Gerard de Croon

Devotieprentjes in woord en beeld - 39

Elke week een aflevering

Teresia van Avila

(1515 Avila -1582  Alba de Tormes nabij Salamanca)

Dit is weer zo’n prentje uit de Italiaanse prentjesfabriek: sentimenteel, zoetelijk en weinig opvallend als het gaat om de karakterweergave van de afgebeelde heilige. Het is niet de afbeelding van iemand die je graag nader zou willen leren kennen, vind ik.

Toch is er heel wat over haar te vertellen: Teresia draagt hier het bruine kloosterkleed  en de bruine hoofdsluier van de Ongeschoeide Karmelietessen, met daar overheen de witte schoudermantel. Ze heeft een ganzenveer in haar ene  hand en een boek in de andere. Deze attributen duiden m.i. op haar plaats in de Spaanse literatuur en op haar rol als kerkleraar.

Ze wordt ook Teresia de Grote genoemd of Teresia van Jezus en ze geldt als een groot beoefenaarster van de christelijke mystiek.

Haar oorspronkelijke naam klinkt als een gedicht: Teresa de Cepeda y Ahumada. Ze is van adellijke afkomst. Haar ouders zijn van Joodse afkomst en werden gedwongen zich tot het katholicisme te bekeren.

Op haar twintigste treedt  Teresia in  bij de Karmelietessen in Avila. Doordat ze vaak visioenen kreeg en bij haar medezusters erop aandrong dat die meer de ascese zouden beoefenen, krijgt ze te maken met tegenwerking.

Haar biechtvader, St Petrus van Alcàntara,  steunt haar en daardoor krijgt ze kansen om actief te zijn voor de noodzakelijke hervorming van de kerk. Ze sticht de dochterorde van de Ongeschoeide Karmelietessen. Samen met Johannes van het Kruis heeft ze de ook de orde van de Karmel hervormd .

Tijdens een visioen doorboort een engel haar hart met een vurige pijl van liefde  ( transverberatie) . Deze gebeurtenis, tezamen met haar mystieke huwelijk  met Christus,  is wereldberoemd geworden, onder andere door een vlammend barok beeldhouwwerk van  Bernini  in de Santa Maria della Vitoria te Rome (1644-1647). Het heet De ecstase van Teresia van Avila.

Opmerkelijk: Na haar dood blijkt haar hart inderdaad een wond te vertonen.

Ze schrijft een autobiografie (Vita) waarin we o.a. lezen dat ze in staat is tot levitatie ( zweven.)  Andere boeken van haar hand: Weg der volmaaktheid, Kasteel der Ziel, Wijze van visitatie. Deze geschriften worden in Spanje tot de grote literatuur gerekend.

In 1622 wordt ze heilig verklaard als Mater Spiritualium, moeder van hen die een geestelijk leven leiden.  In 1970 benoemt Paus Paulus VI  haar tot kerkleraar.

In Noord-Brabant  zijn geen kerken, kapellen of andere gebouwen waar Teresia van Avila een bijzondere plaats inneemt. Ik heb daar althans niets over kunnen vinden.

Bronnen: De heiligen, Amsterdam 2002/ Met de heiligen het jaar rond dl 2, Bussum 1954/ Wikipedia http://nl.wikipedia.org/

Afbeelding 2 is afkomstig van http://www.boglewood.com/cornaro/xteresa.html