Jos Naaijkens

UIT DE RIJKE GESCHIEDENIS VAN DE TILBURGSE DRUKKERIJ R.K. JONGENSWEESHUIS

Frater Andreas - Een levensbeeld

door Frater M. Frumentius van Hulten C.M.M.

De eerste levensbeschrijving van Frater Andreas (Jan van den Boer)

in 1921 uitgegeven door ‘De Drukkerij van het R.K. Jongensweeshuis te Tilburg’.

Frater Andreas van den Boer geboren te Udenhout op 24 november 1841, overleden te Tilburg op 3 augustus 1917.

Frater Andreas is bijna vijftig jaar als onderwijzer en opvoeder werkzaam geweest op het pensionaat ‘Huize Ruwenberg’ te Sint Michielsgestel. In 1921, vier jaar na zijn overlijden, schrijft zijn confrater Frumentius, de toenmalige directeur van dit instituut, een eerste levensbeschrijving, ‘Frater Andreas – Een levensbeeld’.    

 
Gedachtenisprentje Frater M. Frumentius de auteur van het boek.

Het boekje is in 1921 uitgegeven door ‘De Drukkerij van het R.K. Jongensweeshuis – Tilburg’. Het bestaat uit tachtig pagina’s.

Op 30 september 1861 wordt Frater Andreas als frater-onderwijzer verbonden aan het instituut ‘Ruwenberg’ in Sint Michielsgestel. Van 1861 tot 1912 is hij met enkele korte onderbrekingen op dit pensionaat werkzaam.

Op het gedrag van Frater Andreas op ‘Huize Ruwenberg’ is niets aan te merken. Zoals uit onderstaand fragment blijkt wordt hij door confraters en leerlingen zelfs de ‘Heiligen Frater’ genoemd.
‘Als de brave man aan een of ander kind afzonderlijk les gaf, wat vooral in latere jaren vaak gebeurde, dan wilde hij dat nooit zoo doen, dat hij niet voortdurend door anderen kon gezien worden.’

‘Zijn confraters en  vooral zijn leerlingen hebben den zoogenaamden “Heiligen Frater” nauwkeurig waargenomen en bespied zelfs.’ 

Augustus 1912. Frater Andreas wordt overgeplaatst van ‘Huize Ruwenberg’ naar het fraterklooster ‘Huis van het H. Hart’ aan de Bosschweg in Tilburg. Hier komt hij op 3 augustus op 75 jarige leeftijd te overlijden.

Frater Frumentius schrijft op blz. 76 het volgende:

Frater Andreas wordt begraven op het kerkhof van het Moederhuis van de Fraters aan de Gasthuisstraat (nu Gasthuisring) te Tilburg.

Op het eind worden gebedsverhoringen vermeld.

+ - + - + - + - + - + - +

   
Gedachtenisprentje.

Frater Andreas wordt bijna meteen na zijn dood uit de vergetelheid gehaald. Op onverklaarbare wijze ontstaat er een verering voor hem. Men smeekt zijn hulp af.

Vanaf zijn overlijden in 1917 worden alle gebedsverhoringen bewaard in het zogenaamd ‘Frater Andreas Bureau’. Het proces van de zaligverklaring begint in 1947 en wordt in 1994 afgesloten. Vanaf dat moment is het wachten op de bevestiging door de paus. Zijn graf bevindt zich sinds 1968 in de kapel van het ‘Generalaat Fraters CMM’ te Tilburg.

Op een gedachtenisprentje van Frater Andreas lezen we: De 3^e augustus 1917 overleed hij te Tilburg in roep van heiligheid. Door zijn levendig geloof, zijn bescheidenheid en trouwe plichtsvervulling, en meer nog door zijn uiterste voorzichtigheid in het spreken over anderen, is hij een schitterend voorbeeld voor alle christenen.

Gedachtenisprentje met een stukje van de kleding gedragen door Frater Andreas.

Geboorteakte Jan van den Boer (Udenhout 24 november 1841).

Bronvermelding

Geboorteregister 1841, archiefnummer 920, aktenummer 56

Gemeente: Udenhout

Periode: 1841

Tussen 1860 en 1870 vindt de inschrijving van Joannes van den Boer in het bevolkingsregister van Tilburg plaats.
Hij gaat wonen in het klooster van de Fraters aan de Gasthuisstraat (nu Gasthuisring) te Tilburg.

