drukkerij-r-k-jongensweeshuis-Tilburg

Jos Naaijkens

UIT DE RIJKE GESCHIEDENIS VAN DE TILBURGSE DRUKKERIJ R.K. JONGENSWEESHUIS

De Engelbewaarder

(en zijn fan van het eerste uur)

Een advertentie uit de ‘Tilburgsche Courant’ (5 mei 1892).

Enkele opvallende zaken zijn op te merken:

- Het eerste nummer van ‘De Engelbewaarder’ verschijnt op 15 mei 1892. Vóór de Tweede Wereldoorlog lopen de jaargangen van mei tot en met april het jaar daarop. (Vanaf 1947 loopt een jaargang van oktober t/m september. Ongeveer gelijk met een schooljaar.)

- Het tijdschrift is een ‘Maandschrift’ voor de Kath. Jeugd en verschijnt uiteraard eenmaal per maand. In 1905, vanaf de 21^e jaargang, wordt het blad tweemaal per maand uitgegeven.

- Het betreft ‘den 8n jaargang’. In 1885 is ‘De Engelwaarder’ voor het eerst uitgegeven.

- De prijs per jaargang: f. 1,20.

Een beetje geschiedenis…

In 1885 wordt het tijdschrift ‘De Engelbewaarder’ opgericht door kapelaan Hubert Lucas te Maastricht. Joseph F.M. Witlox van de R.K. Liefdadigheids-boekhandel te Grave neemt in 1890 het maandblad over. Al na twee jaar verkoopt Witlox het tijdschrift voor f. 3000,00 aan ‘De Drukkerij van het R.K. Jongensweeshuis te Tilburg’. Voor die tijd een aanzienlijk bedrag. Maar de fraters hebben er het voor over. Ze zijn overtuigd van het feit dat er voor de jeugd goede katholieke lectuur moet komen.

Redactie van De Engelbewaarder.

V.l.n.r.: Frater Raphaël Klerkx, pater Barnabas Verhoeven en frater Jozef Reynders.

De foto dateert van vóór 1916. In dat jaar namelijk heeft pater Barnabas (Martinus Franciscus Leonardus Verhoeven) de congregatie verlaten.

Een pater in de redactie van De Engelbewaarder. Dat vraagt misschien om wat uitleg.

Tot 7 augustus 1916 bestaat de congregatie uit paters en fraters. Vanaf die datum vindt er een scheiding plaats en verlaten 32 priester-leden de congregatie. Zo ook pater Barnabas Verhoeven.

Bidprentje Martinus Franciscus Leonardus Verhoeven.

Van 1912 tot 1916, het jaar dat hij de congregatie verlaat, vervult hij de functie van Superior Generaal bij de Fraters. In 1916 is hij rector der Visitandinen (vrouwelijke kloosterorde in de Bisschop Zwijsenstraat te Tilburg) en vanaf 1919 pastoor te Deest (dorp in de gemeente Druten – Gelderland).

In de ‘Tilburgsche Courant’ van 28 april 1901 is onderstaand ingezonden artikel van een ‘Huisvader’ geplaatst. Een goed katholiek zo blijkt. Gezegend met een rijke kroost.

Hij breekt een lans voor ‘De Engelbewaarder’: ‘…geen zucht tot reclame gaf mij bovenstaande regels in de pen, maar wel wil ik gaarne optreden als propagandist, als ijveraar voor gezonde, pittige en degelijke lectuur, omdat ik als vader van een rijk gezegend gezin er goede resultaten van heb ondervonden…’

Weldra na de publicatie van zijn bijdrage zal De Engelbewaarder de negende jaargang ingaan. Hij sluit af met een ‘bede’ en nodigt lezers die zijn mening zijn toegedaan uit met hem deze ‘bede’ te uiten:

“ ‘k Wensch, dat ge dikwijls nog verjaart,

Bevord’ren blijft de deugd;

‘k Hoop, dat ge uw frischheid steeds bewaart,

Tot heil der lieve jeugd.”

Een Huisvader.

Bron: ‘Tilburgsche Courant’ (28 april 1901).

Bronnen

Ronald Peeters, De Paap van Gramschap, Tilburg, 1992.

Caesarius Mommers & Ger Janssen, Zwijsen een passie voor uitgeven, Tilburg, 1997 (Uitgeverij Zwijsen B.V.).

Regionaal Archief Tilburg, Collectie bidprentjes.