Zo
verwees het eerste reclamegedicht dat hij ooit in de Koerier
publiceerde naar de lage prijzen die hij voor zijn kostuums
rekende; het duurste kostuum bij Broer de Laat kostte immers 128
gulden.
’n
Goei pekske
Onze
Nillus die ging vleeje week
Is
naor un pekske loere
Hij
ha host hil de stad gehad
mar
niks kos um beroere.
Toen
kwaam ie op de verkusmert
hullieje
Tinus teege
die
zee, ik koom net van Broer de Laot
en
daor hekket haost gekrege.
’n
Prachtig pak van ’t beste spul
want
ik heb verstaand van gaore
Ik
gaaf ‘m honderddertig piek
en
kreeg geld trug vur sigaore
De
is nie veul zee Nillus toen
Daor
gao ik dan is loere
En
as ’t waor is wegge zegt
dan
rook ik vandaag van Broere
De
maximumprijs van 128 gulden kwam in de wekelijkse reclameverzen
wel vaker terug, getuige de advertentie die de week daarop
verscheen.
Twee
en veftig gulde te veul
Bart
Jaanse ha verleeje week
Van
hullie Sjaan geld gekrege
Ze
gaaf ‘m honderd tachtig piek
En
dè viel ‘m nie tege.
Mar
Bart ha in de kraant gezien,
Ge
kunt veul vurdilliger slaoge
Vur
honderd aacht en twintig bij d’n Broer
Dus
gao ik ’t daor ’s vraoge.
Hij
hee bij mèn ’n pak gekocht
Mar
begon bekaant te kwêke:
Ik
heb veftig gulde in mun haand
En
daor gao ons Sjaan mee strêke
Mar
’t leed dè was vlug opgelost
Ik
moest ’t mar bewaore
Na
holt ie iedere week ’n joet
Vur
unne liter jonge klaore
De
combinatie van rijm en plat Tilburgs bleek een gouden greep. De
reclameverzen werden buitengewoon goed gelezen en de toeloop op de
winkel was enorm. De gedichten spraken dan ook zowat elke
doelgroep aan…
Unne
werkeloze
Dun
Sjef ontmoette Broer de Laot
Aachter
de grôte kerk
Hij
was verzèlt in de W.W.
En
zocht naauw wir nuuw werk
Agge
van werk haauwt, zi dun Broer
Dan
moete dè laote blêke
Dè
doek ook, zi dun Sjef gevat
Ik
stao al un uur te kêke
Kèk
dan bij mèn, zi Broer de Laot
Dan
kunde geld verdiene
Want
zelfs vur minder dan oe steun
Kan
ik oe nog bediene
Dun
Sjef kuierde mee en nao un kwartier
Zaat
ie in de nuuwe kleren
Dankzij
jou zeej (…) tegen dun Broer
Kan
ik me dè permitteren
Zo
moest mijn vader elke week weer zien hoe hij over zijn assortiment
moest dichten. Algauw begon hij hierbij gebruik te maken van de
(al dan niet Tilburgse) actualiteit, wat de attentiewaarde van de
verzen ook nog eens verhoogde.
(zonder
titel)
Willem
2 die won un zondag
En
Noad hee verlore
Jan
Jaanse won un grote koers
En
Bart viel op zunne toren.
Want
bij ons rijdt de nuuwe bus
Hij
kwaam un pekske haole
Was
nie aon de nuuwe trap gewend
En
moest mee unne bult betaole.
Leo
Louer de chauffeur
Vroeg
zêdde hard gevalle
Hij
zee Leo de valt wel mee
Mar
ik zie niks as getalle.
Mar
hoeveul cijfers dek nog zie
en
ik kan toch wel goed telle
Ut
biste zêdde bij Broer de Laot
De
zak oe wel vertelle
Behalve
een verwijzing naar de vernieuwde B.B.A.-bussen was dit natuurlijk
vooral een extra verwijzing naar de makkelijke bereikbaarheid van
de kledingzaak. De slogan ‘Lijn 2 stopt voor de deur’, zoals
dat telkens onder aan de advertentie stond, werd nog eens
onderstreept.
