INHOUD RKJW
CUBRA HOME

 

Jos Naaijkens

UIT DE RIJKE GESCHIEDENIS VAN DE TILBURGSE DRUKKERIJ R.K. JONGENSWEESHUIS


 

Peerke Donders (1809-1887)

Een verhaal uit De Engelbewaarder voor de jongere lezertjes
 jaargang 68 - 1956-1957

Auteur: Jo de Bie
Illustrator: Piet Broos

 

Pater Petrus Donders wordt liefkozend Peerke genoemd. Hij is op weg naar een melaatsendorpje. Niet om even op bezoek te gaan, maar om daar te gaan helpen en wonen.

 

 

Elke dag draagt pater Donders in de kerk van het dorpje de mis op. Daarna gaat hij de wonden van de melaatsen verbinden.

Eens zei een doodzieke man: “Vader, ik ga sterven. Ik zou graag nog eens een keer het bos willen zien.”

 

 

 

 

 

 Peerke Donders

Peerke Donders is geboren te Tilburg in de wijk de Heikant op 27 oktober 1809. Op zijn geboortedag is hij gedoopt in de kerk van het Goirke te Tilburg.


Doopakte Peerke Donders (27 oktober 1809)
Ouders: Arnoldis Dionisius Donders en Petronilla van den Brekel
Getuige: Anna Maria van Roestel
 

Peerke, de zeer gelovige zoon van een thuiswever, werd in 1841 tot priester gewijd. In 1842 vertrok hij voorgoed naar de missie in Suriname. Vanaf 1856 werkte hij uitsluitend onder de melaatsen. Op 24 juni 1867 trad hij toe tot de congregatie van de Redemptoristen. Zalig verklaard in 1982. Een werkgroep werkt nog altijd aan zijn heiligverklaring.

 

Een bedevaartsoord

In de loop der jaren is het geboortehuis van Peerke Donders in Tilburg-Noord uitgegroeid tot een bedevaartsoord. In de volksmond wordt de plek wel ‘Heiligdom de Heikant’ genoemd. En dat terwijl de zalige Peerke Donders nog niet heilig verklaard is!


Bedevaartsvaantje met daarop vermeld v.l.n.r.:
geboortehuisje, standbeeld van Peerke bij Wilhelminapark te Tilburg,
kapel gebouwd naar Surinaams voorbeeld en Peerke

 

Peerke stuurt een ansichtkaart

In de jaren ’30 van de vorige eeuw stuurt Peerke, uiteraard niet het échte Peerke, een ansichtkaart naar de eerwaarde zuster Gerda Arntz te Oirschot. Hierop een foto van de inzegening van het geboortehuis van Peerke. Deze gebeurtenis vond plaats op woensdag 14 januari 1931, de sterfdag van Peerke.

 

Het oorspronkelijke huisje is waarschijnlijk na het overlijden van de vader van Peerke afgebroken. Op basis van beschrijvingen reconstrueerde architect H. Frankefort het huidige geboortehuisje. Het werd gebouwd op de fundamenten van het oorspronkelijke pand. Het exterieur en het interieur geven op de dag van vandaag nog een getrouw beeld van het originele onderkomen. In het kleine huisje woonden Peerke, zijn vader, moeder en broer.

 

De Pater Dondersput

Achter het geboortehuisje bevindt zich de Pater Dondersput. Aan het Peerke Donders-water werd een wonderdadig geneeskrachtige werking toegeschreven. Met water uit deze put werden in 1929 kompressen op een gezwel op het rechterbeen van Lowieke Westland gekoeld. Het Tilburgse jongetje genas prompt. Door dit wonder is Peerke Donders zalig verklaard. De put is in de loop van de jaren vijftig gedempt. In 2004 is deze gerestaureerd.
 


De Pater Dondersput in de jaren ’40 van de vorige eeuw
 


Kapel en geboortehuisje (2009)

 

‘Het merckwaerdigste meyn bekent’

Van de illustrator Jan Bouman (1914-1971) vinden we in De Volkskrant van 20 oktober 1956 en 19 oktober 1960 tekeningen met tekst betreffende Peerke Donders. Onder de naam ‘Lijntrekker’ tekende en beschreef hij zijn wekelijkse heemkundige rubriek ‘Het merckwaerdigste meyn bekent’. Geen gevelsteen, windwijzer, opschrift of tegelplateau sloeg hij over.

 


Bron: ‘De Volkskrant’ (20 oktober 1956)

 


Bron: ‘De Volkskrant’ (29 oktober 1960)


‘Een sterke man’ (biografie over Peerke Donders)

In 1927 verschijnt van de auteur Toriman, schrijversnaam van frater Fulgentius Abbenhuis (1897-1982), het boek ‘Een sterke man’. Het is een biografie over Peerke Donders bestemd voor de leerlingen van de bovenbouw van de lagere school (nu groep 7 en 8). Omdat de auteur een frater is zou men misschien verwachten dat het boek uitgegeven is door ‘De Drukkerij van het R.K. Jongensweeshuis – Tilburg’. De uitgever is echter ‘De Tilburgsche Handelsdrukkerij Jean Smits & zonen – Tilburg’.
 

‘Een sterke man’ en de auteur frater Fulgentius Abbenhuis

 


Foto op gedachtenisprentje Peerke Donders



 

Bronnen.
N.N., De Engelbewaarder voor de jongere lezertjes, jaargang 68, Tilburg, 15 januari      
   1957
Toriman, Een sterke man, Tilburg, 1927
Jan Bouman, Het merkwaerdigste meyn bekent, De Volkskrant, 1956 en 1960
www.regionaalarchieftilburg.nl
https://werkgroepcaraibischeletteren.nl