Kareltje Vinken

 

 

DEN AONLOOP

"Wè'k nog wo vraogen: leeft den aawe Vinken nog?" Oome Teun pookte 't vuur van den heerd wè-d-op, waor we mee ons tweeën bij zaten te braoie. "Die is dood, is twee jaor geleje gestörve, en 't is 'm zwaor genog gevalle al was ie dan ok oud zat om uit den tijd te gaon." "Nou," gooide ik er zoo tusschendeur, "dan is Kareltje, z'ne zoon, dan eindelijk vrij; is ie nog nie getrouwd?" Oome Teun leunde aachterover in z'ne leuningstoel en keek in de schaaw omhoog. "Nee, dè's veurbij." "Veurbij? Hij zal toch nog geen vijftig zijn?! Maokt ie nog gedichte?" "Ok al nie meer." "Wè zet ie dan ammaol uit?" vroeg ik en ha den indruk, dè oome Teun al 'n heele geschiedenis zaag rondom de figuur van Kareltje Vinken, die ik in z'n herinnering ha geroepe. "Hij voeiert z'n kiepe! Hij hee wel tienderande soorten en allemaol echte ras-kiepe." "Ok 'n bezighei, kiepe voeiere." Oome Teun klopte z'n pijpken uit en ik waochtte geduldig, want ik merkte, dè-t-er wel weer 'n heel vertelselke in oome Teun z'n zjeniaol boerebrein opdoemde.

"Kareltje Vinken, jè dè's 'n treurig geval; hij zit er wermkes bij en krijgt 'n buikske, mar mee dè-d-al vind ik et treurig; hij is weer 'n bewijs, dè-t-er soms niks terechte komt uit 'ne meens die talent hee, jè, zjenie hee; want 't waar 'nen dichter, heurre, wè-d-ik oe vertel! Ik kan er over meepraote, want ik ben - hoe za'k et zegge - z'nen zielsbestuurder geweest!" "Hola, hèdde gij dan den pastoor concurrentie aongedaon?" "Nee, dè nie, ik bedoel nie in godsdienstig opzicht, mar... in 't leeve! Ik hield van 'm, misschien wel veural om z'n gedichte, want van zukke dinger hè'k aaltij gehaawe - en Kareltje ha vertrouwen in me, al snap ik nog aaltij nie goed waorom; mar afijn, 'ne meens moet naaw eenmaol mar iemand hebbe om er z'n gemoed bij te luchten. Bij z'n aawe lui kos ie et nie, en al d'aander hielden hem veur den gek. Ik weet méér van 'm as al d'aander saomen! En as gij 't wilt heure, wè'k er van weet, goed, gij hebt verstaand genog om er nie mee te laage, want mee 'n groot huis en z'n geld zat en z'n kiepen en z'n dik buikske van 't goei leeven, is 't toch mar 'nen tobber."

En oome Teun vertelde me heel de geschiedenis van Kareltjes liefde en Kareltjes verdriet; hij vertelde 't zoo op zijn manier, 'n bietje bont deur mekare, mar interessant; want er kwaam 'n leeve veur me ligge waorin nie veul zonnelicht viel vanwege stompzinnige, botte liefde van z'n aawe lui; veul störm was er in z'n leven ok nie te bespeure, soms mochte 'r om laage, soms zudde 'r mee kunne schreuwe, al zudde 't deurom nog nie doen. Ik zal et allemaol op mijn manier oververtelle.

 

 

ZE KWAMEN LANGS DE HEG

Baozel is nie groot, eigenlijk bestao heel et dörp mar uit één straot, net 'ne worst, mar dan 'ne worst, waorin twee kneupe ligge, twee oogen. En oome Teun, die erg veul van z'n dörpke haawt, al woont ie dan mar in den uitersten uithoek, den Haaikaant, oome Teun noemt die twee "oogen" aaltij "et hoogtepunt van Baozel", 't pleintje mee de kerk, en 't pleintje mee de mert; pleintje is eigenlijk nog 'n te ruim woord, want et is eigenlijk mar 'n verbreeiing van de straot. Op de mert stao 'n opvallend huis, 'n aawerwets huis mee twee verdiepingen, et eenigste huis mee twee verdiepingen van Baozel. In dees huis woonde den aawe Vinken, de rijkste meens van 't dörp. "Hij kos nie toe sterven komen," zee oome Teun aaltij, "want et geld liet 'm nie los." Oome Teun wo daormee nie zegge, dè den aawe Vinken et geld oneerlijk verdiend ha, alleenig mar dè al z'n zörgen heel z'n leven lang op et geld waren gericht geweest en op nie veul meer, al ging dieën aawe Vinken 's Zondags wel naor de kerk. Geen meens kon overigens zeggen, waor al dè geld vandaon kwaamp, want de vadder van den aawe Vinken waar ieveraans uit et Noorden vandaon gekomen mee 'nen enkelden gulden op zak, mar nie veul méér, en 't manufacturenwinkeltje, waormee ie begonnen waar, kos zoveul winst toch nie hebben afgegooid... mar afijn, ge weet nie, misschien ok wél!

Naor 't bleek braocht et winkeltje, laoter toen de zoon, den aawe Vinken dus, 't huis mee de twee verdiepingen gebouwd ha, nog nie zoveul op, veural nie omdè de boeren toen al mee den trein gemakkelijk naor de stad kossen rijen om inkoope te doen. Mar enkelde vaaste klaanten bleven er komen, nie alleenig uit Baozel mar ook uit de omliggende gehuchten; dè waren de boeren, die in de maond October, as ze graon en vee verkocht ha'n, in den aovond naar 't groot huis gongen en mee den aawe Vinken stiekume zaoken afdeeën, waor geniemand aachter kwaam. As dan de boeren uit et kaomerke kwamen, waor ze ha'n zitten te smoezele mee den aawe Vinken, dan kwaam Vinken veurop en riep: "Vrouw, stikt de lamp 'ns aon, want meneer wil stof veur 'n pak uitzuuke!" Stof veur 'n pak moete nie 's aovonds bij de lamp uitzuuke, want dan blinkt et veul en ge zieget nie goed, mar dè beteekende niks, want et uitzuuke gebeurde deur den aawe Vinken en z'n vrouw en dè gong vlug en kordaot, want twee Jode wete krek wè 'nen bril moet kosse.

"'n Fijn goedje dees", prees den aawe Vinken mee z'n zwart petje op z'ne kalido. "En sterk as de foeter", knikte de vrouw, die euwig en aaltij 'nen doek om d'ren kop droeg vanwege 't kopjicht. "En ik kan et oe apart goeiekoop levere, déés zu'k neme, ge zult er kontent mee zijn, net iets veur ou!" "Dan za'k et mar neme!" "Schrijf et mar op, vrouw, ik zal et mete"... want wie in 't klein kaomerke waar geweest was er licht van portemonnee uit te veurschijn gekomen en kos dus nie kontant betaole... Al de boere, die geheim zaoken afhaandelden bij den aawe Vinken, kregen dus kleeren uit zijn magazijntje en de stoffen ha'n soms zoo lang gelegen, dè ze weer oppernuut in de mode ware gekome. Veul geluk haolden de boere nie uit et klein kaomerke, verschaaie van die boeren zijn failliet gegaon en d'r stee kwaam dan aon den aawe Vinken, die er 'ne paachter opzette.

Hoe zooiets rijmde mee recht en eerlijkhei kon geniemand begrijpen, mar den aawe Vinken dee pront z'n christelijke plichten; en hoe aawer ie wier hoe meer ie naor de kerk liep; en z'n vrouw van 't zelfde al ha ze veul laast van 't kopjicht; ze lee den doek aaf en ging pront naor de kerk, behalve als 't al te erg waar mee de kopjicht, mar dan biechtte ze trouw, dè ze nie geweest waar, al zee den pastoor, dè ze dè nie hoefde te biechte, as ze zeker wies, dè ze nie naor de Mis kos kome. En dan - waar 't nie d'r plicht, dè ze goed veur 't aardsche zörgden? Ha'n ze nie 'ne zoon, al was 't er mar eene? Mar 't was er dan ook eenen uit duuzenden, hullie Kareltje, gekomen op 't leste nippertje, toen niemand er nog 'n keend verwaochtte; en zoodoende dè ze mee d'r grijze haore nog 'n wieg in huis kreege.

