Brabants Licht - Uit het fotoalbum van Lisa Graafmans



Een nichtje; (foto H. van der Schoot).

Inleiding

Mijn werk bij het Brabants Dagblad brengt me regelmatig in contact met oudere mensen uit Tilburg en omgeving. Vaak komt het gesprek al gauw op het verleden en foto’s kunnen daarbij herinneringen naar boven halen die men eigenlijk niet meer dacht te bezitten. Maar ook los daarvan vind ik het altijd de moeite waard om familie-albums te bekijken. Daarbij heb ik een zwak voor kiekjes die de maker eigenlijk als mislukt beschouwt (bijvoorbeeld omdat het hoofd van opa net weggevallen is, of omdat het tegenlicht de huiskamer in lichterlaaie zet). Maar er is veel meer. Nu eens intrigeert een bepaalde raadselachtigheid (waarom is de foto gemaakt, waar zijn deze mensen mee bezig?), dan weer is het simpelweg genieten van schoonheid of geraakt worden door een gezicht dat ook na honderd jaar nog kan ontroeren. Met name dat soort foto’s hoop ik altijd tegen te komen, hoe belangwekkend ook de andere kunnen zijn.

 

De komende tijd wil ik onze bezoekers met zekere regelmaat kennis laten maken met kleine selecties uit persoonlijke verzamelingen. Soms gaat het om albums van een familie of een of andere vereniging, soms om een grote collectie. In principe kunnen alle terreinen van het leven aan bod komen.

Zo vond ik zelf ooit eens op een rommelmarkt een begrafenisalbum, maar daarover later wellicht meer. (Om over dat merkwaardige serietje foto’s van een damesbeenliefhebber uit het vooroorlogse Noord-Brabant nog maar te zwijgen).

Voor deze eerste keer heb ik gekeken naar de oude foto’s van Lisa Graafmans. Deze Tilburgse dreef tot op hoge leeftijd een tabakswinkeltje in een pand aan de Paterstraat waar ze 89 jaar geleden ook ter wereld kwam. Op de foto’s die ik selecteerde en voor zover mogelijk van summiere bijschriften voorzag, komt ook haar oudere zus Jo in beeld. Zij trad in bij de Zusters van Liefde aan de Oude Dijk waar ze eerder ook een opleiding volgde tot ‘costumière’. Daaraan herinnert ook de foto uit 1924 van pas afgestudeerde jongedames in de kloostertuin, poserend onder een prachtige berceau van perenbomen. Het is mijn favoriete foto. Al vind ik ook die andere, van Lisa’s moeder als gedienstige bij een deftige Antwerpse familie, heel mooi. De bezoeker maakt zelf maar een keuze.

PS Vanzelfsprekend houd ik me aanbevolen voor tips die de weg wijzen naar andere collecties waaruit ik een serie kan samenstellen. Twee van de hier geselecteerde foto’s werden genomen door de bekende Tilburgse fotograaf H. van der Schoot. Het zou mooi zijn om eens apart aandacht aan diens werk te besteden. Wie werk van hem bezit kan contact opnemen met me opnemen (013-5375224 of e-mail: jm.eijkens@home.nl).

 


Lisa’s moeder hoorde enige tijd tot het huispersoneel van een Antwerpse familie; (foto Jules Dejong)...

 

Pas geslaagde costumières in de kloostertuin, 1924; (foto H. van der Schoot).


Lisa met speelgoedhondje in tuin.

 


De Tilburgse missienaaikring in het klooster van de kapucijnen.

 


Personeelsfeest van C & A te Tilburg, waar Lisa aanvankelijk werkte.

 


Lisa in haar eigen tabakszaak aan de Paterstraat; vermoedelijk ca.1952.


Interieur tabakszaak.


Op de achterkant heeft Lisa’s neef Ad Graafmans geschreven: 'Ik ben 1/2 jaar, ik voel mij op mijn gemak bij tante Jo , 17 juli 1949'


In de kloostertuin.