Wilf Mbanga

Vrijplaats CuBra

Hoofdredactionele commentaren uit The Zimbabwean

vertaald door Paul Bogaert

 


Hoofdredactioneel commentaar 5-6-2012

Gono, banken: vertrouwenscrisis

Het banksysteem in Zimbabwe zal het druk krijgen met het doen herleven van het vertrouwen van de mensen. Zoals het er nu voor staat zien mensen banken als lastige voorzieningen die ze liever zouden mijden – als ze maar even in de gelegenheid waren.

Het gevolg is, dat iedereen met een beetje contant geld er de voorkeur aan geeft dit onder een kussen te verstoppen of in een lade thuis, liever dan het op een bank te zetten.

Men kan rustig zeggen dat miljoenen dollars in contant geld buiten het formele bankcircuit rouleren. Dit is de belangrijkste reden waarom Zimbabweaanse banken er niet in slagen beleggers op verzoek uit te betalen.

Een aantal historische en actuele factoren hebben samen de levendige bancaire cultuur die we voor 2000 kenden ondermijnd. De economische ineenstorting waaraan dit land al meer dan een decennium heeft geleden heeft de mensen zeer pessimistisch gestemd over de effectiviteit van onze banken.

Wie kan de crisis van 2003 vergeten, toen de mensen nachtenlang in de rij stonden om een beperkt bedrag aan contanten op te nemen? Dit scenario kwam uitgesprokener in beeld in de daaropvolgende jaren, met name in 2007 en 2008. Door de op hol geslagen inflatie verloor het geld van de belegger zijn gehele waarde terwijl hij of zij wachtte met geldopname.

Gideon Gono, hoofd van de Zimbabweaanse Staatsbank, maakte de zaak er niet beter op met zijn onorthodoxe methodes waarmee hij de hyperinflatie aanpakte. Hij streepte in rekeningen van personen en instellingen zonder hun toestemming. Sommigen hebben nog steeds hun geld niet terug. Velen geloven dat Gono geld van de beleggers stal – en bij het achterwege blijven van terugbetalingen is dit moeilijk te weerleggen.

Met de overgang naar een meersoortig valutasysteem in 2009 zat het geld van duizenden mensen klemvast in de banken. Er is geen enkel teken dat ze het terug zullen krijgen. Een aanhoudende zorg op het moment is dat als iemand geld stort, hij of zij een aanmerkelijk deel ervan verliest vanwege de krankzinnige transactiekosten die onze banken hebben ingesteld.

Wie heeft er nou zin in een uur in de rij te staan om geld te storten als hij of zij veel ervan gaat verliezen aan exorbitante transactiekosten? Wie zou geld willen storten als er geen garantie is dat de Staatsbank de bewuste bank zal bevelen uit te betalen? Wie zou zijn of haar geld toevertrouwen aan een bank als men heel goed beseft dat het mogelijk de laatste keer is dat hij of zij het onder ogen heeft?

Natuurlijk, grote geldbedragen thuis of in de auto bewaren is niet ideaal – het kan immers worden gestolen of worden vernietigd bij een ongeluk.

De Staatsbank en de banken die onder hun toezicht staan hebben een enorme taak om te garanderen dat het bancaire systeem terugkeert tot een normale situatie. Ze zullen voor de dag moeten komen met een houdbare strategie die een positieve bankencultuur onder Zimbabweanen bevordert.