Kareltje Vinken! As er oot 'n kiendje werm in de luren hee gelegen, dan is 't Kareltje Vinken geweest; tegen ieder koel wendje wier ie veurzichtig beschut en aaltij wier ie dik in de kleerkes geduffeld; ze leerden hem freet praoten van kleinsaaf aon en onder de schooljong waar ie den eenigste, die geen plat kos praote. Toe z'n twintig jaor toe, wier ie om zoo te zegge op de vier haande van z'n aawelui deur 't leeven gedraoge en kos geenen pas alleen doen in de wereld of d'aaw lui hielden 'm bij z'n haand vaast. Op de school liep et in z'n verhouding mee d'aander jongens beter aaf dan ge zudt verwaochten, want hij ha aaltij snoeperij in z'ne zak en daor gaaf ie gèèren wè van aaf. En al ha-t-ie dan 'n kort bruukske aon mee kuitekousen (al zaat er nie veul kuitwerk in), de kwaojongens lieten 'm daormee taomelijk ongemoeid, en gooiden nie al te veul kietelkaaien naor die kuitelooze kuitekousen omdè ze ammaol wel 'ns van z'n snoep wilden profiteeren - jao, ze probeerden zelfs freet mee 'm te praoten, al lukte-n-et slecht.

Mar op de MULO in Langendijk gong et ineens aanders; daor hee-t-ie twee zoere jaoren deurgebraocht. In de week bleef ie aaltij daor en waar thuis bij 'n aaw taante van moederskaant en die verwende-n-em al effen erg as ze thuis deeën... Dè hedde van die taantes, van die aaw jongedames, die al d'r liefde te hoop gooien op 'n hundje of op 'n keend, dè-t-er in huis komt; mar z'n schoolmakkers deeën d'r uiterste best om 'm op de hoogte te brengen van de harde en scherpe kaanten van et leeve... D'aaw taante is enkelde keeren flauw gevallen as Kareltje mee 'n bloedneus thuis aonkwaam en ze verbood 'm streng om mee te doen aon al die rauw jongensspeulen, zooals "politie-speule", "roover-en-zjendarm" enzoovoort, want daorbij wier ie aaltij zoo ongenaojig afgerammeld. Mar afijn, dè waar nogal toe daoraon toe, 't ergste van al waar: de directeur. De onder-directeur, dè gong nog, mar et tweede jaor kregen ze den directeur in de klas en toen was et om er wanhopig onder te worren. As ge Kareltje moest geleuve, dan waar et gewoonweg 'ne tyran en moeste oe eige er over verwondere, dè de kender nie allemaol stuk veur stuk den marteldood stierven.

Op zekeren dag waar 't 'm te erg geworren en ha-t-ie tegen de jongens gezeed - er zaat toen al 'n klein dichterken in 'm - "ik draag die last, dat juk niet langer op mijn schouders, ik zal het mijn moeder melden en woedend zal zij komen". Daarop volgde "hallo" van alle kaanten en Kareltje wier opgesteukt om nie te waochten toe et eind van de week, mar op staonde voet z'n plan uit te voeren. En hij dee et ook, al probeerde d'aaw taante om 'm tegen te haawe... en 't kwaam uit: den aanderen dag kwaam Kareltje nie, mar de moeder verscheen op et podium: de kop in de nek, de taanden op elkaar, stapte ze vastbesloten op den directeur toe, die midden op de speelplaots stond... De jongens zagen wel geen dooie vallen, mar ze ha'n er stiekum veul plezier aon als de kop van den directeur al effen rood wier als den dieë van Kareltjes moeder en dè-t-er druk geklassionneerd wier over z'n tyrannie. 't Resultaat waar heel eenvoudig: vrouw Vinken marcheerde weg en Kareltje kwaam nie meer op school; hij was te goed veur de school ofwel de school waar nie goed genog veur Kareltje, dè's moeilijk uit te maoke. Van toen aaf aon kwaam Kareltje nie meer onder de vleugels van moeder Vinken vandaon, krek 'n kuikentje onder 'n kloek, nee, nog erger, want 'n kuikentje loopt er wel 'ns onder vandaon en komt er op den duur nie meer onder zitte, mar Kareltje bleef onder et dons van de kloek; tegenover vader Vinken stond ie hillemaol aanders, want die waar nie zoozeer meens als wel 'n leevend staandbild van 'ne geldmeens. En zoo wier Kareltje twintig jaor, mar iets aanders waar ie nog nie geworren. Hij waar Kareltje Vinken, nou, en vader Vinken ha de centen, dè waar Kareltje z'n vak.

Hillemaol tevreje waar ie er nou krek wel nie mee en ok 't schoone lentezonneke op dezen Zondagnaomiddag kos 'm nie gelukkig maoke, naa-t-ie in den hof op en neer kuierde mee z'n haande op z'ne rug, 'n bietje veurovergeboge - z'n hart stemde nie saome mee de muziek van de veugeltjes in de boome, mee de spreuwe veural, die zooveul meugelijk lawaai probeerden te maoken. Kareltje waandelde op en neer en heurde geen bal van al die veugeltjes, merkte niks van zonnelicht en blommegeur. Hij prakkezeerde over 'n onderwerp, dè de meeste meense bijzunder interesseert - uitgezonderd verliefde jongelui dan! - over z'n eige! En de schuld laag bij oome Teun, die mee z'n losse tong al heel wè onplezierige raoikes aon 't draaien hee gebraocht in z'n lange leeve! 's Mergens nao de leste Mis waar oome Teun efkes mee em opgestapt in et naor huis gaon, ha 'm "goeien dag Kareltje" gezeed en er op zijn manier aon toegevoegd: "Nou Kareltje, ge krijgt, denk ik, binnenkort 'n postje, ze willen oe secretaris maoke van de R.K. Spaorbank - ik heb et tenminste veurgesteld in de vergadering van de kerkmeesters. Ge kunt toch genog rekenen en boekhaawen om dè te doen en ge moet toch ok iets te doen hebbe, ge kunt toch al oew daoge nie van Onzen Lieven Heer wegsteele! Daorbij: ge hebt geld zat en 't is dus net zoo'n eerebaontje veur oe."

't Waar zonder spot gezeed, mar Kareltje vuulde et as 'ne steek onder waoter: "Ge kunt toch al oew daoge nie van Onzen Lieven Heer wegsteele!"... daorover liep ie naaw in den hof ammaol te prakkezeere over z'n eige... "M'n daoge van Onzen Lieven Heer wegsteele", ja, is het niet waar?! Want wat doe ik toch eigenlijk: niets; wat rondsnuffelen in het magazijntje, wat schoffelen in den tuin, een boodschap doen voor vader, koffie halen voor moeder, dat is geen vak, geen arbeid! Maar is dat dan mijn schuld? Heb ik niet alles, alles willen worden? Hij heeft pianoles gehad! De pianist kreeg twee kwartjes in de week en vader vond 't veul, spoorde Kareltje daarom aan om flink z'n best te doen, hij dééd z'n best, leerde goed, ha aanleg, wilde musicus worden - mar toen was et uit, hij moog nie meer aan muziek doen en de piano wier verkocht... "Kan ik er iets aan doen, dat ik niets kan?!" daocht Kareltje. Toen sloeg ik aon 't schildere! 't Gong dus ammaol de kaant van de kunst uit en waor ie dè zjenie vandaon haolde, dè maag Joost wete! Van den aawen Vinken nie, want die kos alleenig mar rekenen en verdiene. En moeder Vinken zaag er mee d'ren euwigen doek om d'r gezicht ok al nie erg zjeniaol uit. Misschien steunde z'ne aonleg wel op de tegenstelling, zooas 't dikkels veurkomt in et leeve.

Den aawe Vinken ha 'r 'n aander verklaoring veur: "Lediggang is het begin van alle ondeugden," zee ie, "we motten 'm veur de ker spanne!" En ie zette z'nen zoon aon et rekene en boekhaawe - mar dè beviel Kareltje zoo slecht, dè-t-ie zooveul te ijveriger z'n eige aon z'n nuuwe kunst vastklampte: 't schildere. As keend had ie 'n verfdoos gekrege en wè-t-ie daormee klaorkladderidatste wier al daolijk as hooge kunst gepreze deur moeder Vinken en de dames, die er al 'ns 'n taske thee of koffie kwamen drinken - en toen een van die dames 'ns zee: "Laot 'm toch schilder worren", zee ze: "Dè's te min veur ons Kareltje, dè's geen vak veur 'm!" "Mar Kareltje kreeg er zjenie en ammezuur in; op school kos ie et best van ammaol teekenen en op de MULO waar teekenen et eenigste vak waor ie liefhebberij en succes in ha.

