INHOUD TIMMERMANS
HOME
SPECIAAL
TEKSTEN
AUTEURS
INTERVIEWS
BRABANTS

Print pagina  

 

Nel Timmermans

Tenêel speule dès leuk

 

 

Toen ik nog op de modevak school zaat, spulde ik in ‘t patrenaat wèsse teegeswòrrig perochiehèùs noeme wel es meej in en tenêelstuk. Ik was toen vèftien jaor èn de daoge dèk nie naor school hoefde, werkte ik bij ene klêermaoker . Daor werkte toen ôk Lientje van Dommele, en die was lid van de tenêelvereneging "Het Noorden", die vertelde me allerlei verhaole, dèsse meej en revue bezig ware waor zij in ‘t ballet meej dee , en de zang. En toen ze me vertelde wè vur sketches dètter in zaate , en hoeveul meense der wel nie aon meejspulde , krêeg ik steeds meer zin om meej te gaon doen. En omdèsse nog meense tekort kwaame gaaf ik men èège op as lid. Onze Pa en ons Moeder vonden ‘t goed, mar dè ging nie zôomar, want ge moest 16 jaor zèèn vurdègge lid kost wòrre. Toen kwaam de vurzitter van "het Noorden" irst bij ons thèùs praote meej onze Pa en ons Moeder of dèsse’t er mee eens waare dèk lid wier en dan werd ik aspirant lid omdèk nog gin 16 was, mar dè was mar ‘n paor mònde en dan zou ik gewoon meuge speule en in de tussetèèd kon ik al meej de rippetities meejdoen. Nou onze Pa en ons Moeder hadden ‘t al goedgevonde dus van toen aaf kon ik aon m’n hobby beginne waor ik hêel veul plezier van heb gehad.

Onze Pa had zelf òk lang tenêel gespuld en hij schrêef zelf òk tèkste en hij heej zelfs ôot nog ‘n revue geschreeve, dè was bij ‘t vèèfentwitig jaorig bestaon van de herremenie ,, Opwaarts’’. En bij femiliefisjes spuldenie meej ons moeder saome òk stukskes. Die hobby heb ik dus van gin vrèmde denk ik.

Van onze Pa had ik wel allerlei verhaole geheurd hoe dètter in humme tèèd aon toeging. Ze hadde toen allêen mànne in de vereeneging, en as er vrouweròlle in en stuk zaate wiere die gewoon dùr manne gespuld.

Ge had toen nog gin gemengde vereniginge, dè moet tusse 1920 en 1930 gewist zèèn. Toen wiere der òk allerlei sôorte stukke gespuld en òk wiese ze toen wel wè improvisere was.

Zô vertelde hij b.v. over enen draok van ‘n stuk meej helden en boeve, en netuurlijk wòn den held en die moes meej en zwaard den boef dursteeke toen die al op de grond laag. Toen ie dè gedaon had liet den dooien boef nogal lèùdruchtig ene wind die in de zaol te heure was, waorop den held riep,,WAT GIJ REUTELD NOG, HIER’’, waorop hij nog ene keer toestaak.

Onze Pa wier in en aander stuk dôodgeschote èn dè han ze zô geregeld dèttie op dè ôogenblik aachterover tusse de zijcoulise zô valle en daor wier ie dan opgevange dur twee man. Mar bij de twidde èùtvoering stonde die twee daor nie meej ‘t gevolg dèttie echt slachtoffer wier meej en herseschudding, daor hielp gin improvizere aon.

Mar goed, ‘t was in 1952 dè ik lid wier van ,,Het Noorden’’,en nòr mènnen irste rippetitie aovend ging bij van Broekhove op ‘t Smidspad, want daor waare we tèùs. En ik weet nog precies hoe dieën irste aovend verliep.

Ik werd irst aon iederèèn vurgesteld en verwèlkomd , daornao betaolde iederèèn zene contrebutie en begon de repetitie. De regiseur was Sjef Sparidaans en die begon metèèn de sketches vur de revue dur te neme, èn iederèèn had dè netuurlijk al dikkels geheurd èn gezien, mar vur mèn was ‘t nuuw en ik heb daor verschrikkelijk moete laage, èn daor had de rest wir lol om. Ik vuulde me gelèèk tèùs en wier metêen ingedêeld bij ‘t ballet omdesse meej zieke zaate èn daor ist ammol meej begònne, as ammateur hàkket gevuul dèk aon ‘t echte wèèrk begon.