Bij
het berijmen van de actualiteit wilde mijn vader ook nog wel eens
verslag doen van zijn eigen belevenissen.
(zonder
titel)
De
Horeca Beurs is wir vurbij
Ut
is erg druk gewist
De
zaoken hebben goed verkocht
Ut
was Tilburg op zun bist
Bij
Fons op de Veldhoven was veul leut
De
taofels op de straot
Dun
accordeonist stond op de stoel
En
de politie kwaam te laot
Mar
de pret die is naauw wir vurbij
We
denken serieus
Vur
un pak gaon we naor Broer de Laot
Die
hee de biste keus
Wanneer
ge oe egge kleeje wilt
Mee
vurdil in oe knip
Kom
dan irst naor Broer de Laot
En
ge vuult oe egge hip
Even
openhartig over zijn belevenissen is hij in een gedicht naar
aanleiding van het dan net gepasseerde carnaval:
(zonder
titel)
De
pilskus gléé ur in as ham
Wè
hemme toch genote
Na
zen we ziek as unne hond
Na
ist vurlopig klote
We
hebbe zo veul pilskes op
Dê
ut un perd amper kan trekke
Mar
vurlôpig hauw ik mun knipke toe
De
kasteleins kunne verrekke
Ik
heur de meziek nog in mun oor
De
plaot van de fanfaore
De
reuk van bier en brandewijn
En
de lucht van jonge klaore
Na
gaon we spaore vur un pak
Mar
waor zun wut toch gaon kôpe
Des
makkelijk zat bij Broer de Laot
Lijn
twee en ge hoeft nie te lope
Een
van mijn vaders bekendste actuele reclameverzen is wel zijn
gedicht over de geboorte van Adje van Weereld, de
honderdvijftigduizendste inwoner van Tilburg.
Dun
150.000ste
De
moeder laag te glundere
In
’t zunneke bij de raom
Ik
ging ze bluumkes brenge
En
vroeg naor zunne naom
Ze
zee zunne naom is Adje
Hij
weegt 7 en ’n hallef pond
Iedereen
vèènt um ’n schatje
En
zun haorkes die zen blond
Proficiat
vadder moeder
We
zen trots op oewe zoon
Ik
vuul me vandaog gelukkig
Dek
oôk in Tilburg woon.
En
as ie laoter groot is
Afgezwaaid
is as soldaot
En
hij ’n pak wil kôpe
Dèt
ie komt naor Broer de Laot
Dit
gedicht was overigens niet de enige stunt die mijn vader rondom
deze historische geboorte realiseerde; hij haalde ook nog de
voorpagina van het Nieuwsblad van het Zuiden door de vader van de
150.000e inwoner een kostuum aan te bieden ("Omdat
er bij een geboorte eigenlijk nooit naar de vader wordt
omgekeken" zo verklaarde hij deze actie).
Een
kleine dertig gedichten zou mijn vader in totaal in de Koerier
publiceren. Vaak schreef hij ze ter plekke, wanneer iemand van de
Koerier zich in de winkel meldde voor de wekelijkse kopij. Toen er
filialen in Reusel, Oisterwijk en Waalwijk bijkwamen alsmede een
filiaal aan de Oerlesestraat nr. 10, ging hij over op grotere,
meer algemene advertenties. De tijd om elke week weer zijn
kledingaanbod te bedichten ontbrak hem gewoon.
Het
rijm zou evenwel nooit helemaal uit zijn advertenties verdwijnen.
Zo werden de Nappa Look Jacks, de fluwelen kostuums ("in de
nieuwste tinten") en de "hippe bedrukte overhemden"
uit zijn boetiek ‘Brother’s Fashion’ (Oerlesestraat 10) in
1974 in het blad ‘Tilburg Weekend Post’ nog aangeprezen met de
slogan ‘Dus, let op…alleen bij Broer/ Voor tientjes minder op
de hippe toer’.
