Brabants
Licht - Allerzielen
Uit de collectie van Jef van Gils
Jef van Gils is
de fotospecialist op het Regionaal Archief Tilburg.. Als zodanig
beheert hij de almaar mooier wordende collectie beeldmateriaal
die hier bewaard wordt. Maar de Bekenaar heeft ook een eigen
verzameling, beter gezegd diverse verzamelingen. En zijn
collectie bidprentjes neemt daarbij een belangrijke plaats in.
Niet minder dan 23.000 exemplaren bevat die, waarvan de vroegste
teruggaan tot de 17e eeuw.
Klik
hier om deze tekst verder te lezen.
Vervolg
van de begeleidende tekst:
Een aparte
afdeling betreft de prentjes waarop de betreurde persoon in
beeld komt op een foto. Van Gils heeft er ongeveer vijftig van
en ze zijn er in twee soorten. Enerzijds gaat het om zogeheten post mortem-foto’s, dus foto’s die kort na het overlijden van de
man of vrouw in kwestie genomen zijn. Die foto’s kunnen
‘akelig’ overkomen, zeker voor wie nog nooit een dode mens
heeft zien liggen op zijn sterfbed of in een doodskist.
Aangrijpender vind ik doorgaans die andere soort, waarbij de
fotograaf de opdracht heeft gekregen om iemand te fotograferen
die niet lang meer tot de levenden zal horen, bijvoorbeeld omdat
hij lijdt aan een ongeneeslijke ziekte. Tot deze categorie horen
foto’s van lachende meisjes die gekleed zijn als bruidje,
alsof ze zich verheugen naar hun hemelse Bruidegom te gaan. Ik
vind ze niet zo geloofwaardig en eerlijk gezegd akeliger dan de post
mortem-foto’s.
De hier bedoelde bidprentjes stammen uit de periode 1860-1940.
“Vóór de oorlog was de dood nog niet zo’n taboe”, geeft
Jef van Gils als een mogelijke verklaring waarom dit soort
prentjes nauwelijks meer voorkomen na de Tweede Wereldoorlog.
Hij wijst nog op iets anders: “Vaak was er van iemand bij zijn
leven nog nooit een foto genomen en was dit de enige gelegenheid
om nog een portret van hem te maken.” En dat kon dus ook een
pasgeboren kind zijn.
Voor Brabants
Licht koos ik 14 prentjes uit de collectie Van Gils.
Het zou mooi zijn als er onder onze bezoekers mensen zijn die
soortgelijk materiaal aan kunnen dragen. Min of meer toevallig
kreeg ik recent van oud-Tilburger Janus Kolen een fraai gescand
voorbeeld toegestuurd dat ik hier met plezier opneem als
toegift. Het gaat om het doodsprentje van Kolens familielid
Petrus Hubertus Ockers die op 21 september 1863 ‘godvruchtig
in den Heere’ ontsliep als pastoor te Hechtel (B). Ja, ook
toen al was de fotografie een uitgelezen medium om de doden te
blijven gedenken.
Joep Eijkens
