Wilf Mbanga

Vrijplaats CuBra

Hoofdredactionele commentaren uit The Zimbabwean

vertaald door Paul Bogaert

Hoofdredactioneel commentaar 8-4-2014

Informele sector kan economie helpen herleven

Een overzicht over de informele sector in 2012 door Finscope* is interessant om te lezen. Volgens het rapport circuleert er ongeveer 7,4 miljard dollar (meest contant geld) binnen micro- kleine en middelgrote ondernemingen, van wie de meeste niet zijn geregistreerd.

Omgerekend is dit meer dan de helft van het landelijk bruto nationaal product! Toch speelt dit, terwijl de meerderheid van de bevolking voortleeft in een land waar de werkloosheid meer dan 80 procent is, een minimale rol bij het ondersteunen van de economie. Het land verliest ook veel noodzakelijke inkomsten die zouden kunnen worden behaald door het belasten van de informele sector, zoals dat het geval is in landen als India en Zuid-Afrika.

De Minister voor het midden- en kleinbedrijf, Sithembiso Nyoni, die haar statistieken ontleende aan het Finscope-overzicht, moet worden toegejuicht voor haar aankondiging dat de regering overweegt gebruik te gaan maken van inkomsten door regularisatie en belastbaarstelling van de informele sector. Dit is een strategie die al lang geleden had moeten worden aangenomen en het is hartverwarmend dat vertegenwoordigers van de sector niet afkerig zijn van het idee.

Op dit moment hebben de meeste binnenlandse banken last van een liquiditeitencrisis. Het is daarom wenselijk de informele sector te gebruiken om aanbetalingen te stimuleren en leven terug te brengen in de financiële instellingen. Stel u voor wat bovengenoemde 7,4 miljard kunnen doen om de sector te doen herleven als de regering en andere belanghebbenden de informele sector ertoe konden verleiden hun geld naar financiële instellingen te brengen.

Meer dan vijf miljoen mensen vinden werk in de informele sector, volgens Finscope. Als deze sector geformaliseerd zou worden en werknemers bescheiden sommen belasting zouden betalen op de manier van Pay as you earn (PAYE)**, zou dit een grote verbetering zijn bij het genereren van inkomsten door het Ministerie van Financiën. Bijvoorbeeld, als alle werknemers binnen de informele sector gemiddeld 5 dollar in PAYE per maand zouden inbrengen, zou dat betekenen dat de fiscus iedere maand meer dan 25 miljoen dollar rijker was.

Formaliseren van de sector zou ook helpen de arbeidssector te ontdoen van het heersende buitensporige misbruik dat niet-geregistreerde kleine tot middelgrote ondernemingen aankleeft, omdat werkgevers verplicht zouden zijn zich te houden aan voorschriften bij werkgelegenheid.

Hoe het ook zij, de regering moet ook voor een tweede en beslissende maal kijken naar de omstandigheden die de huidige belastinglekken mogelijk maken. Men moet ook effectievere methodes aannemen tegen corruptie bij instellingen als de Zimbabweaanse Belastingdienst, de Immigratiedienst en de politie waarvan de ambtenaren zowel bij informele als bij formele zaken oogluikend dingen toelaten om belastingen te ontduiken in ruil voor steekpenningen.

*Finscope (van Financial Scope): landelijk representatief onderzoek naar de beleving van financiële diensten en problemen door consumenten.
**Pay as you earn: bronbelasting op inkomsten, de ingehouden bedragen zijn voorschotten op de inkomstenbelasting, vert.