CuBra
Inhoud Devotie- prenten
Inhoud De Croon
Home
Speciale bijdragen
Rijk rooms leven

CuBra rubriek van Gerard de Croon

U kunt reageren

Klik hier om een e-mail te verzenden 

Gerard de Croon

Devotieprentjes in woord en beeld

Elke week op zondag een nieuwe aflevering

 

 

Joachim, de opa van Jezus, maar we vergeten ook oma niet

 

De man op het prentje van vandaag is de H. Joachim. Hij ziet er niet gelukkig uit en ook de omgeving is niet erg opwekkend. Bovendien loopt hij op blote voeten. Dit alles betekent dat hij iets heel vervelends heeft meegemaakt. In de Legenda Aurea (1275) is te lezen wat er met hem aan de hand is en je kunt er ook iets over lezen in het apocriefe Jacobusevangelie uit de 2e eeuw.

Joachim is uit de tempel in Jerusalem verjaagd, met zijn mandje met twee duifjes. Hij had die als brandoffer meegenomen. Hij en zijn vrouw Anna hebben na twintig jaar huwelijk nog steeds geen kinderen. Dat vinden de priesters een grote schande en blijkbaar voldoende reden om hem niet in de tempel toe te laten. Joachim is een welvarend man. Hij heeft veel herders in dienst die zorg dragen voor zijn schapen.Bij die mannen hoopt hij troost te vinden. Hij houdt een herdersstaf in zijn hand, een symbool dat meestal wordt gebruikt als Joachim in beeld komt. Hij weet op dit moment nog niet dat hij binnen afzienbare tijd oog in oog zal staan met een engel die hem zal vertellen dat hij vader zal worden. Hij moet van de engel terugkeren naar Jerusalem.

Ondertussen zit Anna thuis in haar tuin en mediteert over het leven, terwijl ze luistert naar het gekwinkeleer van de vogels. Ook zij krijgt bezoek van een engel. Deze vertelt haar dat ze naar Jerusalem moet gaan om haar man te ontmoeten. Bij de Gouden Poort ontmoeten de twee elkaar en dat leidt tot zodanige intimiteiten dat Anna na 9 maanden het leven schenkt aan Maria, de moeder van Jezus.

 

Op de meeste afbeeldingen van Joachim zie je hem uit de tempel gestuurd worden of je ziet hem bij de ontmoeting met de engel in de woestijn. Op ons prentje zien we hem in de fase daar tussenin: wanhopig, somber, uitzichtloos. De tekenaar heeft hem een aureool

( stralenkrans) meegegeven, waaruit blijkt dat hij beschouwd wordt als een heilige.

 

In het bovengenoemde evangelie van Jacobus is te lezen dat Joachim en Anna zo dankbaar waren voor hun kind, Maria, dat ze het op driejarige leeftijd aan God schonken,d.w.z. Maria werd in de tempel opgevoed.

 

Terug naar deze tijd en terug naar Joachim, de rijzige en baardige herder op het prentje. Hij is een tamelijk onbekende heilige en hij speelt niet zo’n grote rol in de volksdevotie. De enige plek in Brabant die enigszins als bedevaartplaats voor Joachim beschouwd kan worden is De Moer, waar een kerk staat die aan hem is gewijd. Pastoor Kamp was in 1902 de eerste pastoor van deze kerk in De Moer en hij vernoemde de kerk naar zijn overleden broer Joachim Hij slaagde er in van de kerk een bedevaartplaats te maken, waar de H. Joachim samen met zijn vrouw Anna werd vereerd. Kamp schreef er in 1924 een boekje over.

Zelfs kwam hij heel ver in zijn pogingen om de naam van het plaatsje De Moer officieel te laten wijzigen in Joachimmoer. Toen de pastoor in 1939 stierf verdween de belangstelling voor Joachim.

Er zijn in Brabant nog wel plaatsen met een speciale devotie voor Jezus’ oma, St. Anna. Vooral vrouwen met een kinderwens en vrouwen zonder echtgenoot ( "naar St. Anneke voor een manneke") zijn in de H. Anna geïnteresseerd. Zo is er de drukbezochte St. Annakapel in Molenschot waar al vanaf 1844 veel – vooral vrouwelijke - pelgrims komen.

Ook in Aarle (bij Best) is een kapel die je met wat goede wil als een levende bedevaartplaats voor St Anna kunt beschouwen. Vanaf de 17e eeuw staat die stenen kapel aan de weg tussen Oirschot en Best . Ze is gewijd aan de H. Anna en er komen nogal wat bezoekers.

In de kapel staat een oud beeld van St. Anna-te-Drieën d.w.z Anna, Maria en het kind Jezus.
Tegenover de ingang van de kapel staat een beeld van Joachim zodat de familie aardig compleet is. Jammer dat Joachims schoonzoon Jozef ontbreekt.

Volledigheidshalve vermeld ik dat ook in Koolwijk in Herpen ( gem. Ravenstein) St. Anna nog steeds wordt vereerd. In de oude Annakapel is – net als in Aarle- een tamelijk groot beeld van St. Anna-te-drieën te vinden, terwijl Joachim te zien is op een zijpaneel van het gebeeldhouwde antependium ( =voorste deel van het altaar). Op het andere zijpaneel is de H.Anna uitgebeeld met haar dochter Maria.

 

Bronnen: zie inleiding. Voor deze aflevering leverde ook de website van het Meertensinstituut ( over bedevaartplaatsen) veel informatie op.