Gerard de Croon Devotieprentjes in woord en beeld - reacties van lezers |
 |
|
Reactie op aflevering 96 In aflevering 96 waren twee prentjes te zien waarvan ik de makers niet kende. Dankzij lezer Nico Verhoof ken ik die nu wel. De afbeelding met de Madonna, het prentje van de latere abt Ton Baeten, blijkt van de hand van Wijnandt Geraedts en het andere prentje, van pater Nivardus Snik, is gemaakt door Pater Paulinus OFM Cap. Uit Nico’s reactie citeer ik: "…nav je laatste cubra-bijdrage stuur ik je hierbij 2 priesterprentjes uit de buurt van dezelfde uitgever (VRU) en illustrator: Paulinus, OFM, Capucijn. Daarnaast heb ik gevonden dat de illustrator vh Maria-prentje Wijnand Geraedts is. Wijnand is geboren in1883 en gestorven in 1958. Hij heeft zeer veel religieus werk gemaakt voor kloosters en kerken. Via Google. oa Wikipedia, is een en ander van hem te vinden. Hij heeft ook veel prentjes gemaakt voor de firma Kunst Adelt te Maastricht (= KAM). Vooral de serie 3000 bevat veel werk van hem." Fijn te merken dat op een opmerking over ontbrekende informatie zo attent gereageerd wordt.
Van
mevrouw Rossini kreeg ik een email waaruit blijkt dat ook vele maanden na
publicatie een bepaalde aflevering nog de aandacht kan trekken en tot een
reactie kan leiden.
De
tekst van haar mailtje luidde:
“Al surfend op het web kwam ik uw artikel tegen over "Scapulier
als talisman". Het wapen dat het engeltje rechtsboven in zijn handen
houdt, is het wapen van de orde van de Karmelieten en Karmelietessen. Ik
kan zo gauw geen uitleg in het Nederlands vinden maar op deze website http://www.carmelites.ie/Whoarecarms/crest.htm staat
een uitleg in het Engels. Blijkbaar zijn er meerdere interpretaties van de
symbolen (sterren, kruis) mogelijk. Verder wordt het scapulier in de RK
Kerk niet opgevat als een talisman. Een uitleg (wederom in het Engels)
staat hier: http://www.carmelitedcj.org/saints/scapular.asp.
Wat een aardige rubriek over devotieprentjes heeft u overigens. Erg leuk
om deze oude prentjes te zien en te bestuderen!”
Een
reactie die ik met plezier en in dank ontvangen heb.
De
opmerkingen van de briefschrijfster brachten mij er wel toe een en ander
nog eens door te nemen om na te gaan of ik beter een andere term dan talisman
had kunnen gebruiken.
In
de tweede door mw Rossini genoemde website is de volgende uitleg over het
scapulier te vinden:
The Carmelite Scapular is not:
It is a sign
which stands for the decision to: De briefschrijfster heeft dus inderdaad voldoende reden om de door mij gehanteerde term talisman minder juist te vinden. Op de afbeelding waden de kinderen echter zonder problemen door een vuurzee, nadat zij het scapulier ontvangen hebben. De kunstenaar wil blijkbaar laten zien welke kracht er uitgaat van het scapulier. Het is daarom in deze situatie volgens mij toch te beschouwen als `a magical charm to protect you`, ondanks de uitleg op de website van de Carmelieten.
Nog
even verder zoeken. In Wikipedia wordt het volgende geschreven over talisman:
Een
amulet of talisman is een voorwerp dat
geluk
of bescherming zou brengen. Veel gebruikt als amulet zijn: (edel)stenen,
muntjes, tekeningen, ringen, religieuze objecten (Oog
van Horus, christelijk
kruis, Boeddhabeeldje), planten en (delen van) dieren.
Zelfs woorden worden gebruikt als 'amulet'; het Latijnse "Vade
retro, Satanas" of de Troonvers
bijvoorbeeld. Een amulet en een talisman worden vaak met elkaar verward. Een amulet biedt
bescherming en behoedt je voor gevaar. Een talisman brengt geluk en
voorspoed, een geluksbrenger dus.
Dit
leidt me tot de conclusie dat ik misschien beter amulet
had kunnen gebruiken dan talisman.
Ik hoop dat de briefschrijfster met deze redenering kan instemmen. |