Klaas de Graaff

De neergestoken nachtagent

Misdaad: messentrekkerij

Jaar: 1884

Topografie: Bergen op Zoom

De neergestoken nachtagent

Het gebeurde wel meer dat cafébezoekers de deur wordt gewezen als ze met hun dronken kop nog om een glas bier vragen. Meestal loopt dat met een sisser af, behalve in Bergen op Zoom op dinsdagavond 8 juli 1884 toen de 34-jarige Henri Marinus Janssen om tien uur het café van de weduwe Damen aan het stationsplein om die reden moest verlaten. “Ga naar vrouw en kinderen”, had zij hem nageroepen. Helaas surveilleerde op  dat moment nachtagent Jan Baptist van Poll voor het café. Een functie die in die tijd wel gecombineerd werd met die van lantaarnopsteker.

Janssen die al meer wegens dronkenschap in de kraag was gevat, keek de agent recht in de ogen.  "Loop je hier voor mij, kwade jongen, aap". En toen de dienstdoende diender hem wilde arresteren, haalde Henri onverhoeds een mes uit zijn zak en stak met geweld op hem in. Twee getuigen hadden de agent nog horen roepen:  "O Jezus, ik ben gestoken",  waarop hij zijn sabel wegwierp en met beide handen voor de buik in elkaar zakte. De dader nam gelijk het rit aan.

De te hulp geroepen artsen Hendrikx en De Meulmeester konden niet meer doen dan de uitstulpende darmen wat terugdrukken en het bewusteloze slachtoffer naar huis brengen. Omdat de steekwond niet alleen een darm had geperforeerd, maar ook het buikvlies had doorboord, kreeg de 37-jarige Van Poll buikvliesontsteking, waaraan hij - door gebrek aan medicijnen - veertien dagen later overleed. Lijkschouwing leverde op dat het lichaam vermagerd was, de levensorganen er bleek en bloedarm uitzagen en dat de darmlussen grotendeels aan elkaar kleefden en vergroeid waren. Daardoor concludeerden de medici dat een groot gedeelte van het spijsverteringskanaal buiten werking was gesteld en dat die toestand de ontsteking van het buikvlies had veroorzaakt. Dat had tot gevolg dat de voedselopname verstoord was en de algehele uitputting tot zijn overlijden had geleid.

Hij was nog maar 14 maanden eerder als nachtagent in Bergen op Zoom aangesteld en liet een weduwe en drie kleine kinderen achter.

Henri Marinus Janssen ontkende zijn agressieve daad niet, maar meende dat hij uit zijn dak was gegaan omdat hij vond dat iedereen het op hem had gemunt. Overigens had hij het al eerder met justitie aan de stok gehad, meestal wegens overtredingen als gevolg van alcoholmisbruik.

De rechtbank veroordeelde hem voor dit feit van zware mishandeling die binnen een maand geleid had tot de dood (zo was toen nog de formulering) tot een voor die tijd ongekend lage straf van vijf jaar, die hij vervolgens in de gevangenis te Breda uitzat.