De
eerste waar mijn oog op viel, bevond zich in de Piusstraat. 'Van Dijcks
FRITURES' stond er (zonder apostrof voor de S van Van Dijcks) in rode
neonletters op het onontkoombare langwerpige uithangbord.
'Grieks
Snackcafetaria Rhodos' stond er echter op het raam. Aanvankelijk
verbaasde mij dit niet echt. Sommige eettenten verwisselen immers absurd
snel van uitbater. Lichtbakken van vorige eigenaars blijven bij deze
wachtswisselingen dikwijls hangen.
Toen
ik enige tijd later in de Lange Schijfstraat weer zo'n Van Dijcks-bord
zag hangen keek ik daar eveneens van op. Ik vermoedde dat het hier een
verhuizing betrof. (Zo heeft de lichtbak van Aad's Platenzaak ook nog
jaren aan die gevel op het St. Annaplein gehangen, terwijl Aad allang
verkast was.) Maar nee, de Van Dijcks in de Lange Schijfstraat bleek
'Cafetaria en Chinees Afhaalcentrum Li Xing' te heten.
In
de Poststraat raakte ik het spoor nog verder bijster. Daar bleek een Van
Dijcks te staan, genaamd 'Broodjeszaak Cafetaria Spare Ribskoerier Het
Eindpunt'.
In
de Groeseindstraat trof ik vervolgens een hoekpand met maar liefst twee
Van Dijcks-uithangborden (het vertrouwde langwerpige model en een
kleiner vierkant model, brandend en wel). Deze Van Dijcks heette voor de
verandering 'Hing Ta', gespecialiseerd in Antilliaanse en
Indonesisch-Surinaamse gerechten.
De
kwestie werd voor mij steeds onbegrijpelijker, de aanblik der
lichtbakken steeds vertrouwder.
Zou
Tilburg nog meer Van Dijcks tellen? En zo ja, waar?
In
de Reeshof zul je ze volgens mij niet tegenkomen. Dat witte bord met die
rode letters, dat verticaal gespelde Van Dijcks, daaronder dat blauwe
balkje met dat horizontaal gespelde FRITURES... Onmiskenbaar een ontwerp
uit een tijd dat de Reeshof nog gebouwd moest worden.
Om
over de Heyhoef nog maar te zwijgen.
Nee,
dat Van Dijcks-bord moet uit de jaren '60 of '70 stammen. Toen hadden
veel friettenten nog zulke uithangborden. '0me Sjef' aan de
Broekhovenseweg had bijvoorbeeld ook zo'n bord. En deze legendarische
cafetaria bestaat al bijna twintig jaar niet meer.
De
huidige neonreclames van snackbars zijn doorgaans vierkant met
horizontaal gespelde naam. Dat is compacter en waarschijnlijk ook
goedkoper.
Het
kleinere vierkante Van Dijcks-bord in de Groeseindstraat voldoet exact
aan deze norm. Maar het kon de opheffing van het imperium blijkbaar niet
meer voorkomen.
Ik
weet trouwens niet waarom Van Dijcks niet meer bestaat.
Dat
doet nu ook niet ter zake; het gaat mij om die uithangborden.
Ik
begrijp niet waarom die Van Dijcks-borden blijven hangen. Allereerst is
het misleidend en verwarrend. Voorts is het koren op de molen van elke
extreemrechtsgezinde: "Ik ging van de week nor Van Dèèks, om
unnen bèùl friet te haole, was't ineens 'n sjwarmatent geworre'. Ze
neemen't himmol over hier, die bèùtelaanders!"
Bovendien
getuigt het van pessimisme om zo'n lichtbak te laten hangen. Alsof het
aanschaffen van 'n eigen bak de moeite niet loont: je bent toch zo weer
weg.
Daarnaast
getuigen de op de ramen geplakte namen vaak ook van weinig
zelfvertrouwen: meestal zijn het lelijke, hoekige letters die je d'r zo
af kunt krabben.
Makkelijk
voor de volgende huurder.