Urenlang kos ie zitte te kwaste en den aawe Vinken liet 'm zoolang bezig tot Kareltje zee: "Vader, ik zou wel schilder willen worden. Ik voel, dat ik er aanleg voor heb." Vadder Vinken sloeg z'n boek toe en lee z'n pen op taofel; hij ha goeie zin, want de zaoke gonge goed de leste maonde, daarom praotte-n-ie freet: "Zoo? Schilder? Dus kwaster! Kwast! Verver! Niet kwaad, Kareltje. Ge kunt dadelijk aan de slag! Haal bij de verver Van Heyst 'n potje groene verf en verf de vensters wat bij; dat is nuttig werk en 't is ook goedkooper dan wanneer we 't de verver zelf laten doen. 'n Geluk als ge 'n schilder tot zoon hebt! Maar niet te dik smeren, hoor Kareltje!" 't Waar spot en geen spot, net zooas ge 't opvat. Kareltje vatte 't op as pure spot. Twee daogen moes Kareltje langs de straot staon te verve en alle oogenblikken kwaam den aawe Vinken zien hoe 't gong, hoe 't opschoot en of ie et nie te dik smeerde... "Niet te dik, Kareltje, zuinig zijn, zuinig zijn, want verf is duur. 'n Bietje flinker, Kareltje, 'n bietje flinker, jonge, ge doe-g-et zoo dunnekes, de verf waait er zoo aaf. Den kwast wè dieper in den pot soppe, menneke, ge mot et hout nie zoo aaje mee 'n zije hendje. 't Hout lacht oe deur de verf henen uit, et giechelt er deur hene!" Kareltje ha weinig zin meer in schildere en lee z'n eige toe op de edele dichtkunst, mar in alle stilte, zooas dè alle jonge dichters doen: ze dörven er nie mee veur den dag te komen en hebbe zoo et gevuul asof de gedichte et daglicht nie goed kunnen verdraoge! Dè komt hier vandaon: muziekmaoke kan nie iederendeen, en schilderen ook al nie, mar poëzie bestao uit woorde en woorde gebruikt iederendeen, daorbij zijn woorde erg duidelijk en eventueelen onzin is dus ók gaaw duidelijk. En Kareltje ha zoo mar weinig stof om te dichte... mar dè wier ineens aanders. Er kwaam 'nen berg van stof...

Veurloopig moes ie z'n gedichte royaol in 't goud zette, ik bedoel nie in et koud metaol dè goud hiet, want dè kreeg ie nie in haande, mar in "gouden zonlicht" en "gouden vrijheid"; veural 't leste trok 'm erg aon, omdè-t-ie as 'n sijsje in 'n kooike zaat. Hij kos geenen pas uit et huis zette zonder uitdrukkelijk verlof van z'n aawe lui, hij moes erom schooien en zaoniken en zeuren as 'n klein keend - en as ie et er deur kreeg, dan wier 'm de tijd mee de minuut toegemeten en oo wee as ie 'n ketierke te laot kwaam dan was et oei-en-al van weerskaanten, dan waar et kalotje van pa en den doek van mama in de grootste opwinding en den eene wies nog meer as den aandere. As ie 'ns mee z'n vriende - eigenlijke vrienden ha ie natuurlijk nie, want dè's 'n veuls te dure liefhebberij - wou gaon kegelen of naor de kermis, dan wies ie al van te veure dè't hommeles waar en dè-t-er op geen verlof te rekene viel. Dan kreeg ie wel 'n lepeltje suiker méér in z'ne thee om 'm den tegenval te verzuute - en hij hield erg van zuutighedes zooas iederendeen die nie rookt - en rooken daor waar geen denken aon; mar 't waar toch mar 'nen kleinen troost, al waar 't 'ne zuute...

Och zeker, ze hielden veul van 'm, z'n aaw lui, veuls te veul; et waar 'n gladverkeerde scheeve hartlepkesliefde die 'm as 'n ketting aon z'n beene hong. En hij dichtte:

     Goudene vrijheid, zoete zangen

     breek de boeien, die mij prangen,

     Goudene vrijheid, mij zoo dier,

     zet het deurtje op een kier;

     'k Zit hier in mijn kooi te zingen,

     Laat mij in de bosschen springen,

     Laat mij naar het schoon fatsoen

     Van al d'andere jongens doen!

Zoo begos beveurbeeld een van z'n gouden gedichten, dat hij goed bewaarde in zijn zak en er bestaan zeker dichters die slechter verzen hebben geschreven.

Hieraon daocht Kareltje ok al op dieën Zondagmiddag onder et op en neer waandelen in den tuin en van louter verdriet geen greintje zaag of heurde van de lente. Aon den aachterkaant van de tuin waar 'n hooge heg en daoraachter liep 'ne weg en die heg waar al zoo gruun geworren in de leste weken, dè ge 'r haost nie meer deurhene kost kijke. Kareltje keek toevallig naor de heg en zaag er in de schemer van 'n meiske, dè-t-er langs kwaam. Hij stond vlak veur 't witte poortje, waor ze langs moes kome en uit pure verveling dee ie 't poortje open om te zien wie et waar; ze kwaam langs de gruune heg aonwaandele mee flinke, kordaote passe, recht op 'm aaf, om langs 'm hene te gaon...

 

 

'N NOTITIEBUUKSKE VOL POËZIE

Daor stond ze vlak veur 'm. Et waar 'n ferm jong meiske, zooas er veul zijn op et laand, 'n bietje breed en stevig en toch nie stijf mar kwiek en lenig as 'n jong katje; nie opvallend knap mar wel opvallend frisch mee malsche rooie wengskes en guitige open oogen en donkere haore. Den hoed, die ze op ha, waar al lang uit de mode en de perrepluu, die ze in d'r haand ha waar zeker nog van d'r grutmoeder of overgrutmoeder geweest; 't waar de dochter van 'n keuterboerke. Kareltje zaag niks van den hoed en van de perrepluu, zaag alleen mar d'r lekkere wengskes, vors als kadetjes en klaor om er in te bijte, mar dan zuutjes - zaag d'r oogen vol guitig licht en d'r haore, die donker glommen in de zon. "Kek," zee Kareltje en gong 'n stepken opzij, "goeien middag, Anneke Verhoeks." Waar dè 't lentezunneke, dè daor ineens zoo werm deur z'n hart straolde? Hoe kos ie ineens zoo overmoedig worren en z'n haand naor et meiske uitsteken en zoo vroolijk roepe: "Goeien middag, Anneke Verhoeks". Ze keek 'm stuurs in d'ooge en vatte d'r perrepluu wè vaaster vaast en keek wantrouwend naor Kareltjes... en Kareltje verschoot ineens van z'nen overmoed, wier rood van verlegenighei en vroeg beduusd: "Kende me dan nie meer, Anneke? We zijn saomen op school geweest." "'k Weet et genog", zee Anneke en keek 'm strak aon... as er een van die twee verlegen waar, dan waar et Anneke nie...

Hij friemelde aon z'n kneveltje en daocht: ocheer, wè ben ik begonne! En heel z'ne moed zonk deur z'n schoene hene tot diep in de grond verlore. "Trek oe kneveltje nie uit," zee ze, "want zooveul is 't nie!" Hij liet z'n kneveltje daolijk los. "Ge bent 'n kaoi ding, Anneke!" "Gij nie, gij bent 'ne sul! Zitbol!" Kareltje wier nog rooier van wangen. "Wè bende gij gegroeid, meske", zee ie, mar z'n stem was onzeker en ie daocht: was ik mar in den tuin gebleve! Anneke naam dè leste nie as 'n compliment op, want ze was taomelijk klein van postuur, vergeleken mee veul aander meiskes van heuren aawer. "'t Kunnen allemaol geen boonestaoke zijn", en ze keek langs 'm hene van boven toe onderen as om 'm af te mete. "Hoe oud bende al, Anneke?" "As ge dè wilt wete, dan moete mar 'ns bij den pastoor in et doopboek gaon kijke, dan weete 't krek!" Toen moes Kareltje laagen en Anneke laagde mee, zoodè d'r vinnige eugskes nog mar amper over d'r dikke wengskes hene kwamen geschitterd. "Saluut, ik mot weg", en ze wipte langs 'm hene deur et hooge gras. Kareltje zaag ze nao en d'r rökskes huppelden lollig om d'r beene... Kareltje kreeg al z'n moed ineens terug. "Tot ziens, Anneke", riep ie en keek ze nao in de hoop, dè ze nog 'ns om zu draaie, mar niks daorvan, ze smeerde-n-em asof ze geen hart in d'r lijf ha en verdween bij 'nen draai aachter de heg.

