INHOUD

JOHN VAN ERVE

CUBRA HOME
 

 

 John van Erve

Afpanding van een koeketel.1

 

 

Als inwoners van de heerlijkheid Tilburg en Goirle niet aan hun verplichting om belasting te betalen voldeden, kregen zij vroeg of laat bezoek van de vorster. Deze trachtte de achterstallige belastinggelden nog te innen. Mocht dat niet lukken, omdat men niet kón of wílde te betalen, dan werd er tot afpanding2 van een roerend goed (bijvoorbeeld een stuk vee of huisraad) overgegaan. Het af te panden goed moest wel in evenwicht zijn met het verschuldigde bedrag.

 

Anthonetta Ariens [Teunisken Aerts] was de vrouw van Aert Willem Verbunt. Zij woonden in het gehucht Klein Loven, dat deel uitmaakte van de herdgang Loven.

 

In de middag van  26 augustus 1676 tussen drie en vier uur verschenen de vorster Anthonij van Opstal uit Tilburg en de vorster uit Gestel (nabij Oisterwijk) ten huize van de familie Verbunt. Van Opstal, die optrad als deurwaarder, vroeg of Verbunt thuis was. Zijn vrouw zei dat dat niet het geval was en dat zij niet wist waar hij was.

 

Zij vroeg de vorsters wat zij kwamen doen. Van Opstal zei, dat hij uit naam van schepen Ego de Wit de achterstallige verpondingsgelden3 en de daaraan verbonden onkosten kwam innen. Anthonetta Ariens protesteerde hiertegen door te zeggen, dat zij tot dan toe nog nooit een aanmaning om te betalen had ontvangen.

 

Ondertussen was de vorster uit Gestel de woning binnen gegaan om eens rond te kijken welke goederen in aanmerking kwamen om eventueel afgepand te kunnen worden. Zijn oog was op de koeketel4 gevallen. Hij had deze ketel aan een arm gehangen en probeerde via de keuken in het achterhuis de woning te verlaten.

 

Anthonetta Ariens vroeg de vorster op grond waarvan hij haar de ketel afhandig wilde maken. Zij wilde daarvoor eerste een gezegelde akte zien. Zij pakte vervolgens de ketel vast en begon eraan te trekken. Zij was niet van plan om de ketel zondermeer los te laten.

 

Hierop gaf Van Opstal de vrouw een fikse tik met zijn stok op het hoofd. Het bloed sijpelde uit een diepe wond langs haar oren.

 

Op het geschreeuw waren enkele buren afgekomen. Buurvrouw Jenneken Cornelis van Beurden heeft het bloed bij Anthonetta Ariens afgewassen en bij haar een stukje van het haar afgesneden. Met een eierschaal, waarop wat tarwemeel, heeft zij de hoofdwond afgedekt.

 

Hoewel de akte één en ander niet vermeldt, kan worden aangenomen dat de beide vorsters aan het langste eind hebben getrokken en er met de ketel vandoor zijn gegaan.

 

Nieuwegein, 24 februari 2015

 

John van Erve

 

1 (RAT) Tilburg N16-280 (4-9-1676)

2 beslaglegging

3 verponding was een belasting op onroerend goed

4 gietijzeren ketel om boven het vuur op te hangen