|
Frans Kuit
(1935-2011) was een Brabantse nieuwsfotograaf. De hier
getoonde foto’s uit Boxtel, Liempde en Zeeland stammen uit
de jaren zestig en zijn eerder sfeervol dan dat ze geladen
zijn met nieuwswaarde. De jaren zestig waren de periode van
het Tweede Vaticaans Concilie. Het katholicisme werd erin
gemoderniseerd. Volgens velen was dit broodnodig, maar
anderen betreurden het teloorgaan van tradities. De magie en
zintuiglijkheid van de katholieke vieringen zouden deels
verdampt zijn, als wierook in een tochtige kerk met
ingeslagen ramen. Er zou voortaan minder eerbied zijn
geweest voor de pracht en praal van het Rooms Katholicisme.
Zeker vanaf de tweede helft van de jaren zestig was er
sprake van een sterke ontkerkelijking. Men ging toen anders
met het overgeleverde religieuze erfgoed om. Devotionalia
belandden soms letterlijk op straat. Op de eerste foto
torenen jonge blagen hoog boven religieuze beelden uit;
eerbied spreekt er niet uit hun houding.
De tweede en derde
foto tonen hoe in Boxtel figuren uit een kerststal worden
afgevoerd. Ook hier wordt door de prozaïsche setting de
verhevenheid die de beelden moesten uitstralen
gerelativeerd. Was het met dit motief dat Kuit deze foto’s
heeft gemaakt, die zwanger van symboliek zijn?
De bezoekers van
een vlooienmarkt in het Brabantse Zeeland willen op de
vierde foto hun slag slaan; zien zij het geloof als koopje?
Vroomheid voor een prikkie?
De vijfde en zesde
foto tonen iets van de eenzaamheid van het heiligenbeeld.
Zijn deze beelden in Liempde in overdrachtelijke (of zelfs
in letterlijke) zin op weg naar het kerkhof van het verloren
geloof? Op de laatste foto hebben de heiligen zich afgekeerd
van de toeschouwer. Is het hun demonstratieve antwoord op
een van de vernieuwingen van het Tweede Vaticaans Concilie,
namelijk dat geestelijken voortaan juist hun gezicht aan het
kerkvolk dienden te tonen tijdens religieuze communicatie in
diensten?
Met dank
aan Emy Thorissen, Foto’s van de Brabant-Collectie, Tilburg
University
Dit
artikel verscheen eerder in Devotionalia
237, september 2021. |