Kareltje streek over z'n veurhoofd; hij ha-g-et er werm van gekregen en toen ie weer deur den tuin liep, liep ie rechter van lijf as ooit, jè, hij begos 'n deuntje te fluite, dè 't tegen de spreuwen omhoog klonk in de kerseboome. En denzelfden aovond schreef ie et eerste van 'n lange serie gedichten in z'n notitiebuukske en dè begos zoo:

     Hoe heeft ze mij betooverd

     Met haar twee oogen klaar

     Ze heeft mijn hart gevangen

     Met haar goudglanzend haar.

Zonder "goud" viel et dezen keer nog nie uit. Hij naam de kwestie nog nie ernstig op mar ha boven et gedicht toch alvast geschreven: eerste ontmoeting. Naoderhaand viel et 'm ammaol in wè-t-ie nog tegen Annekes ha kunnen zeggen, mar 't waar te laot - den volgenden keer zu ie weer 'n stapke verder gaon. Ze kossen elkaar ommers toevallig wel weer 'ns treffe!

Den Zondag daorop loerde Kareltje ure lang veur niks deur de heg, en den twidden Zondag kwaam ze wel veurbij, mar toen was er vrouw Vermeulen bij en die stond bekend om d'r snaotertong zoodè Kareltje et poortje nie open dörfde te doen. Toen zaag ie Anneke nog 'ne keer over et kerkplein schiete, mar ze liep zoo vlug dè-t-ie ze nie in kos haole. Hij waar deur et poortje van hullie huis geloope, de tuin deur, et aachterpoortjen uit mar ze waar al lang veurbij, net of ze 'm in de smiezen ha. Daorbij ha-t-ie op de straot et schoenmaokerke Verhulst pekaantekes omver geloope en moeder Vinken waar zoo verschrokken van de haost, die Kareltje ha, dè ze den hik kreeg van de schrik.

't Aontal gedichte groeide mee den dag en heel z'n notitiebuukske liep er van over... beveurbild dees:

     Eindelijk na lange dagen

     mocht ik haar dan weer aanschouwen;

     vluchtig als een teere nevel

     schreed mijn zoete edelvrouwe.

Hij ha om zoo te zeggen over alles gezongen waor 'ne dichter mar over kan zinge as ie aon z'n meske denkt, van "rozenmondje" toe "elfenvoetjes", alles waar d'r in verwerkt en alles effe schoon. 't Waar wel nie himmaol waor, op de kop aaf, mar bij dichters moete dè zoo naaw nie neme want die hebbe veul kleur in d'r ooge en as ze in vuur raoke dan slaon ze gemakkelijk wè deur. Beveurbild die "elfenvoetjes", jè, daormee waar ie et zelf nog nie eens, want hij herinnerde z'n eige, dè ze aorige trappers ha en stevig op de grond geplaant stond, mar afijn, as 't er op aon kwaam, kos ie zegge, dè niemand ooit van z'n leeve elfenvuutjes ha gezien en die kossen dus ok van taomelijke afmetingen zijn.

Dè waar naaw ammaol goed en wel, mar hij raokte weer lééggedicht, en as ie nog deur wo schrijve dan moes ie Annekes minstens nog 'ns zien en spreke. Mar hoe moes ie et aonvatte? Daorover tobde-n-ie al daogen lang en toen kreeg ie ineens hulp van 'ne kaant, waorvan ie et nie verwaochtte. 't Waar op et end van de maond Juni, de erwten waren al zoowè rijp en de irste jonge haontjes begossen al te kraaie, toen moeder Vinken op 'nen dag zee: "Kareltje, ge kunt voor Zondag wel 'ns 'n haantje halen. Maar haal het bij Teun van Halderen, die geeft ze altijd vijf cent goedkooper; vooral nie bij vrouw Vermeulen want die heeft me vorig jaar vijf cent te veel laten betalen; die boeren worden met het jaar inhaliger, foei! En doe de groeten aan Hanna, de zuster van Van Halderen!"

Kareltje gong op pad mee de körf aon z'nen erm en ha'r nog geen gedaachte aon, dè oome Teun en 't jong haontje dè-t-ie gong koope hum zu'n helpe om de moeilijke kwestie op te lossen, waormee ie z'n harsens al enkelde daogen ha gemarteld - oome Teun en 'n jong haontje, twee wezens, die veur de rest nie veul overeenkomst mee elkaar ha'n. Oome Teun ha naomelijk geen haontjes meer in z'n kiepekooi! "We hebbe van 't jaor mar weinig geluk! Allemaol haost kiepkes en de haontjes, die me ha'n zijn naor de keuken van de pastorie overgefladderd; afijn, zooas 't heurt, mar mee dè-d-al zitte me zonder! Mar weete wè ge doet Kareltje, gao naor onzen buurman, boerke Verhoeks, die hee-t-er nog veur zoover ik weet en die is ok noot nie zoo duur mee z'n spullekes, ik wed dè-t-ie ze gèère gift veur tien stuiver!" Kareltje vuurde as 'nen lampion! Boerke Verhoeks! De vader van Annekes! "En dan," zee oome Teun, "lop nie zoo hard, Kareltje, 't is werm en ge gloeit as 'n plattebuiskachel in 't hartje van den wenter." Toen Kareltje deurstapte, gong oome Teun 'n stukske mee de weg op, want hij waar aaltij gedienstig en hij interesseerde z'n eige veur Kareltjes. "Ik stao er toch versteld van," zee ie efkes laoter tegen Hanna's, "dè de jongen zoo netjes is, want z'n aawe lui hebben d'r uiterste bist gedaon om 'n gladverkeerde opvoeding te geven en 'm toe in de grond toe te bederve! Ik geleuf wel nie, dè-t-er 'nen eigen wil in Kareltjes zit, en dè kan kloppe, want die hebben ze gewoonweg geen kaans gegeven om groot te laote worre!"

Oome Teun zu dè nie gezeed hebben as ie geweten ha mee wè veur gedaachte Kareltje naor 't boerderijke van Verhoeks toestapte; z'n hart klopte, nee, 't bonsde, finaol en ie wier zoo rood as 't lelleke van 't haontje, dè-t-ie gong koopen, toen ie deur et poortje Annekes bij den put zaag staon, veurover gebukt over den raand om den eemer vol waoter te scheppe en op te haole. "Waocht, Anneke, zal ik oe helpe?" riep ie al van verre. Anneke keek om en spotte: "Bende gij daor wel sterk genog veur?" vroeg ze en toen wier Kareltje nóg rooier as ie al waar, want z'n ermen en beenen waren wel lang, mar maoger en schraol en slap. "Wè bende toch 'n kaoi ding", zee ie en keek ze goeiig aon as 'nen hond, die nie weet of z'nen baos goed of kwaod op 'm is; toen gebeurde 't dè Anneke ók 'n kleur kreeg... Verhoeks ha nog 'n haontje en wo 't gèèren veur tien stuiver verkoope. Mee Annekes kos Kareltje verder nie meer praote, mar 't waar 'm allaank genog toen ie bij 't vangen van et haontje vlak neven heur kon staon en veural toen ze allebaai naor 't haontje vieten en mee de koppen zuutjes tegen mekare botsten.

"Maar kind," riep moeder Vinken, toen Kareltje thuis mee 't haontje aonkwaam, "wat is u overkomen? Ge ziet zoo rood?" Kareltje lachte zuutjes en zee dè et ok nog al werm waar op de weg - mar nog dieënzelfden dag schreef ie 'n gedicht in z'n notitiebuukske waorin dees 't hoogtepunt waar:

     Die lieve lach, die zoete bots

     Van heur zoo zachte haren

     Tegen mijn zacht fluweelen pots

     Werd dag en nacht mijn ware trots

     Waarbij ik wél moest varen.

