Hoofdredactionele commentaren van 28-6-2011 tot en met 19-7-2011

Hoofdredactioneel commentaar 28-6-11

Parlementariërs moeten optreden tegen martelingen

Afgelopen zondag herdachten de Zimbabweanen de internationale Dag van de Martelingen. Er waren geen samenkomsten, geen demonstraties, geen toespraken.

De Zimbabweaanse regering heeft steeds geweigerd de Conventie van de Verenigde Naties tegen Marteling en andere wrede, inhumane en vernederende behandelingen of bestraffingen te bekrachtigen.

Integendeel, marteling door regeringsagenten is meer en meer een standaardprocedure geworden. Als iemand wordt ontvoerd door de Geheime Dienst of de politie, vrezen zijn familie, advocaten en vrienden het ergste. Zij weten dat de reden waarom de persoon buiten bereik van zijn advocaten wordt gehouden is dat het voor staatsagenten mogelijk wordt informatie te krijgen door het toepassen van marteling.

Er zijn teveel gevallen geweest waarbij slachtoffers van marteling voor het gerecht verschenen met gezwollen gezichten, ledematen in het gips, hoofden in verband, die moeilijk liepen en duidelijk pijn leden.

Routinematig gelasten rechters de politie zichzelf te onderzoeken. Maar er komt hieruit nooit iets te voorschijn. Als het de rechtbanken ernst was omtrent waarheidsvinding bij wat er achter gesloten deuren gebeurt in politiebureaus in het land, zouden ze bevel moeten geven tot een gerechtelijk onderzoek onder leiding van een hoge magistraat of een rechter, waarbij deskundigen worden opgeroepen om te getuigen. Alles wat minder is dan dit is onbruikbaar en totaal verknoeide tijd en moeite.

Zimbabwe’s veel gewijzigde grondwet, besmet als die is, verbiedt het gebruik van marteling. Sectie 15 verklaart dat: "Niemand zal worden onderworpen aan marteling of aan inhumane en vernederende bestraffing of andere gelijksoortige behandeling".

Minister Jameson Timba vergezelde afgelopen vrijdag duizenden Zimbabweanen die zijn onderworpen aan dergelijke inhumane en vernederende behandelingen. In wat alledaagse politiepraktijk is geworden om meer pijn toe te brengen werd hij op een vrijdagmiddag gearresteerd om hem tot maandag buiten het bereik te houden van de juridische rechtsgang.

Het is de moeite waard om op te merken dat de meeste hoge MDC functionarissen en activisten naar het Matapi Politiebureau worden gesleept, ongeacht waar zij wonen in Harare. De cellen daar werden al vele jaren geleden beoordeeld door niemand minder dan de huidige Opperrechter, Godfrey Chidyausiku, als niet passend voor bewoning door mensen.

Wij roepen alle parlementsleden op een resolutie aan te nemen die eist dat de regering van Zimbabwe zijn verplichting aan zijn burgers nakomt door zijn ondertekening toe te voegen aan het VN document tegen marteling.

Hoofdredactioneel commentaar 5-7-11

Zanu (PF) is weer aan de gang geweest. Terwijl niemand toekeek hebben ze een voorstel om de Kieswet te wijzigen binnen laten glippen om kiezers te verplichten hun stem uit te brengen op een aan te wijzen stembureau.

Dit mag er onschadelijk uitzien. Feitelijk lijkt het zelfs redelijk. Het brengen van de stemlokalen naar het volk is wat iedere democraat wil zien. Maar zo eerlijk is het niet.

De ware reden waarom Zanu (PF) deze situatie wil is dat het gemakkelijker wordt uit te maken hoe de mensen in ieder specifiek gebied hebben gestemd.

Zij zullen de namen hebben van alle kiezers van een gegeven stembureau. Ze zullen weten hoeveel er op hen hebben gestemd en hoeveel er op de andere partijen van de kieslijst hebben gestemd.

Door een eliminatieproces wordt het gemakkelijk te zeggen wie zijn stem heeft uitgebracht tegen Zanu (PF). Vergelden kan snel en wreed – zoals in het verleden is gebeurd.

Velen dragen nog de littekens van 2008.

Parlementsleden zouden niet voor deze wetswijziging moeten stemmen. Die moet tegen elke prijs worden verworpen. Hij is ondemocratisch.

Daarbij hoeven, als dit voorstel tot wet zou worden verheven, de Zanu (PF) schurken alleen maar de MDC aanhangers uit hun woongebieden weg te jagen – en dit zal ze hun burgerrechten ontnemen. Zo eenvoudig is het.

Er is niets mis met het huidige systeem waarbij een kiezer zijn of haar stem overal in zijn/haar kiesdistrict kan uitbrengen. In werkelijkheid betekent dit dat als iemand van zijn/haar woonplaats wordt weggejaagd, hij/zij nog altijd naar een ander stembureau kan gaan om zijn/haar stem uit de buurt van de kwelgeesten uit te brengen.

Je hoeft niet heel erg slim te zijn om te zien dat de kiezers, die om veilig te kunnen stemmen de wijk moeten nemen van hun meest dichtbije stembureaus, vervolgde MDC aanhangers zijn.

Het is dringend noodzakelijk dat de stemming geheim blijft, en de voorgestelde wetswijziging zal dit in gevaar brengen.

De twee MDC formaties hebben een numerieke meerderheid in het Parlement. Die moeten ze gebruiken. De democratie is hier in het geding.

