Gerard de Croon Devotieprentjes in woord en beeld - 72 Elke week een aflevering |
 |
|
Opvallend verschijnsel: een biddend kinderleger
Ten tijde van de Nederlandse militaire acties in het vroegere Indië ( 1945-1950) waren er in Nederland veel steunbetuigingen voor de uitgezonden legereenheden. Van katholieke zijde was er een organisatie actief die er van alles aan deed om die steun vorm te geven: Katholiek Thuisfront. In deze rubriek heb ik aan deze organisatie al eerder aandacht besteed. ( zie afl. van 19 oktober 2006) Dit keer laat ik twee prentjes zien die gericht waren op de jeugd. Volgens Katholiek Thuisfront vormden de (school-)kinderen een biddend kinderleger. De datum van publicatie is niet vermeld. Goedkeuring tot publicatie werd gegeven door Joh. Kardinaal de Jong, destijds aartsbisschop van Utrecht. |
|
|
Waarschijnlijk werden de prentjes verspreid via de lagere scholen. Misschien is er een hele serie van uitgegeven, maar ik heb er slechts twee en die wil ik hier graag laten zien. Ik vind het charmante prentjes waar veel op te zien is en waar zeker wat over te vertellen valt. Ik laat ze hier zien in een gecombineerde voorstelling, naast elkaar.
Gezien de opvallende vormgeving besteed ik eerst aandacht aan de tekenaar. Wie is dat? Aanvankelijk had ik geen aanknopingspunt, maar toevallig kreeg ik vrij recent de volgende reactie van lezer Nico Verhoof naar aanleiding van de aflevering over St. Jozef, waarvoor nog hartelijk dank:
De afbeeldingen met bijhorende onderschriften zijn duidelijke uitingen van zowel religieuze als van nationalistische gevoelens. Opvallend op prentje 2 is de vrouwelijke militair en het gebruik van het informele "onze Jantjes". Prentje 1 komt op mij wat vredelievender over dan het andere, hoewel er toch een vervaarlijke klauwende Nederlandse leeuw op te zien is. In ieder geval wordt Gods zegen afgesmeekt over zowel Indië als Nederland. Beide prentjes bevatten heel wat beeldelementen die bij oudere lezers herineringen oproepen aan de toenmalige tijdgeest.
De prentjes werden ook min of meer gebruikt als een podium voor destijds bekende katholieke dichters. In dit geval zijn dat Jac. Schreurs M.S.C. ( 1893-1966) en Gabriël Smit ( 1910-1981) . De eerste is o.a. bekend als schrijver van Dagboek van een herdershond en de tweede van o.a. een bekende psalmenvertaling De Psalmen. Smit was oorspronkelijk oud-katholiek, maar in 1934 bekeerde hij zich tot het katholicisme.
Op de achterzijde van prentje 1 staat te lezen:
En achterop prentje 2:
Met dank voor de informatie van Nico Verhoof.
|