Dè "dag-en-nacht" waar 'n veurspelling want hij ha'r geen gras over laote groeie mar et gedichtje daolijk opgeschreven toen z'n hart en z'n harsens nog zaolig waren van dieën zuuten "bots"; die "pots" waar gladweg gelogen, tien jaor gelejen ha ie nog 'n fluweele pots op, mar naa toch nie mir ommers! Trots waar ie er ok nie bezunder van geworren zoo te zien, mar afijn, dichters meuge wel wè overdrijve, want et gedichtje mot toch rijmen ommers, deur dik-en-dun heene mot et rijme!

Van toen aaf gong Kareltje dikwijlder naor et boerderijke van Verhoeks en liet oome Teun z'n boerderij links ligge. Hij gong er boter, aaier en wie-wit-wè-d-allemaol inkoope veur moeders. Vrouw Verhoeks waar de vriendelijkheid in eigen persoon en presenteerde 'm gèèren 'n köpke koffie; ze ha'r geen sjoechem van weurom et hum te doen waar, want Anneke hield d'r eige aaltij aachterbaks, al waar ze toch ok nie onvriendelijk tegen 'm, en och, as ie mar 'nen tip van d'r rokke gezien ha, schoot z'n gemoed wel veur 'n week lang vol geluk. "Dè maag zoo nie verder gaon", zee oome Teun tegen Hanna's. "Kareltje komt in veuls te groote moeilijkhedes as dè zoo deurgao! Vrouw Verhoeks gaot er al gruts op dè Kareltje zoo goed bij hullie thuis is en as den aawe Vinken dè te heuren krijgt, dan is et huilen mee de klep toe." "Steek er oe neus mar nie tusschen," vermaonde Hanna, "want ge hebt er niks mee te maoke." "Oo-nie?" zee oome Teun, "mar 't strijdt tegen mijn goei geweten as ge 't dan wilt wete, want ik heb Kareltje naor Verhoeks gestuurd om dè haontje!"

Op 'ne naomiddag vong ie Kareltjes op toen ie mee 'ne klont boter in z'ne körf en z'n hart vol zaolige liefde van Verhoeks kwaam. Kareltje ha-g-et niks gèère, toen ie ineens veur oome Teun stond, die mee 'm opkuierde, al kon ie 'm aanders goed lijen as 'n deur-en-deur vertrouwde, degelijke, verstaandige meensch, die aaltij overal grappen op wies en gèère mee iederendeen goeie vrienden bleef. Deze keer maokte oome Teun geen lange omwegen mar gong recht op z'n doel aaf: "Zeg Kareltje, is 't waor, ze zeggen dè ge mee Anneke Verhoeks vrijt!" "Wie zee dè?" vroeg Kareltje en vuurde as de ondergaonde zon. "Oe, ik zie-g-et al, geniemand behoeft 't me meer te zegge", laachte oome Teun goeiig. "Nou, ik zeg niks van 't meiske, 't is 'n pront ding, wel wè klein van stuk, mar afijn, 't gewicht hee ze! Mar wè zullen ze er bij ullie thuis van zeggen as ze 't heuren? De dochter van 'n keuterboerke! Nee, Kareltje, dè zette gij toch nie deur, daor bende nie flink genog veur! Nou, en dan moete 'r nie aon begiene, want dan steekte oew haande in braandnetels!"

Kareltje liet z'ne kop zakken en liet 'nen heelen diepen zucht. "Zee mar verstaandig, jongen, want ge bent nog ruim jong en 't meiske is ok nog pas negentien! En dan: er zijn nog genog aander. Dus zet ze uit oew gedaachte, dan doede héél wijs!" "Dè kan ik nie", zee Kareltje bedroefd. "Hedde mekare dan al trouw beloofd?" "Nee, Van Halderen, daor hebbe me nog nie over gesproke! Mar ik ben er zeker van dè ze me gèèren zie." "Dè's wel meugelijk! Mar dè's nog nie erg! Daor gao geniemand dood van as 't nog nie dieper zit." "Van Halderen," en Kareltje vatte oome Teun z'n haand ineens vaast zooas iemand die aon 't verdrinken is 'nen strooipijl vaastvat, "Van Halderen, gij mot me helpen! Ik heb ommers geniemand, waor ik mee kan praoten over zukke dingen en gij hebt invloed bij ons thuis, bij vaders, geleuf me, dè hedde, Van Halderen. Wilde gij 'n goei woordje veur me doen?" "Nou, laot irst mijn haand mar 'ns los! Zoo, jè - hè, m'n pijp is er haost van uit m'nen mond gevallen! Zeg, mar, eh, bende dan ineens op Annekes zoo verliefd geraokt, dè-t-er niks meer aon te doen is?"

Kareltje greep in z'nen binnenzak, tweffelde 'n oogenblikske en trok er dan z'n notitiebuuksken uit. "Van Halderen, nog niemand hee dees gelezen! Gij meugt et lezen! Lees et mar 'ns deur. 't Zijn gedichten op Annekes, ge zult zien hoe diep et zit, heel, heel diep - 'k weet zeker, dè ge me zult helpen! Mar ge moet me beloven dè ge 'r niemand iets van zegt." Dè waar naa net iets veur oome Teun. "Goed," zee ie, "mar taante Hanna uitgezonderd, want die weet dikkels goeie raod en die vertelt niks verder ok, daor kunde vaast van op aon, heurre! In dè-d-opzicht is 't eigenlijk géén vrouw!" Kareltje vond et goed en oome Teun dee zooveul as 'nen duren eed van geheimhouding.

 

 

OOME TEUN EN TWEE HARDSTEENE HARTEN

Dè waar naa krek iets veur oome Teun. Op staonde voet gonk ie naor huis terug en waar bezunder nuuwsgierig naor Kareltjes gedichte. Oome Teun vuulde naa eenmaol veur zukke dinger; ge hebt ok onder 't boerevolk van die nature, die nie enkeld veur peerde, koeien en mist hart hebbe. Oome Teun liep haostig naor huis terug om 'ns gaaw te gaon zitten neuzen in de ontboezemingen van Kareltjes verliefde hart. Bij 't aovondeten, dè al klaor stond, toen ie thuis kwaam, waar ie stiller dan gewoonlijk en taante Hanna vroeg 'm al: "Hedde maogpent?" "Ikke maogpent?" en hij streek over de plek waor Kareltjes notitiebuukske zaat, "maogpent nie, mar ik draog 'n zuut geheim op m'n hart." "Gek!" - meer zee ze nie. Nao et eten stopte oome Teun z'n pijpke en stapte naor et prieeltje aachter in de tuin om in 'n stil huukske te gaon zitten geniete uit z'n buukske. De zon keek groot en rood vanover de koeiewaai, de veugeltjes zongen d'r aovondgebeekes en huppelden nog wè over de takken om 'n goei plaotske uit te zuuke tegen dè ze gonge slaope, alleen de merel waar nog in et volle vuur van z'n solovoordrachten en daocht nog nie aon ophaawe. Dè waar krek de goeie tijd om aon poëzie te doen.

Oome Teun haolde et notitiebuukske veur den dag en begos te blaoiere... "Potdorie, 't stao stopvol van et begien toe et end! Hoe krijgt 'ne meensch zoo'n buukske vól gerijmd." Zund dè alles mar in potlood stond geschreve en oome Teun z'n oogen deejen et nie al te bist meer, hij moes er z'nen bril bij hebben en dus gong ie 'm haolen. "Wè hedde dan eigenlijk?" vroeg Hanna, toen ie zoo vlug de keuken in kwaamp en de kaomer instapte, waor ie z'nen bril aaltij op de schoorsteen neerlee. "Kom over 'n half uurke mar 'ns in 't prieeltje, we motten er saomen 'ns over praote, et gao over trouwe!" "Gek!" zee ze - mar ze wier gloeiig nuuwsgierig. Oome Teun zaat naaw dan op de bank, z'n erme op z'n dijen, de pijp volop aon 't dampe en z'nen bril op et tipke van z'n neus. Hij bestudeerde Kareltjes gedichte mee z'n gezond boereverstaand en ze maokten diepen indruk op 'm, hij zuchtte er naaw en dan diep van en gooide z'n lange beenen ongedurig van hers naor geens over mekare. Soms begreep ie er mar weinig van, kneep dan z'n oogen pekaantekes toe, beet de taande vaast op z'n pijpke en laas de woorde nog 'ns halfhard over, terwijl ie mee z'nen vinger die woorde veuruitliep. Hij waar zoo ernstig doende, dè-t-ie nie eens in de gaote ha, dè Hanna mee d'ren braaikous et prieeltje binnenkwaamp.