Van toen aaf heb ik in allerlei stukke èn nog in verschillende revue’s gespuld, en òk daor hebbe we allerhande gèkke dinge meejgemòkt.

Onze regiseur Jef Sparidaans die soufleurde aaltij zelf, hij moes dan onder ‘t tenêel deur nor z’n soufleurshok, en onder ‘t tenêel had van Broekhove z’ne kolekèlder. We moese ‘n tenêelstuk speule en hij ging nor de kelder mar ‘t licht ging nie aon, en omdèttie nogal laot was ging ie op gevuul verder en toen is ie gestrèùkeld èn in den kolenhôop gevalle. Toen ie in z’n hok zaat èn de speulers op kwaame wiesse ze nie wèsse zaage, hij lêek wel ene kolenboer zô zwart. En dan meugde nie laage , èn zien dègge in oewe rol blèèft.

En der is òk ôot en kerstspel gespuld meej zôas dè heurt herders èn kôoninge meej ene kemêel, nou jè ene kemêelekop meej ene lange nek op ene stok die vanèùt de coulise aachter de kemêelsknèècht ‘t tenèèl op wier bewooge, èn dieë knèècht hield zôgezeejd de kemêel aon en touw vaast, èn hij mocht dus nie te vèr ‘t tenêel op. Mar hij zaat zô in z’n spel dèttie niks in de gaote had , èn de man die de stok vaasthad begòn te roepe ,,Ho Ho mene kemêel is op, mene kemêel is op. Dè wier bij ons tèùs laoter steeds geroepe as wij èrges om vroege wè eigeluk nie kon, ,,Ho is Ho is mènne kemêel is op.

En om mekaar te kliere holde we òk geintjes èùt.

Jaonus Staps spulde in en revue in en stukske ,,de arme Jozef",hij krêeg dan as tèùnman van de mevrouw waor dèttie vur werkte en glaoske kejàk te drinke, waornao hij moes doen of ie vergif op had. In dè glas zaat mistal thee, mar iemand had er op ene keer flink wè zout ingedaon, èn ik heb nog nôot iemand zô lillek zien doen as Jaonus toen deej, ‘t lêek wel of ‘t echt vergif was.

Meej en aander stukske moes Bert Kèùpers op en gegeeven ôogenblik afgaon mar dè deetie steeds te vruug en daor had Jaonus Staps iets op bedòcht, telkes as

Bert af wou gaon staak ie ‘m meej en naold in z’n broek. En daor wier Bert zô kwaod om dèttie toen ie echt afging, rèècht op Jaonus afvlôog èn ‘m en flinke mep verkocht.

En netuurlijk ging er soms wel es iets vekeerd zôas meej Tòntje Jaanse, die ging terwèèl we en revue spulden efkes aachter in de zaol kèèke hoe vandaor aaf ‘t decor erèùtzaag, want dè wòttie wel es zien. Op en gegeeve ôogenblik zeetie teege de man van ‘t licht , verrèkt ze zitte vaast, sodeju ze zitte vaast, en ineens vlôog ie weg, de zaol èùt èn bèùtenom naor ‘t tenêel want hij krêeg er ineens èreg in dèttie zelf op moes. ‘t Was gin ramp want de meziek begon metêen te speule, èn ‘t publiek hatter niks van gemerkt.

Toch was ‘t soms wel es moeilijk as ge ene teege speuler had as Jaonus Staps, Hij kon speule as gin aander en iederêen keek er teegenop, en hij kènde zene rol aaltij wel mar zene tekst haoldenie gèère dur mekaar of hij maokte er vanalles bij, en as ge dan en komisch echtpaor moest speule, moeste hèèl goed oplette, en prebêereom ‘m wir aon zene tekst te helpe. Mar we han hêel veul succes, èn ik heb hêel veul geleerd en hêel veul plezier gehad in dieë tèèd.

