CuBra
Inhoud Devotie- prenten
Inhoud De Croon
Home
Speciale bijdragen
Rijk rooms leven

CuBra rubriek van Gerard de Croon

U kunt reageren

Klik hier om een e-mail te verzenden 

Gerard de Croon

Devotieprentjes in woord en beeld - 45

Elke week een aflevering

H. Bruno

(ca 1035- Sainte-Marie-de-la-Tour (Calabrië) 1101)

 

In een ouwe schoenendoos bewaar ik enkele oude missaals en kerkboeken. Eerlijk gezegd leiden ze daar een totaal vergeten bestaan, maar nu ik met deze serie beschouwingen bezig ben, heb ik de doos opgescharreld en eens bekeken wat er in zit. Dat is o.a. een gebedenboek dat de naam Nova et vetera draagt. Het is geschreven door een "contemplatieven monnik" en het bevat tientallen gebeden, waarvan vele afkomstig zijn uit de Kartuizer liturgie. Ik heb het – blijkens een aantekening voorin - gekregen op 6 december 1952. Een sinterklaascadeau dus. Waarschijnlijk heb ik om een "echt" missaal gevraagd , rood op snee, maar vond mijn moeder dat te duur. Zo’n gebedenboek was goedkoper. Bovendien staan er de vaste gebeden van de Mis in, dus …. allez, dat moet ook goed zijn. De contemplatieve schrijver is de kartuizermonnik Dom Benoît du Moustier, zoals ik uit diverse bronnen heb kunnen vaststellen.

 

Het prentje van vandaag warrelde uit het boek. Het toont ons de H. Bruno in meditatie verzonken, liefdevol gadegeslagen door Jezus zelf. Ik vermoed dat het prentje stamt uit de jaren vijftig. Bruno – familienaam waarschijnlijk Hartenfaust - is de stichter van het eerste klooster van de kartuizers in de vallei van de Chartreuse nabij Grenoble. Dat was in 1084. Hij was na een leven van vroomheid, studie, onderwijs geven, maar ook van veel strubbelingen tot de slotsom gekomen dat hij de eenzaamheid moest zoeken. Hij dacht die gevonden te hebben in Sèche-Fontaine in de omgeving van Troyes, maar grote aantallen bezoekers maakten het hem en zijn metgezellen moeilijk om een beschouwend leven te leiden.

"Hij ging op zoek naar een geschikter oord en richtte zich tot de toenmalige bisschop van Grenoble, de latere heilige Hugo, om voor hem en nog zes andere geroepenen een woestenij te vinden. Kort voordien had Hugo van Grenoble, tijdens een droom een engel gezien, deze wees hem een geschikte plaats aan om er een huis op te richten ter glorie van Gods naam. Zeven sterren gaven de weg aan naar de vallei van de Chartreuse. Tijdens de maand juli van het jaar 1084 leidde Hugo de zeven reizigers naar de door de engel aangewezen eenzame plek. Dit was het begin van de orde. " (Citaat van de website http://users.skynet.be/tomgaens/bruno.html)

Chartreuse is ook de naam van een likeur die de monniken van dit klooster al eeuwen maken.

 

Bruno wordt later beroepen als adviseur van Paus Urbanus II, maar al na vrij korte tijd wordt de drang naar het leven in stilte en eenzaamheid zo groot dat de paus hem toestemming geeft naar Calabrië te gaan om daar een klooster te stichten. Bruno overlijdt in dit klooster. Hij wordt in 1514 heilig verklaard, hoewel dat op een heel informele wijze gebeurt, omdat Kartuizers afkerig zijn van openbare huldeblijken.

De tekst op de achterkant van het prentje is afkomstig van de stichting Dionysius de Kartuizer, die ernaar streefde weer een kartuizerklooster in Nederland te stichten. De grote man achter die stichting was Hendrik Scholtens ( Nuenen 1895- Maastricht 1978). Deze man is burgemeester geweest van Houten en Beverwijk, maar al vanaf zijn jeugd was hij gefascineerd door het leven van kartuizermonniken. Hij heeft de geschiedenis van Nederlandse kartuizerkloosters bestudeerd en erover gepubliceerd. De genoemde stichting is opgericht in 1945 en is in 1972 ter ziele gegaan, zonder dat het doel bereikt is.

 

De kartuizers onderscheiden zich door hun strenge leefregel, die gebaseerd is op de regel van Benedictus.

In Nederland heeft de orde op verscheidene plaatsen een klooster ( kartuize) gehad. Dat was o.a. het geval in Boxtel, Vught, Olland, Roermond .

De bekendste Nederlandse kartuizer is wel Dionysius, de naamgever van de stichting genoemd op het prentje. Hij werd geboren in 1402 of 1403. Hij heette eigenlijk Dionysius van Leeuwen (familienaam), maar hij werd ook naar zijn geboorteplaats Van Rijkel genoemd.

Hij trad als jongeman in bij de Kartuizers in Roermond en stichtte later een klooster in Vught. Hij heeft een enorm oeuvre aan (theologische) geschriften nagelaten. Zijn bijnaam: Doctor Ecstaticus.

Hij stierf in Roermond (1471) , waar in de Caroluskapel van het vroegere Kartuizerklooster zijn schedel als relikwie bewaard wordt.

 

 

Bronnen:

Encyclopedie Encarta Winkler Prins 2005/ Catholica ( Den Haag, 1961) / De heiligen ( Amsterdam, 2002)

Websites: http://www.meertens.knaw.nl/ -- http://users.skynet.be/tomgaens/bruno.html -- http://www.maatschappijdernederlandseletterkunde.nl/mnl/levens/81-82/scholtens.htm

http://www.katholieknederland.nl/heiligenkalender/index_oktober_12668.html