"O, kek, zeede gij et? Gao-t-er mar efkes toe zitte, zukke dinger kunde staondevoets nie aonheure, want ten irste duurt et nogal lang, en ten twidde grijpt et oe nogal aon. Ik zal oe irst mar 'ns vertellen hoe ik aon dees buukske koom en hoe et volgeschreven wier." En oome Teun vertelde z'n gesprek mee Kareltjes in et lang en breej, mar taante Hanna schudde allegedurig mee d'r hoofd en zee ten lange liste: "Wè stikte gij oe neus toch aaltij in aandermans zaoken, en dan zukke liefdesgeschiedenisse as ge náá..." "Hanna, daorin moete gij mijn mar laote betije, daor heb ik naaw eenmaol zjenie en liefhebberaorighei in!! 'En dan zukke liefdesgeschiedenisse', dè moete nie zoo minaachtend zegge, Hanna, want mee zukke geschiedenissen hebben Adam en Eva al te doen gehad, en as dees twee, Kareltje en Anneke, deur Onzen Lieven Heer bij mekaar gebraocht worre, dan is 't veur mijn nie alleenig 'n plezier mar ok 'n eer om daorbij 'n hendje te..." "Begien naa mar nie te preeke, dè doe de pastoor 's Zondags op de preekstoel krek lang genog!" "Zeker, mee zukke liefdesgeschiedenissen hedde gij nie veul tijd verlore in oe jonge jaore, mar deurom hedde 'r ok geenen gekrege!" "Dè komt hier nie bij te paas!" "Ok goed! Ik wo alleenig mar zegge, de liefde heurt naaw mar immel in de wereld thuis en ze haawt de wereld in staand. En as 'n paorke bij mekare paast, dan moet et bij mekare komen en as 't noodig is dan moete daorbij 'n hendje helpe. Ge mot de Veurziening zoo naaw en dan 'ns onder de ermen steune, want Onzen Lieven Heer wil ok nie aaltij alles op z'n eigen houtje doen!"

"Gij bent me 'n schoon stuk Veurzienighei, gij! En dan: 't komt in dees geval hillemaol nie uit, dè die twee bij mekaar paase, Kareltje Vinken en de dochter van 'n keuterboerke, dè paast krek as 'nen pollepel op 'n onjeklonjefleske!" Oome Teun trok enkelde keeren aon z'n pijpke dè haost uitgegaon waar en weer opleefde. "Ge hèt haost van alle kaante gelijk, mar de liefde hee misschient nog wel 't grootste gelijk! 't Geld beteekent nie zooveul as de liefde!" "Zeg dè den aawe Vinken 'ns, dan zulde wè heure!" "Och jao, de aawe lui hebben 'n woordje mee te praote, dè sprikt vanzelf en daor lee de grootste moeilijkheid, de jongelui moeten geholpen worre! En wè-t-er d'n aawe Vinken veur 'n opinie op nao haawt, dè moet ie zelf wete, ze zal allicht veul verschillen mee die van mijn! 't Is mar de vraog: is dieë tegenstaand te overwinnen of nie?"

"Dè Kareltje toch 'n aander meiske zuukt, er is niks zoo eenvoudig!" "Zoo?! Is er niks zoo eenvoudig?! Denkte gij dè dè zoo eenvoudig is? Ik geleuf nie, dè gij over zooiets kunt oordeele, Hanna! Ik zal oe 'ns enkelde gedichtjes veurleze, dan gaot oe misschien wel 'n groot licht op, want ik zeg oe: dè Kareltje is toe over de ooren verliefd en dè's 'n ziekte, die nie in een-twee-drie geneest! 't Is 'nen strijd om leven en dood! Luister mar 'ns." Oome Teun begos veur te lezen uit et notitiebuukske en ie laas mee zoo veul gevuul asof ie ze eiges geschreven ha. Hier en daor gaaf ie wè uitleg om taante Hanna ineens uit te leggen van Kareltjes bedoeling. Hanna zaat vlijtig te tikkere mee d'r braainaolde en liet de gedichte kalmpjes tegen d'r trommelvliezen trille...

     "Sinds ik u, mijn lief, aanschouwde,

     is mijn rust voorgoed verdwenen.

     Heele dagen, lange nachten

     mijmer ik aan u met weenen.

 

     Waar ik ga of sta, 'k aanschouwe

     steeds uw lief gelaat, mijn kind.

     Sinds ik u, mijn lief aanschouwde,

     Ben 'k voor al 't andere blind."

"Sinds ik u, mijn lief, aanschouwde," zee Hanna, "mar dan is et menneke al vruug er bij geweest, want ze hebben saomen op school gezeten, in de kakschool al, toen ze allebaai vier jaor oud waren - dus dè's alvast zeker geloge!" "Daor bedoelt ie natuurlijk mee, dè-t-ie er vruuger nie op lette, mar toen zijn 'm opeens, mee de liefde, z'n oogen opengegaon! En dè klopt sekuur! 'k Heb et zelf ommers krek eender meegemaokt. Ik ha Mieke zaoliger vruuger ok dik zat gezien, mar ik zaag ze krek as ieder aander meske, m'n hart begos er nie van te bonzen, mar eens zaag ik ze daansen op de kermis in Langendijk en ineens schoot et in m'n gedaachte: potdorie, Teun, dè Mieke moete hebbe, daor zit verdimd vuur in, net 'n vrouw voor ou, kijk, en dè is dan 't kritieke moment, zooas ze dè noeme!" "Verder zee-t-ie dè-t-ie er blend van is en dè's ok geloge." "Dè's zoomar 'n manier van spreke, hij is blend veur heel de rest, al d'aander meskes zijn lucht veur 'm geworren en hij kijkt er nog nie eens meer naor om." "Ik ben van 't kijken naor Annekes nog nooit nie blend geworren," bromde Hanna, "en ik kan hillemaol nie zegge dè 't zoo'n knap ding is ok nie!"

"Luister 'ns verder:

     'k Zit hier dan met diep verlangen

     vele uren, dagen, weken;

     sinds mijn oog aan u bleef hangen

     is de rust van mij geweken.

Ziede wel, Hanna, zooiets haawt de jongen ommers nie uit, ocherm! 't Is goed om 'n ziekte op den hals te haole! Mee mijn is et zoover goddaank nooit nie gekome toen ik aon 't vrijen was! Mar luister verder, 't wordt nog erger:

     Uit duizend diepe wonden

     verbloedt mijn kranke hart

     en moet het dan toch sterven

     van louter liefdessmart?

     En zal men mij begraven

     al onder 'n zware steen

     en op mijn graf doen bloeien

     vergeetmenietjes kleen?

Nou, Hanna, wè zegde daorvan? Gao-g-et nie op leeven en dood?" "Jao, mar op 'ne grafsteen groeien ommers geen vergeetmeniekes!" "Dè moete nie zoo naaw nemen, as ze er nie óp groeie, dan groeie ze erveur, of opzij, zooas et uitkomt."

Tenslotte kwaam er nog 'n duister gedicht, waor oome Teun geene goeie raod mee wies:

     "'k Ben doodelijk getroffen

     door Amors felle pijl;

     wie kan die wonde heelen

     dan gij alleen, mijn heil?!

Wie dieën Amor is, daor kan ik mee mijn klompe nie bij! 't Zal wel saomenhange mee 'nen moor, 'ne neger, denk ik, en daor hedde meenseneters onder, mar, hoe komen die hier ineens te paas?! Hij hee misschient nog 'nen zwaoren droom gehad, dè zu nog goed kunne..."