Ook
zijn bekende kreet ‘Kijk eerst bij Broer de Laat voor u naar een
ander gaat’ zou in de jaren zeventig en tachtig nog regelmatig
de advertenties voor zijn winkels sieren. Het was een verre echo
van een kortstondig reclamedichterschap.
Van
zijn berijmde advertenties heeft mijn vader nooit veel bewaard.
Hij hechtte er destijds weinig waarde aan; dit in tegenstelling
tot menige lezer. Meer dan eens heeft hij klanten gesproken die de
versjes verzamelden of opstuurden naar familie in het buitenland.
Speciaal
voor mijn vaders verjaardag heb ik enkele jaren geleden het
archief van de Tilburgse Koerier overhoop gehaald om zijn
reclamegedichten te achterhalen. De gevonden verzen heb ik
uiteindelijk gekopieerd en gebundeld in een uitgave die voor de
familiekring bestemd was.
Tot
slot nog een paar voorbeelden van de gedichten die ik door middel
van grondig speurwerk achterhaald heb.
(Zonder
titel)
Zo
lang de meens al hee bestaon
Heetjer
gerre goed opgestaon
Adam
droeg un vegge blad
en
(…) misschien ok dikwuls un kauw gevat
Vur
dun Adam viel ut heus nie mee
Al
droeg ie ur mee de kauw ok twee
Toen
kwaam er nog unne harde vorst
En
kreeg ie bezetting op zun borst
Toen
de schepper de wereld ha afgekoeld
Docht
ie dè hak nie zo bedoeld
Om
de meense zoo bloot te laote lope
En
ginne winkel vur un pak te kope
Agger
hier gerre schon op wilt staon
Hoefde
mar efkus naor dun Broer te gaon
Ge
bent meneer agge de deur ut gaot
Tis
nummer 20 in dOerlesestraot
(zonder
titel)
Hij
hà veul op de stoep gezete
En
de zolder ùt zun broek verslete
Hij
was hard aon un pekske toe
Mar
cente haj nie toe per toe
Hij
zee jikris Sjaan wè zèn ze duur
Dè
kan ik nie betaole
Sjaan
zee zède al bij dun Broer gewist
Gao
gut daor dan toch een haole
Hij
vatte lijn twee en kwaam naor men
En
liet iedereen verrèkke
Hij
kocht un scheerwolle pak vur 128 piek
Dè
kon dun bruine trekke
Hil
zun familie is gewist
Ze
ware goed tevreje
Dus
meense op naor Broer de Laot
Daor
kunde ze ut bist besteje
Un
asperientje utgespaord
Ut
gao regene sneuwe, ut wordt koud
We
zèn ur mee gekult
We
sukkele naor de Kerstmis toe
Ut
kolehok wordt gevuld
De
wènterklere ut de kaast
Unne
borstrok en un broek
Unne
dikke daas en unne wolle muts
En
nog un neusjesdoek
En
as oewe jas verslete is
Ge
zèt aon unne nuuwe toe
Kèkt
dan eerst bij Broer de Laot
Want
daor zit net de kloe
Unne
prachtige jas en echt nie duur
Vur
89 piek
De
aspirine van de baon
Want
van de près worde nie ziek
(zonder
titel)
Fien
Jaanse en dun dikke Willum
Gingen
saomen regelmaotig naor de film
Mar
van ut zitte op de irste rij
Wier
zun broek zo glad as zij
Fien
zee as ge bij dun Broer ging pak gaot kôpe
Blef
ik mee jou zo nie langer lôpe
We
denkte naa wel onderhaand
Ik
loop mee jou vur schaand
Saome
zen ze toen naor huis gegaon
En
Willum ging vur de spiegel staon
Hij
zee Fien ge het gelêk
Mijn
pak lekt op unne beddetêk
Smêrgens
is ie vruug opgestaon
En
mee lijn twee naor dun Broer gegaon
Hullie
Fien die laacht na hêêl tevreje
Ze
gaon wir naor de film mee zun tweee