Bronvermelding

Inv. nr. 1387 1860-1870 Deel 13 wijk M Kerk (nrs. 389-690), archiefnummer 0918, Bevolkingsregister Tilburg 1849-1939, inventarisnummer 1387, blad 400

Gemeente: Tilburg

Periode: 1860-1870

Frater Andreas (rechts boven) op ‘Huize Ruwenberg’ (1882).

 

Op 31 augustus 1912 wordt Jan van den Boer in het bevolkingsregister van Tilburg ingeschreven. Hij gaat wonen in het klooster van de Fraters ‘Huis van het Heilig Hart’ aan de Bosscheweg (nu Tivolistraat). Twee dagen daarvoor, op 29 augustus 1912, is hij vanuit Sint-Michielsgestel naar Tilburg gekomen. Op 3 augustus 1917 is hij te Tilburg overleden.

Bronvermelding

Inv. nr. 1608 1910-1920 Deel 63 Zusters van OLV van Barmhartigheid, Gasthuisstraat 70 en de Vereniging der Fraters, Lange Nieuwstraat, Gasthuisstraat, Capucijnenstraat en Bosscheweg, archiefnummer 0918, Bevolkingsregister Tilburg, inventarisnummer 1608, blad 177, aktenummer 49

Gemeente: Tilburg

Periode: 1910-1920

 
Frater Andreas (zittend, tweede van links) en zijn confraters op het Fraterhuis aan de Bosscheweg (augustus 1916).
(Bron: ‘Regionaal Archief Tilburg’ – fotonummer 051433).

 

Overlijdensakte Jan van den Boer (Tilburg 3 augustus 1917).

Bronvermelding

Overlijdensregister 1917, archiefnummer 16, aktenummer 591

Gemeente: Tilburg

Periode: 1917

Graf met stamroos Frater Andreas (begin jaren ’60).
 

Na zijn herbegrafenis in 1968 rust frater Andreas in de kapel van het ‘Generalaat Fraters CMM’ Gasthuisring 54 te Tilburg.

De ‘Nieuwe Tilburgsche Courant’ plaatst op 29 juli 1920 onderstaand artikel.
Mgr. Jac Pompen, Vicaris Generaal van het bisdom ‘s-Hertogenbosch, heeft een oproep gedaan tot allen ‘om opgave te doen van alles wat hun bekend is omtrent dezen, in geur van heiligheid overleden Frater.‘

 
Bron: ‘Nieuwe Tilburgsche Courant’ (29 juli 1920).

In het dagblad ‘De Tijd’ van 26 oktober 1921 vinden we in de rubriek ‘van week tot week’ een bijdrage van P. Geurts. ‘Frater Andreas’ leven en dood’. P. Geurts sluit zijn verhaal als volgt af.

Bron: ‘De Tijd’ (26 oktober 1921).

Naast het fraterhuis op de Bosscheweg te Tilburg bevindt zich een school. De Tweede Sint Denisschool genaamd. Vanaf 1921 bekend als de R.K. Jongensschool Sint Andreas, genoemd naar de apostel Andreas. Onderstaand naambord heeft lang aan de gevel van de school gehangen. Het laat zien dat dit gebouw ook een herinnering aan Frater Andreas is geweest.   

Bronnen.
Fr.M.Frumentius C.M.M., Frater Andreas. Een levensbeeld, Tilburg, 1921
Diverse auteurs, Gedenkboek uitgegeven bij het honderdjarig bestaan van het instituut
   “Huize Ruwenberg” te St. Michiels Gestel 1852-1952, Oss, 1952  
Charles van Leeuwen, Diverse artikelen in de tijdschriften ‘Fraters CMM’, Tilburg, 2015-2017
Frater Engelbert Verrijt e.a., Ontmoetingen (afl. 27) – Frater Andreas en onze tijd, Tilburg,
   1968
Fr.M.Tharcisio Horsten, De fraters van Tilburg. Delen 1, 2 en 3, Tilburg, 1946, 1951 en 1952
www.cmmbrothers.org
www.regionaalarchieftilburg.nl
wiki.regionaalarchieftilburg.nl
Regionaal Archief Tilburg, Collectie bidprentjes.
www.cubra.nl
www.delpher.nl