Zoo gong oome Teun nog 'n tijdje deur tot et te donker wier om et nog fetsoenlijk te kunne leze en oome Teun et buukske toeklapte en zee: "Wè zegde gij 'r naa van, Hanna, gao-g-et nie op leeven en dood?" "Bè-nee, zoo erg is 't nie!" "Ge moet 'm nie afschatte naor oe eige, Hanna, gij hebt 'nen veuls te kordaoten aord, en Kareltje is wè week van gemoed! Hedde gij soms iets tegen Annekes?" "Niks, 't is 'n goei meiske, vroom, vlijtig, pront, kordaot." "Dè daocht ik ook, ze is zooiets van ou slag, Hanna", en oome Teun daocht 'n goeien zet te doen, mar Hanna bleef erbij. "Ze passen nie bij mekare, die twee." "Hanna, gij hèt 'n goei hart, mar veur gevuul hedde zooiets as 'n kietelkaaike in oew borst, geleuf ik. Ik heb et plan om in et hol van den leuw te gaon en er 'ns mee den aawen Vinken over te gaon praote. Reskeeren doe ik er niks bij en dees hier - en hij sloeg op et notitiebuukske - dees moet me helpen! Z'n eigen vadder moet toch méér meevuulen mee zoo'n jammer en ellenden, as ikke!" Oome Teun daocht efkes nao. "De twee zijn eigenlijk nog wel wè ruim jong, mar 't is goed as Kareltje zoo gaaw meugelijk op eigen beene komt te staon, hij gao finaol te gronde as ie onder de vleugels van de kloek blijft zitte! Anneke zal 'm wel opknappe toe 'nen flinken kel. Kortom: 'n Zondag gao ik er hene." "En ik gao te bed", zee Hanna en stond op.

Iederen aovond laas oome Teun in et notitiebuukske en vuulde z'n eigen in 'n aandere wereld; want oome Teun waar nie alleenig 'ne grapjas en 'n origineel type van 'ne meens, zooals ie bekend stond in heel de buurt, mar hij ha ok 'n fijn gevuul en in den grond waar ie 'nen heelen ernstigen meens. 't Slot van die aovondlezing waar iederen keer: "Ik doe-g-et, ik gao in et hol van den leuw!" 's Zondagsnaomiddags stond oome Teun dus voor 't hooge huis en belde aon; den aawe schoenmaoker tegenover zee tegen z'n vrouw: "Oome Teun van Halderen wil 'n nuuw pak hebben; hij kos ok wel 'n paar schoenen bij me komen bestelle, want z'n beste paor schoenen heb ik in et veurjaor al verhalvezoold." 't Zelfde daocht vrouw Vinken toen ze de deur open dee, tenminste wè 't pak aongong, en daorom waar ze bezunder vriendelijk veur oome Teun en keek vanuit d'ren zwarten kopdoek as de zon deur 'n onweerswolk. "'k Zu gèèren Vinken 'ns efkes gesproken gehad hebbe", zee oome Teun en stapte achter vrouw Vinken naor et kaomerke waor den aawen heer aachter dikke boeken zaat te cijferen asof er z'n ziel en zaolighei van afhong... 's Zondags waar dè veur den aawen geldwörm zuiver ontspanning. Den aawe Vinken stond op en kwaam oome Teun zelfs 'n paor stappe tege. Hij ha respect veur oome Teun omdè die nog nooit mee schuld in zijn boeke ha gestaon en ok omdè-t-ie bij hum aaltij stof veur z'n kleere kocht. "Schoon van oe, Van Halderen, dè ge oe eige nog 'ns laot zien! Vrouw, zet 'ns 'n tas thee veur Van Halderen." Vinken daocht ok daolijk aon 'n nuuw pak, natuurlijk, waor zu ie ok aanders aon denke, behalve dan oome Teun, en dè waar 'n fout van 'm!

Wè veraanderde z'n gezicht toen oome Teun op z'n sjapieter kwaam te spreken. Hij zee niks, luisterde alleenig mar, en ie keek zoo vremd over z'nen bril langs oome Teun henen, en kneep z'n dunne lippen zoo vaast op mekare dè ze 'r wit van wiere. Z'n kalotje leek wel omhoog te gaon asof z'n haoren overend rezen as de pinne van 'ne pinegel die 'nen hond veur 'm zie staon. Oome Teun merkte daor ammaol niks van in z'nen eenvoud. Hij waar mee heel z'n gedaachten bij de zaok en koos z'n woorde nie slecht om de eenvoudige rejen dè 't hart welsprekend maokt. Op et end haolde-n-ie ok et notitiebuukske veur den dag en laas er enkelde aondoenlijke strofen uit veur... Om de lippen van den aawe Vinken laag 'ne grijns, die oome Teun nog aaltij nie merkte, mar ie zee nog aaltij geen woord. Vrouw Vinken waar gin bietje verwonderd, toen ze de thee binnenbraocht en in plaots van laoken op de taofel te zien alleenig mar van gedichtjes heurde praoten en veurleze... "Mar lieven hemel toch", zee ze. Verder kos ze nie kome, want Vinken kreeg ineens de spraok terug en riep: "Van Halderen is et echt waor dè ons Kareltje die gedichte hee geschreve? Dan gif me dè buukske toch 'ns hier!" In z'n onneuzelhei gaaf oome Teun 'm et buukske, mar toen waar et ineens asof 'n kat op 'n muis springt: den aawe Vinken scheurde 't middendeur, smeet de stukken in den hoek en riep, terwijl ie ineens heel rood wier: "De dochter van 'n keuterboerke? Komde me hier in m'n eigen huis veur den gek haawe Van Halderen, of mènde 't werkelijk?! En ás ge 't ment, dan vraag ik oe: bende zot, of bende zat of bende 't allebaai?!"

Oome Teun sloeg er haost van aachterover asof ie 'n klap tegen z'ne veurkop kreeg. "Kalmpjesaon, Vinken! Zoo'n muziek ben ik nie van oe gewoon! Ik ben oew boodschappenjongen nie! Ik ben oe geen eenen cent schuldig as ge dè mar weet!" Vinken verbeet z'n eige en begreep dè-t-ie beter dee z'n eigen wè-d-in te haawe, want Van Halderen waar nie zoomar den irste den biste onder de goei boere en ha veul vriende... Vrouw Vinken begos oome Teun et een en aander te vraogen en sloeg de haanden in mekare toen ze heurde wè-t-er gaonde waar, mar Vinken maokte korte metten en zee: "Zie dè ge naor de keuken komt, vrouw, ik kan et alleenig wel afwerken!" De zwarte kopdoek verdween, mar oome Teun riep ze nog nao: "Neem oewen thee mar mee terug, vrouw Vinken, ik heb er geen trek meer in en ik ben zóó weg!" Den aawe Vinke wo wè terugkrabbele want ie daocht aon z'n klandizie in verbaand mee oome Teun z'n veul vrienden mar oome Teun waar en bleef kort aongebonden en as ie nie begaon waar geweest mee Kareltje, dan waar ie daolijk opgestaon en weggegaon. 't Onderhoud waar kort: Vinken hield in zooverre voet bij stuk, alleenig op 'ne vriendelijkere toon, dè daor niks van kos kome en toen oome Teun 'm onder z'n neus wreef, dè de jongen hier in huis zaat as 'n veugeltje in 'n kooike, dè-t-ie niks te doen ha, niks te zeggen ha en op dees manier nooit van z'n leve 'nen flinken meens kos worren, kreeg ie tot antwoord: "Dè gao ou niks aon, Van Halderen, steek oe neus nie in iemand aanders z'nen pot!" "Ge hebt gelijk, Vinken," zee oome Teun en stond op, "'t gao me niks meer aon, van naaw aaf tenminste nie meer! 'k Heb meelijen gehad mee oewen jongen en dè's ondaankbaar werk geweest, dè zie ik. Saluut Vinken."

Hij dee zelf de deur open en zaag buiten Kareltje in et poortje staon neffen et huis. "Van Halderen?..." meer kos ie er nie uitkrijge. "Jè, Kareltje," zee oome Teun bedroefd, "ge moet er oe eige mar in schikke, jongen, er is niks mee te begiene. Te veul verschil van staand, jonge, oe aawe lui hebbe gelijk! Ze meenen et goed mee oe. Zuuk liever iets aanders op!" "Ik kán nie!" riep Kareltje zachtjes, "ik kan et nie laote en ik weet dè ze van me haawt." "Deurzette kunde ok nie, Kareltje, dè krijgde van z'n leven nie klaor! En ge bent nog jonk zat, ge komt er wel overhene! Jè, 't leeven is om den dooien dood geen lolletje, hoewel", en oome Teun vatte z'n pijpken en stopte 't op, "'ne flinke vent laot z'n eigen nie onderliggen as er geworsteld wordt! Er is nog zonneschijn zat in et leeve!"

