Hoofdredactioneel commentaar 9-4-13

Kiezerslijst sleutel tot eerlijke verkiezingen

De Secretaris-Generaal van de MDC-T, Tendai Biti, heeft aandacht gevraagd voor het feit dat Zimbabwe opnieuw afstevent op besmette verkiezingen tenzij de huidige kiezerslijst wordt opgeschoond. Op zijn best kan die worden beschreven als een complete ravage.

Er staan honderdduizenden namen op van mensen die meer dan 100 jaar oud zijn – duizenden van hen met de geboortedatum 1-1-1901 en vele honderden van hen die op hetzelfde adres wonen. Omdat de gemiddelde levensverwachting van de Zimbabweanen vandaag de dag 46 is voor mannen en 45 voor vrouwen, is dit duidelijk een product van iemands fantasie.

Als we wettige en geloofwaardige verkiezingen willen krijgen, met resultaten die niet kunnen worden bestreden, is het van groot belang dat de kiezerslijst wijdverbreid en in vrijheid openstaat voor inzage door het publiek op de manier zoals het vroeger was. De mensen moeten kunnen nagaan of hun namen erop voorkomen en, misschien nog belangrijker, of die van hun overleden familieleden er nog steeds op staan.

In de vroege jaren van onze onafhankelijkheid waren kopieën van de lijst beschikbaar bij districtskantoren in het hele land. De laatste tien jaar of langer is de lijst zoiets als een staatsgeheim geweest. Waarom is dit veranderd?

Het controleren van de lijst zou een transparante zaak moeten zijn, die door het kantoor van de Griffier Generaal  als topprioriteit zou moeten worden gezien. Er zou ook een vergelijk moeten zijn met de resultaten van de nationale volkstelling om te zien of de lijst correspondeert met de bevindingen van de volkstelling. Alarmbellen zouden bijvoorbeeld moeten rinkelen in een gebied waar 700 000 namen voorkomen op de kiezerslijst maar waarvan de volkstelling zegt dat er 500 000  volwassenen wonen.

De resultaten van het onlangs gehouden referendum zijn een ernstige reden tot zorg. Het wordt steeds duidelijker dat de cijfers werden geflatteerd. Er stonden niet dagenlang rijen bij de stembureaus zoals dat het geval was in 2002 – toen de verkiezingen drie dagen duurden en veel mensen meer dan 15 uur wachtten in de rij. Toch wilde de kiescommissie ons doen geloven dat er dit keer meer mensen stemden.

In onze ogen was het referendum niets minder dan een gigantische electorale fraude. Het verbaast ons dat Tendai Biti de enige politicus is die de resultaten betwijfelt. Alle zittende parlementsleden en kandidaten voor de komende verkiezingen zouden hierover bezorgd moeten zijn. Het is pijnlijk duidelijk dat de resultaten van de verkiezingen van 2013 niet de wil van het volk zullen weerspiegelen – maar eerder die van degenen die de stembussen opvullen.

Het stemt ook zorgelijk dat Zanu (PF) de enige partij is met het privilege internationale waarnemers te kiezen. Net als in het verleden zullen dat hun vrienden zijn – de Chinezen, de Russen, de Noord-Koreanen – van wie er geen een bekend staat vanwege respect voor democratie en mensenrechten. Wij ontzeggen ze het recht hun vrienden uit te nodigen niet – maar we blijven erop staan dat dit recht zou moeten worden uitgebreid tot alle partijen die aan de verkiezingen deelnemen.