CuBra
Inhoud Devotie- prenten
Inhoud De Croon
Home
Speciale bijdragen
Rijk rooms leven

CuBra rubriek van Gerard de Croon

U kunt reageren

Klik hier om een e-mail te verzenden 

Gerard de Croon

Devotieprentjes in woord en beeld - 32

Elke week een aflevering

St. Anna, de oma van Jezus

 

Op dit prentje is te zien hoe Anna en haar dochter Maria bij elkaar zijn op een terras bij hun huis. Anna zit op een stenen bank onder een prieelachtig dak, Maria staat bij haar en legt haar rechterhand vertrouwelijk op Anna’s linkerhand. Anna wijst met haar rechterwijsvinger op de bladzijde van een boek dat geopend op haar schoot ligt. We zien een meer op de achtergrond met wat huizen op de oever.

Over Anna weten we niet veel. Ze wordt alleen in apocriefe bijbelboeken genoemd en in het Proto-evangelie van Jacobus ( ca 150). Ook is haar naam te vinden in het Evangelie van de pseudo-Matteüs ( 5e eeuw).

In de aflevering over Anna’s echtgenoot Joachim heb ik al een en ander over haar verteld.

Dat herhaal ik dus niet.

Haar naam schijnt afgeleid te zijn van die van de moeder van de profeet Samuel. Het is een andere vorm van het Hebreeuwse Hanna, dat begenadigde betekent.

 

Ze is getrouwd met Joachim. Samen krijgen ze een kind, Maria, dat voorbestemd is de moeder van Jezus te worden.

 

Op talloze schilderijen en prenten komt Anna voor. Ook in de beeldhouwkunst zie je haar veelvuldig. Vaak is ze dan in gezelschap van haar kind Maria en haar kleinkind Jezus. Dat soort afbeeldingen heeft zelfs een naam gekregen: St. Anna-te-Driëen of de Annatrits. Als Anna’s moeder Esmeria erbij afgebeeld wordt heet het resultaat St. Anna –te-– Vieren.

In Hall"s Iconografisch Handboek lees ik dat de afbeelding op het prentje een bekend thema is in de beeldende kunst: Anna leert haar dochter Maria lezen. Dit onderwerp komt eigenlijk uit een bekend boek uit 1260, de Legenda Aurea. In dit boek verzamelde een Italiaanse dominicaan tientallen verhalen en legenden over de levens van heiligen. Het boek is een inspiratiebron geworden voor duizenden kunstenaars.

 

Omdat Anna lang kinderloos bleef, wordt haar voorspraak dikwijls ingeroepen door vrouwen die graag een kind willen. Eigenlijk is er historisch gezien weinig over haar bekend , maar dat is geen beletsel voor fantasievolle gelovigen om allerlei krachten en verschijnselen met haar in verband te brengen. Om dat te illustreren citeer ik ( fragmentarisch) uit het boek De heiligen door wie Anna zoal aangeroepen wordt, omdat zij hun patrones is: aanstaande moeders, bezembinders, borduursters, brandweerlieden, goudsmeden, hooiers, houtbewerkers, huishoudsters, huisvrouwen, kantwerksters, kastenmakers, kunstschrijnwerkers, marskramers, mijnwerkers, slippendragers van kardinalen, stalknechten, timmerlieden, zeelieden, zwangere vrouwen en vrouwen die moeilijk zwanger worden. Let op: deze opsomming is niet volledig.

Verder schijnt Anna ook hulp te bieden in o.a. de volgende gevallen: moeilijke bevalling, borstpijn, buikpijn, fijt, huiduitslag, kiespijn, oogziekten, pest en zweren. Ook dit is lang geen uitputtende opsomming.

 

In onze provincie Noord-Brabant is vooral de Annakapel in Molenschot de plaats waar Anna vereerd wordt. Het motto van de – meestal vrouwelijke - pelgrims luidt: 'Sinte Anneke geef ons een manneke. Hetzij groot, hetzij klein. We zullen er tevreden mee zijn'.

 

 

Bronnen: De heiligen – Amsterdam 2002 / Encyclopedie van de bijbel – Baarn 1977/ Met de heiligen het jaar rond – Bussum 1954/ Hall’s Iconografisch Handboek - Leiden 2003/ Wikipedia/ Website Bedevaartplaatsen Meertens Instituut