank, associaties en diepe dimensies van betekenis. De uitdrukking moet precies en perfect zijn.  Eenmaal geaccepteerd als dragers van haar waarnemingen, gevoelens en gedachten, stromen de woorden voort zonder ordening door leestekens en hoofdletters, wel zich rijgend  tot zinnen die veelal slank van signatuur zijn. En de gedichten rijgen zich tot reeksen. Het zijn er drie. Ze zijn gewijd aan: natuur en landschap, aan dierbaren, aan haar beeldend werk.

Terug naar ZINDER en op zoek naar ZINDER, Piens BROOK-woord dat zij aan onze taal toevoegt.  Het woord omvat de bundel, en dat niet alleen omdat het  op de omslag staat. Het  duikt ook op in het eerste en in het laatste gedicht. VIEREN heet het eerste gedicht en het eindigt met de woorden:

hier zin ik zin

tot zindering

vier leven

mijn even

in dit continuüm

van zijn

Het laatste gedicht draagt ZINDER als titel en begint met de woorden:
Gevleugeld vuur

Gevleugeld vuur…..Zinderen. Sprankelen. Gloeiend trillen. Het heeft alles te maken met warmte, gloed en glans, beweging, intensiteit.

Maar Zinder herbergt ook het woord ZIN: lust, trek, gretigheid en daarnaast: bezinning, reflexie. Hoofd en hart. Bezinning kan leiden tot inzicht, een woord dat zintuig en verstand verbindt. Pien heeft dat allemaal al lang ontdekt en in gebruik genomen. De bundel bewijst dat. Die zindert van liefde en energie: het leven vieren, schoonheid beleven maar ook: zin zoeken en zin geven.

Is dat niet wat ieder mens wil? Nee hoor. Er leven bijvoorbeeld ook mensen die gedreven worden door neigingen tot ontluistering. Schoonheid Saboteren was onlangs de titel van een NRC-artikel over poëzie. Of al het denken en voelen kan om het eigen ik draaien in een egocentrische werveling. Als je dat zo bedenkt, vormen de woorden ‘het leven vieren’ een betekenisvol visitekaartje.

Pien viert het leven in deze bundel als beeldend kunstenaar en taalkunstenaar. Woorden als  LIJNEN en LICHT komen vaak voor. Er is veel landschap. Kale bomen worden in Piens woorden geheimzinnige hiëroglyfen, beeldtaal van een continuüm van zijn, waarin wij maar heel klein zijn, naamloos riet.

Maar tegelijk zijn wij mensen machtig door ons vermogen, door verhalen en taal het leven glans en betekenis te geven. In haar gedicht Moedertaal zegt Pien het zo:

zij las ons poëzie

op strand langs de rivier

wij speelden

het water klonk en vogels

maar bovenal in moedertaal

haar stem

het zomerde rond haar
en woorden vlocht ze
rond het nest
wij hoorden hoe
het zong

 

en wat zij ons verhaalde

droeg beelden en

gedachten

de fluistering van liefde

het reikte leven aan

 

wij luisterden

en taalden

naar al meer

Een prachtig eerbetoon aan de moeder die er was. De tijd gaat voort, ook een stroom. Pien, jij laat óns weer delen in wat zij jou aanreikte. En ik hoop namens velen te mogen zeggen:

wij luisterden
en lazen
en taalden
naar al meer.

Drs. Roelie Koning