Hoofdredactioneel commentaar 10-3-2015

Mugabe moet rechtbanken niet intimideren

Tweemaal heeft President Robert Mugabe verklaard dat lokale rechtbanken geen zaken moeten behandelen waarin ontslagen Zanu (PF) leden de uitkomst van het congres in december van de regerende partij betwisten. In eerste instantie, eerder dit jaar, verklaarde Mugabe schaamteloos dat geen enkele rechtbank in moet gaan op  wraking door Didymus Mutasa en Rugare Gumbo, bondgenoten van Joice Mujuru – die hij afgelopen jaar ontsloeg als vice-president.

Afgelopen week herhaalde Mugabe zijn intimiderende opmerkingen, terwijl hij partijaanhangers toesprak in de Midlands, waarbij hij nadrukkelijk beweerde dat de rechtbanken geen zeggenschap hadden over een partijaangelegenheid.

Natuurlijk was het misplaatst van Mugabe  te beweren dat de rechtbanken zich niet moesten bemoeien met interne disciplinaire partijzaken. Dat is een flagrante en arrogante leugen. Grondwettelijk en binnen onze statuten hebben partijleden wel degelijk een recht om de rechter te benaderen voor rechtsherstel als zij vinden dat hun rechten zijn geschonden. De rechtbanken hebben zaken behandeld en behandelen nu zaken die te maken hebben met partijprocessen en ontwikkelingen. Een van die zaken gaat over leiderschapskwesties betreffende MDC’s Welshman Ncube en Arthur Mutambara, die beide claimen de legitieme leider van die partij te zijn.

In ieder geval is het voor een staatshoofd belachelijk te beweren dat rechtbanken niet betrokken moeten zijn in geval van partijgeschillen. Laat ons zeggen omwille van het debat, een persoon die werkzaam is bij het secretariaat van Zanu (PF) wordt onprocedureel ontslagen. Betekent dit dat de benadeelde persoon maar moet gaan zitten kijken of teruggaan naar dezelfde instelling die hem of haar slecht behandelde – als er een arbeidsrecht is dat hem of haar de gelegenheid biedt naar de rechter te gaan?

Maar verontrustender is het waarschijnlijke gevolg van Mugabe’s verklaring aangaande de bevoegdheid van de rechtbanken op de rechtsgang zelf. In een regering als de zijne, waar benoemingen worden gedaan op een partijdige basis en waar het zeer waarschijnlijk is dat iemand wordt vervolgd voor het kennelijk tarten van de almachtige president, zijn magistraten en rechters gehouden de Mutasa zaak te mijden.

Ze zullen heel goed weten dat het toepassen van professionaliteit ze in dit geval tot slachtoffers zou maken.

Als gevolg hiervan zullen de rechtszoekers niet de gerechtigheid krijgen die ze verdienen. Zelfs de openbare aanklager en de procureur-generaal benaderen de zaak wellicht met een vergiftigde houding. Zij werden benoemd door Mugabe en zij weten heel goed dat hun posities afhangen van zijn grillen.

De president moet in de krachtigste bewoordingen worden veroordeeld voor zijn indirecte bemoeienis  met de rechterlijke macht. In sommige democratieën zou hij worden gelyncht voor de uitspraken die hij deed aangaande de rechtbanken en hun vermeende jurisdictie.