Piet Schellekens  
Het zijn net mensen (4)

Kauwtjes en andere kraaiachtigen zijn intelligente vogels, ze doen niet onder voor mensapen. Ze houden van uitdagingen, zijn avontuurlijk en inventief, kunnen vooruitdenken en anticiperen op situaties. Ook gebruiken ze werktuigen en slimmigheden om voedsel te vergaren. Bekend zijn de walnoten die ze van grote hoogte kapot laten vallen om de vrijgekomen inhoud op te kunnen peuzelen. Een aantal jaren geleden werd door onderzoekers een proefopstelling gemaakt bestaande uit een smal en hoog glas dat werd gevuld met een laagje water. Daar dreef iets lekkers op waar de kauw niet bij kon komen. Wat deed het kauwtje? Hij ging op zoek naar stenen en gooide deze een voor een in het glas. Het waterpeil steeg daardoor tot een zodanige hoogte dat hij er bij kon.

Kauwtjes hebben een onderscheidend vermogen, ze kunnen de verschillende karakters en gedragingen van mensen redelijk goed inschatten. Het staartloze kauwtje dat frequent mijn tuin bezoekt houdt van gezelligheid. Als ik tussen mijn werkzaamheden door even uitrust en wat drink, neemt zij ook pauze en komt erbij zitten. Dan zakt ze door haar pootjes en kijkt rustig om zich heen. Die rust is deels schijn. Ze zit te popelen om iets lekkers te krijgen, maar weet inmiddels ook dat ik niet gediend ben van haar gebedel. Ze wacht geduldig af tot ik klaar ben en zij aan de beurt is. Daarna vliegt ze naar de groep. De buurtbewoners reageren erg verschillend op de kauwtjes. De buurman die een eindje verderop woont, houdt niet van vogels. Als hij een bezem hanteert, betekent dat gevaar. Dan vliegt ze direct weg. Mijn tuin is voor haar veilig gebied. Als ik aan het vegen ben loopt ze een een stukje voor me uit, ondertussen hier en daar wat oppikkend. Ook wanneer er bezoek is beschouwt ze dat als vertrouwd, tenzij men zich onrustig gedraagt of hard en druk gesticulerend praat.
Kauwtjes zijn kijkers, ze zien alles en houden de ogen van de mens goed in de gaten. Mijn kauwtje kent de menselijke gebruiksvoorwerpen zoals: een bord, kopje, snoeischaar, veger, bladhark, stoel, enzovoorts. Zij weet wat dat kan inhouden, wat ik ermee doe en in hoeverre dit veilig is voor haar. Ook herkent ze de diverse geluiden zoals: een deur die open- of dichtgaat, de mensen die daar bij horen, de klank van bestek op porselein, het geluid van de diverse voetstappen en menselijke stemmen. Het kauwtje leert mij ook om haar te begrijpen, bijvoorbeeld als ik buiten aan het lunchen ben en zij ook graag een stukje brood wil. Zij maakt dat duidelijk door de zijkanten van haar snavel goed hoorbaar af te vegen aan het houten plateau waarop ze staat. Een toegeworpen nootje dat zij niet kan vinden, wordt uiteindelijk door haar alsnog gevonden doordat ik met mijn ogen in de juiste richting kijk. Zij leidt daaruit af waar ze precies moet zoeken. Mijn tuin beschouwt zij als een deel van haar territorium. De andere kauwen weten en respecteren dat tot op zekere hoogte.

De kauwtjes en ik, hebben ieder een eigen ritme. Voor de lunch richten ze zich naar mij en schuiven op het midden van de dag aan, zo rond 12.30 uur. Dan zitten ze op de dakrand en in de bomen te wachten totdat ik ze wat geef. Ik op mijn beurt houd weer rekening met hun dag- en nachtritme, het opkomen en ondergaan van de zon. Bij het krieken van de dag zitten de kauwtjes al klaar voor het ontbijt en zo ook ongeveer een uur voor de schemering. Rustig eten kunnen ze niet. Het is ieder voor zich, wat gepaard gaat met veel geruzie. Voedsel is voor iedereen van levensbelang, zeker voor de kauwtjes die gemankeerd zijn en zich moeilijk staande kunnen houden binnen de groep. Als de hele meute zich niet meer kan inhouden en zich op de broodkruimels stort, draait het staartloze kauwtje en haar partner zich naar de indringers toe, aanvallend, pikkend en joekerend: "kaw-kaw-kaw". Aanhoudend blijven zij duidelijk maken dat deze tuin tot hun domein behoort en dat zij de eerste keuze hebben. Vaak heeft dit tweetal het zó druk met dreigen en pikken naar de anderen dat alles al op is. De vogels zijn gevlogen en zij blijven achter met een lege maag.