We waare net êen grôote femilie, èn bèùte ‘t saome rippeteere èn speule wiere der òk allerlei aandere dinge gedaon, b.v. meej z’n alle ene bustocht maoke, of bij aandere vereenegingen naor stukke gaon kèèke, want dè deeje hullie òk bij ons. Meej carnaval was er ‘n beslote bal waorbij familie en vriende werden genodigd, èn zô òk meej sinterklaos .

En dan was er òk nog Sjel van Belkom, as er iemand was bij ‘t Noorden, die ik wel ‘t mist bewonderde was hij ‘t wel. Dè was pas echt en genie! Nie allêen schreef hij alle revue’s zelf, hij ontwierp òk alle decors, bouwde ze zelf èn werd daorbij wel geholpe dur de leeje èn familie daorvan bv. kostuumnaoisters

en timmerlui , mar hij zörgde òk nog vur de requisiten , ‘t licht op ‘t tenêel , ‘t changeren en ‘t ophaole en ‘t zakke van ‘t doek. En owee asser iets nie goed ging, dan kon ie wel zô lillek doen, mar as alles op rullekes liep dan kon er gin meens meer straole as Sjel. En dieë Sjel hield òk nog de notule bij, en had en hêel archief over alles wè meej ‘t Noorden te maoke had , foto’s, poosters van alle èùtvoeringe, kostuums, hij bewaorde echt alles , z’n vrouw Nellie werd er wèlles turelures van.

Der waare echt twee generatie’s bij ‘t Noorden, de ouwere waorvan de miste in ‘t bestuur zaate, en die han bekaant ammol zoon’s èn dochters die òk lid ware.

Drie bruurs of zussen èùt êen gezin zôas de zussen van Dommelen , bruurs èn zussen van de Ven, de van Belkoms en Staps, om er zô mar wè te noeme.

We han toen òk nog ene geestelijke adviseur, mar die kènde ik allêen mar van de èùtvoeringe as ie op de irste rij zaat , en as er bij êen of aander gelegenheid foto’s wiere gemòkt dan was ie der bij.

En we waare aaltij benuuwd hoe de recentie’s waare in ‘t Nuuwsblad, èn in Artse kraant, die wiere èùtgeknipt èn bewaord.

In 1961 ben ik getrouwd èn omdè we en bedrèèf waare begonne ben ik toen meej hêel veul spèèt gestopt meej ‘t tenêel. En enkele jaore laoter is ,,Het Noorden" opgeheve net as veul meer vereeneginge, weeges verlôop onder de speulers , of trouwe , of verhèùze, of messchien wel omdè in 1962 de schouwburg is geopend èn dè daordeur ‘t publiek terug liep bij al die amateurs,,wie zal ‘t zègge.

 

Mar ‘t bloed kröpt nouw êenmaol waor ‘t nie gaon kan. Nao dè we gestopt zèn meej ons bedrèèf, nao 35 jaor ben ik bij Tilburgse Taol auditie gòn doen vur tusse de schèùfdeure bij ‘t Tilburgs diktee. In al die jaore had ik wel es gedichten en verhaoltjes in ‘t dialect geschreve vur as we in de femilie iets te viere han, want vurdraoge èn zinge doen wij allemol nog steeds.

Dè schrèève vèèn ik nog steeds leuk, èn ik ben bij de Tilburse revue auditie gòn doen en meej gaon speule, èn toen was ‘t net of dèk nôot aanders had gedaon.

Ik moes wir veul denke òn de tèèd bij "’Het Noorden", èn ben toen oud leeje gòn zuuke om tot ‘n reünie te kome. Dè was nie makkelijk mar ‘t is saome meej Ad Bogaers en Ad van Belkom, en omroep Brabant gelukt.

40 jaor hadde we mekaar nie gezien, en toch konne we zòn 35 man op onze reünie verwelkome twee jaor geleeje. We hebbe alle recentie’s nog es geleze èn hêel veul foto’s van Sjel z’n naolaotenschap meej veul plezier bekeeke.

En al zèn we intusse ammol veul ouwer geworre, we hebbe heel veul herinneringe opgehaold èn we zonge zòmar liekes èùt verschillende revue’s van vruuger, nie te gelèùve nao zòveul jaor.

Ik vèèn ‘t nog steeds ‘n prachtige hobby Tenêel !!