De linde van
Henk Kuiper
Als hij iets
in zijn hoofd heeft, dan krijg je dat er niet zo maar weer uit. Een
doorzetter, Henk Kuiper, veldbioloog uit Tilburg. Werd hij eerder bekend
als voorvechter van een andere leefwijze en schrijver van het boek
Huttonia, later werd Henk bekend door zijn kruistocht voor de enige echte
Tilburgse linde. Deze linde stond tot 1994 op het centrale plein van
Tilburg, de Heuvel. Het was de echte Tilburgse boom bij uitstek. Vele
malen als visitekaartje gebruikt voor de stad. Zijn aanblik sierde in
vroeger tijd menig ansichtkaart. Mensen verpoosden onder de boom, er werd
recht gesproken het was als het ware het levende hart van deze stad.
Volgens velen komt de naam Tilburg ook van de linde, Tilia. In de jaren
'80 van de vorige eeuw begon de linde echter steeds meer kale plekken te
krijgen en dood hout te vormen. Waarna men in 1990 besloot tot het
aanleggen van een druppelsysteem om de boom beter van water te voorzien.
Dit had men beter kunnen laten want het betekende dat de dikke wortels van
de boom die lucht moesten opnemen onder water kwamen te staan. De boom is
op deze wijze eigenlijk verdronken. Dit terwijl Nederlands grootste
lindespecialist Bert Maes in 1989 nog constateerde dat deze linde nog wel
zo'n tweehonderd jaar mee zou kunnen. Begin jaren negentig gaat de
aftakeling in versneld tempo voort. Pas in 1993 ziet men in dat de
druppelinstallatie beter kan verdwijnen. Het gaat dan weer beter met de
linde, die zichzelf probeert te herstellen met 12 zogenaamde
adventiefstam, herstelwortels die de boom opnieuw zullen verjongen. in
principe heeft een linde geen leeftijdsgrens maar kan door zijn
herstellend vermogen voort blijven leven. Toch besluit de gemeente Tilburg
op 20 april 1994 om de boom te laten rooien. Dit besluit leidt tot hevige
reacties en de boom wordt bezet door een groep linde-liefhebbers onder
leiding van Henk Kuiper.
Henk Kuiper (rechts)
verschanst in de linde met een van de andere actievoerders
(Foto uit:
Tilburg, vijf eeuwen rond een "heilige" linde door Henk Kuipers)
Toch zal de
linde op 27 april 1994 inderdaad gerooid worden. Het massaal toegestroomde
publiek ziet dat als de holle stam opgetakeld wordt er een van de
adventiefstammen blijft staan, fier als een jong boompje met blad. Het
bestuur van de stad besluit deze wortel uit te graven en op te laten
kweken in een kas. Helaas, een adventiefstam is geen jong boompje.
Als de stam omhoog gehesen
is, verschijnt een jonge adventiefstam.
(Foto uit: Tilburg, vijf eeuwen rond een "heilige" linde door
Henk Kuipers)
Een jaar na
dato is het boompje kasje wijlen. Resten van de oude lindeboom zijn
verwerkt tot van alles en nog wat. Een burgemeestershamer (in het bezit
van het RHCT), een tableau in het gemeentehuis en stukken van het hout
zijn te zien in het Noorbrabants Natuurmuseum in Tilburg. Zelf heeft Henk
Kuiper een dwarsdoorsnede van de boom waarin prachtig de geschiedenis van
de boom te lezen valt.
Burgemeestershamer gemaakt
van het hout van de Tilburgse lindeboom. Uit de collectie van het RHCT.
Zo zult u
denken, een eind aan het verhaal van de Tilburgse linde. Nee, niets is
minder waar. Op 17 april 1995 ziet Henk Kuiper dat bij de werkzaamheden
aan een fietskelder op de plaats waar ooit de linde stond stukken wortel
zichtbaar worden die blijkbaar niet zorgvuldig weggehaald zijn. Henk passeert
de hekken en haalt resten van de wortel uit de grond en plant dit in een
grote pot. Hetzelfde jaar nog verschijnen de eerste blaadjes en in de
jaren daarna groeit de linde weer uit tot een aardig geheel.
Al die jaren later koestert Henk zijn eigen Tilburgse linde, de enige
echte.
Na het overlijden van burgemeester Stekelenburg in 2003, gaan er stemmen
op om deze linde ergens op een mooie plaats te planten in Tilburg
ter nagedachtenis aan de burgervader.
Het initiatief krijgt te weinig steun, waardoor de boom nog steeds
gekoesterd wordt door Henk.
Niemand die
zich zo ingezet heeft voor de Tilburgse linde als Henk Kuiper. Wat mij
betreft mag deze linde geplant worden op de mooist denkbare plek in
Tilburg en genoemd worden naar zijn adept:
de Henk Kuiper linde!
De linde even terug op de
Heuvel op 27-4-2004 (Fotos Henk Kuiper)
De linde in ballingschap
(Foto Henk Kuiper)
De linde in het voorjaar
van 2004 (Fotos Henk Kuiper)
Bij het lindeboomontbijt van 2004, met Linde Braber, voorzitter van de
stichting Stadsbomen Tilburg (Foto: Henk Kuiper)
De lindeboom op transport (Foto: Henk Kuiper)
Bij de opnames van de film 'De lindeboom' in de wijk het Wandelbos
Met dank
aan: Henk Kuiper en Linde Braber van de Stichting Stadsbomen Tilburg.
Bron:
Tilburg, vijf eeuwen rond een "heilige" linde, door Henk
Kuipers, uitg.: Europese Bibliotheek in Zaltbommel, 2000, ISBN: 90
288 1142 7