Hoofdredactioneel commentaar 12-7-11

Op de voorpagina brengen we de foto van NoViolet Bulawayo, een jonge Zimbabweaanse schrijfster die dit jaar de Caine Prijs voor Afrikaans auteurschap won. Dit is Afrika’s voornaamste literatuurprijs en NoViolet is de tweede Zimbabweaan die hem wint, na Brain Chikwava in 2004.

De Zimbabweanen hebben vandaag de dag niet veel te vieren. Het was een moment van trots toen ze het podium op stapte in de prachtige Bodleian Bibliotheek van de Universiteit van Oxford op maandagavond om haar geweldige prijs in ontvangst te nemen.

De voorzitter van de jury, de prijswinnende Libische romanschrijver Hishan Matar, prees NoViolet uitvoerig om haar literaire bekwaamheid. Hij zei dat haar novelle, die in de Boston Review werd gepubliceerd, morele kracht en gewicht had. "De taal van Hitting Budapest zindert", verklaarde hij.

NoViolet vergezelt andere door de internationale gemeenschap gevierde Zimbabweaanse literaire verlichte geesten – Dambudzo Marechera, Yvonne Vera, Charles Mungoshi, Chenjerai Hove, Tsitsi Dangarembwa en vele anderen – die Zimbabwe grondvesten als een centrum van literaire voortreffelijkheid.

Haar verhaal gaat over het stelen van guavas (boomvruchten) uit de voorstad van Bulawayo die bekend staat als Budapest.

Wij hopen dat haar succes andere jonge Zimbabweanen inspireert om hun verhaal te vertellen. Verhalen vertellen was, tot betrekkelijk kort geleden, nog steeds een belangrijk deel van de Zimbabweaanse cultuur. Velen van ons hebben levendige herinneringen aan het luisteren naar onze grootouders die ons verhalen vertelden, zittend bij het vuur.

Wij hebben meer geluk gehad dan vele andere culturen met het zo lang vasthouden aan deze kostbare traditie. Maar de verspreiding van meer dan een kwart van de Zimbabweanen naar de vier uithoeken van de wereld op zoek naar een leven vrij van geweld en armoede heeft de ondergang ervan versneld.

NoViolet is een van degenen die werd verspreid. Zij verliet haar thuis in Bulawayo op een prille leeftijd om in de Verenigde Staten te studeren – en is daar sindsdien gebleven, zonder ooit terug te keren naar het moederland waar zij van houdt, dat de voedingsbodem was voor haar verhalen. Ze is een van de miljoenen jonge, getalenteerde Zimbabweanen die andere landen dan haar eigen verreiken met hun ideeën en werk, hun liederen en hun gelach.

Zo zou het niet moeten zijn.

Hoofdredactioneel commentaar 19-7-11

Waarachtige democratie

Elders in deze krant brengen wij het verhaal van een ongelukkige politieman die kortweg en oneervol werd ontslagen uit de politiemacht simpelweg vanwege het luisteren naar muziek van zijn keuze.

Niemand is opgekomen om zijn recht te luisteren naar de muziek waar hij van houdt te verdedigen. En toch kwam President Robert Mugabe snel op ter verdediging van soldaten die opruiende verklaringen gaven dat zij niet zouden toestaan dat de keuze van het volk bepalend zou zijn na de komende verkiezingen.

Brigadegeneraal Douglas Nyikayaramba heeft gezegd dat hij alleen wil dat Mugabe Zimbabwe bestuurt. Hij ziet Premier Morgan Tsvangirai als een "bedreiging voor de veiligheid". Dit is een politieke stellingname van een ambtenaar die heeft gezworen het land te dienen.

Mugabe zegt dat het Parlement geen gebruik zou moeten maken van het recht de rol van de veiligheidsdiensten in ons land te onderzoeken. Hij beweert dat, omdat de leiding van de strijdkrachten deelnam aan de bevrijdingsoorlog, "niemand ze iets kan leren over democratie".

Wij zijn het daar niet mee eens.

Door hun verklaringen lijkt het dat de huidige leiding van de strijdkrachten geen idee heeft van wat democratie betekent. Ze zijn – samen met de leiding van Zanu (PF) - de weg kwijt in de verborgen wereld van hebzucht en corruptie.

Zanu (PF) heeft het niet langer over één man één stem. Toch waren dit de nationalistische kreten van de jaren ’60 en ’70.

Sinds 2000 heeft Zanu (PF) – met oogluikend goedvinden van de strijdkrachten – alles in het werk gesteld om de wil van het volk te ondermijnen, door verkiezingen te manipuleren, miljoenen hun burgerrechten te ontnemen en door het afranselen en verkrachten van tienduizenden anderen.

Ian Smith’s onderdrukkende wetten staan nog steeds in ons wetboek. De gehate Wet op de Handhaving van Orde en Gezag werd alleen gewijzigd nadat het Hooggerechtshof de meeste van de bepalingen hiervan eruit gooide als zijnde ongrondwettelijk.

De wetgeving die werd voorgesteld door Zanu (PF) om deze wet te vervangen was zelfs erger. Hoe iemand het kan opnemen voor soldaten die de wil van het volk niet gehonoreerd willen zien is verbijsterend.

Het is een feit dat de veiligheidskrachten het respect en de geloofwaardigheid bij de meeste Zimbabweanen hebben verloren. In een waarachtige democratie zien de mensen eerbiedig op naar degenen die hen beschermt – ze zijn er niet bang voor. Zimbabwe heeft nog een lange weg te gaan.