drukkerij-r-k-jongensweeshuis-Tilburg

INHOUD RKJW

CUBRA HOME

Tekst: Jos Naaijkens

Illustraties: Collectie Jos Naaijkens (tenzij anders vermeld)

Digitale bewerkingen: Stichting Cultureel Brabant (CuBra)

Jos Naaijkens

UIT DE RIJKE GESCHIEDENIS VAN DE TILBURGSE DRUKKERIJ R.K. JONGENSWEESHUIS

De Meiboom

Het planten van een meiboom. Afbeelding eerste helft 18e eeuw.

Een meiboom is een versierde paal of boom. Het oprichten van de boom gaat gepaard met verschillende rituelen. Deze verschillen per gebied. De boom wordt vaak geplant op 1 mei of op de vooravond. In sommige streken gebeurt dit tijdens het Midzomerfeest of Pinksteren. De meiboom wordt in veel gevallen op het dorpsplein (brink) tussen de kerk en de herberg gezet.

De meiboom wordt versierd met een vlag of vlaggetjes, strikken, linten, kronen, bladeren, bloemen, planten, papier en slingers. Ook wordt wel een (gestolen) haan in een kooi omhoog gebracht. Weer andere gebieden hebben kransen, wimpels of een zonnewiel op een paal. De wijze van versieren verschilt per gebied.

Rondom de meiboom vinden reidansen plaats. De meigraaf werpt hierbij zijn krans naar een van de meisjes. Zo wordt de meigravin of meikoningin van het jaar gekozen. Ook zijn er dansen bekend waarbij linten worden verweven.

Men gelooft dat het planten van een meiboom leidt tot vruchtbaarheid voor mensen, vee en akkers.

Bron: Wikipedia.

Omslag De Meiboom deel 1 – tweede leerjaar. Illustratie Frans Mandos (1945).

De serie boekjes ‘De Meiboom’ bestaat uit 24 deeltjes voor de lagere school en deeltje 25 bestemd voor het voortgezet onderwijs.

Onder redactie van Frater Sigebertus Rombouts komen vanaf 1947 de boekjes op de markt. Omdat er tijdens de oorlogsjaren (’40 – ‘45) wegens papierschaarste nauwelijks of geen nieuwe leesboekjes aangeschaft kunnen worden voorziet de uitgave in een grote behoefte.

Frater Sigebertus Rombouts (1883-1962).

Achter in de meeste boekjes staan wenken voor de gebruikers vermeld.

De opzet van de serie is:

- 6 deeltjes (1 t/m 6) voor het tweede leerjaar van de lagere school.

- 6 deeltjes (7 t/m 12) voor het derde leerjaar.

- 3 deeltjes (13 t/m 15) voor het vierde leerjaar.

- 3 deeltjes (16 t/m 18) voor het vijfde leerjaar.

- 3 deeltjes (19 t/m 21) voor het zesde leerjaar.

- 3 deeltjes (22 t/m 24) voor het zevende leerjaar.

De boekjes houden rekening met de tijd van het jaar. Wat de eerste zes boekjes voor het tweede leerjaar betreft wordt geadviseerd nummer 1 en 2 tussen september en kerstmis, nummer 3 en 4 tussen kerstmis en Pasen en de nummers 5 en 6 daarna te behandelen. Idem voor de volgende leerjaren.

De Meiboom 1, blz. 5.

De eerste bijdrage van de serie.

Rechts onder bij de tekening een paraaf: fm 44. Frans Mandos 1944.

Uit de verantwoording van de deeltjes blijkt dat het doel van het leesonderwijs wordt geplaatst in het perspectief van cultuuroverdracht. Alleen van het kind uitgaan is niet voldoende. Het kind moet in contact worden gebracht met ons erfgoed.

We laten Frater Sigebertus Rombouts aan het woord:

Fragmenten uit de verantwoording. De Meiboom 1, blz. 3 en 4.

Frater Sigebertus stelt dus nadrukkelijk dat het leesboekje moet opvoeden in de ruimste zin. Het kind moet er in alle opzichten beter en rijker van worden: verstandelijk, zedelijk, godsdienstig en esthetisch. Duidelijk stralen de boekjes de katholieke levensbeschouwing uit.

Een monotone, wat weinig interessante serie verwacht je dan misschien. Het tegendeel is waar. De inhoud is gevarieerd en loopt synchroon met de seizoenen, tradities en de feesten van het kerkelijk jaar. Versjes, verhaaltjes, sprookjes, toneelstukjes, gesprekjes, kortom afwisselend van samenstelling.

Gerenommeerde tekenaars, illustrators zoals Frans Mandos en zijn broer Kees, Antoon Heijn, Simon Rutte en Piet Broos worden bij het samenstellen van de serie betrokken.

Een korte greep uit hun bijdragen.