Toen taante Hanna vroeg hoe of 't afgeloopen was, zee oome Teun kortaaf: "Mislukt." "Dè wies ik wel veuruit!" "Weurom vroegde 't dan?! 't Had ok aanders af kunnen loopen. As den aawe Vinken geenen kietelkaai in z'n borst ha net as gij, dan ha-g-et aanders uitgevalle! De gedichte waren goed en ik heb m'n uiterste bist gedaon om ze mee gevuul veur te leze, mar ze maokten nie et minste indruk op den aawen geldwolf en hij is diep in mijn achting gezonken!" "Ikke dan zeker ok wel?" vroeg taante Hanna scherp. "Hillemaol nie! Ou kende ik al langer! Bij ou ha'k nie veul aanders verwaocht! 'n Góéi hart, mar 'n hard hart, 'ne groote kietelkaai in oe borst!" "En gij 'ne klont boter, dèr dan!"

 

 

LAAT O-HONS, LAAT O-HONS, VREUGDE MAKEN, VREUGDE MAKEN!

De tijd gong veurbij, de zomer verwelkte, de herfst kwaam over et veld getreje en naam al de aren mee en al de blommen en de vruchte. De herfst kwaam ok in Kareltje Vinken z'n hart, nie de wilde herfst mee störm en regenvlaogen, ok nie de zachte herfst mee 't vallend loof en de leste werme zonnestraole, nee, 't waar 'nen grijzen herfst mee kaawe nevel en miezerige regen. Z'n hart wier kaawelijk en stond op bevrieze.

Den aawe Vinke ha 'n onderhoud gehad mee z'ne zoon en daorbij ha den aawe alleen et woord gehad. Kareltje ha van et begien toe et end gezwege in alle toone. Toen waar ie de kaomer uitgegaon en den aawe waar d'r van overtuigd, dè-t-ie et heil van z'ne zoon buitengewoon goed behartigd ha... Toen Kareltje in de gang kwaam, keek de zwarte kopdoek deur de keukendeur. "Kareltje, kom 'ns hier, ik heb braambessenvlaaikes voor je gebakken, die heb je immers zoo graag." "Hij wo z'n eige wuust omdraaie en uitvaore mar hij hield z'n eige in, want er laag toch iets in moeders stem, dè-t-em tegenhield. Hij gong de keuken in, viel op 'ne stoel neer en begos te schreuwe. "Kareltje, jongen, zet dát nu uit je hoofd, je bent nog veels te jong. Toe, eet wat van die fijne vlaaikes." Hij wischte de tranen af, snikte nog enkelde keeren als 'n keend, vatte langzaom 'n vlaaike en begos te eten. De zwarte kopdoek schoof 'm de heele schaol toe en Kareltje aat mee de vlaaikes 'n groot stuk van z'n verdriet verlore. Och, rooke moog ie nog aaltij nie en deurom ha-t-ie nog zoo'n smaok in zukke dinger, en as ie dan nie van zuute liefde moog geniete dan ha-t-ie tenminste nog zuute kuukskes...

Mar zoo gemakkelijk kwaam ie er toch nie overhene. In de eerste weken maokte-n-ie nog gedichtjes, waor geniemand iets van wies; ze dropen van verdriet en as oome Teun ze geleze ha, dan waar ie er beslist van verschrokken, en waar zeker naor den pastoor geloope, want et gong allemaol over sterve. Mar mee de week wier et al minder en minder en te langen leste kwaamp er zoo naaw en dan nog 'n dröpke van 'n gedichtje; en toen bevroor et kraontje van z'n poëzie. Toen buiten de sneuw laag, zaat Kareltje meestentij aachter de kachel en laas romannekes, want hij ha van den aawe geld gekrege veur 'n abonnement op de bibliotheek van Langendijk. Soms moes ie ok wel 'ns zaokenbriefkes schrijve en rekene in de boeke, dikke boeke, mar meestentij dee dè den aawe 't liefst zelf. Toen de lente kwaam, liep ie 'ns 'nen enkelden keer in den tuin op en neer en keek naor et witte poortje mee weemoedige oogen; eens mende-n-ie 'nen stevigen stap te heuren langs de heg... hij draaide z'n eigen om en gong vlug naor huis. Hij schreef weer eens enkelde gedichten over "lief verleden" en "herinnering" mar ze vielen schraol en maoger uit en ze zeeën niks aanders as dè de herinnering heel zuut waar en 't verlangen erg diep zaat. Toen wier et grijze herfst mee kaawe wend in Kareltjes jonge-jongenshart. Zoo verliepen enkelde jaoren en Kareltje die vruuger aaltij uit wilde gaon mee z'n aawe schoolkameraoden repte daor nie meer van en bleef alleen. Hij schoefelde wè in den tuin, dee 'ns 'n boodschapke veur vader of moeder, waandelde al 'ns 'nen keer deur den ekker, mee de haanden in z'ne zak en z'n oogen naor den grond, dè waren de eenige golfkes in z'n leven, kleine rimpeltjes op 'n klein vijverkumke...

Op zekeren dag zee Vinken: "Kareltje, Frans Broers is hier geweest, de nettere jongelui willen 'n kegelclub oprichten om 's Zondagsnaomiddags in "de Post" te kunnen kegelen. Ze vroegen me of ge mee deed en ik heb verlof gegeven. As ge jong bent, moet ge toch iets omgang met anderen hebben en wat ontspanning ook. Ge kunt 's Zondags dus om 5 uur gaan, maar klokslag 7 uur weer thuis, daar sta ik op." "Zeven uur is toch wel wat vroeg," suste de zwarte kopdoek, "acht uur gaat ook wel, maar dan ook thuis zijn." "Laten we dan 't verschil samen deelen en zeggen: half acht en niet later, anders steek ik er 'n stokje tusschen. Kegelen is gezond en natuurlijk krijgt ge ook geld voor 'n glaasje bier, dat hoort er nu eenmaal bij."

Kareltje knikte. Hij scheen nie bezunder verzot te zijn op zoo'n kegelpartij en den irstvolgenden Zondag liep Kareltje nog om vijf uur in den tuin op en neer; den aawe Vinken kwaam 'm waorschouwen dè 't tijd waar, mar Kareltje zee: "Och, ik blijf veul liever thuis." Mar dè lukte nie. "Ik heb et beloofd en gij gaat er heen, begrepen. Hier heb je twee kwartjes, maar die behoef je niet op te maken. Wat je overhoudt mag je in je spaarpot doen." Om zeven uur waar ie al terug. 't Waar 'm niks goed bevallen op de kegelclub, want z'n aaw schoolkameraoden ha'n 'm flink geplaogd: hoeveul glaozen bier ie moog drinken en hoe laot ie thuis moes zijn en of z'n moeder 'm 's aovonds naor bed toe braocht en of et waor waar, dè-t-ie al 'nen keer echt gevrejen ha en of z'n kneveltje wel echt waar, of dè-t-ie 'n manskerel waar of zoo-mar misschien wel 'n meiske in manskleere... Och, ze wo'n mar grappen maoken en mèènden et nie zoo erg, mar ze wiessen nie hoe wreed ze ware!

Den Zondag erop wo ie er nie meer hene, mar den aawe stond erop: hij moes, gèère of nie! Mar dezen keer wier et aacht uur eer ie terug kwaam en den aawen heer mopperde mee geweld, mar Kareltje zee, dè moeder in et begien toch ommers ok gezeed ha dè aacht uure niks te laot waar; en as ie aaltij vruuger weg moes as d'aander dan bleef ie mar liever thuis, want hij liet z'n eigen liever nie veur 'n papkiendje uitmaoke. Hij zette 't werkelijk deur. 't Waar den irsten keer van z'n leeve, dè-t-ie 'nen eigen wil getoond ha tegen z'n aawe lui in; hij bleef geregeld toe aacht uuren en wier een van de ijverigste lejen van de kegelclub, jè, hij kreeg aonzien onder d'aander lejen, hij liep al veul flinker, rechtop, hij draaide z'n kneveltje fiks omhoog en zette z'n huudje 'n tikske lollig scheef aachterover. Mar dè kwaam, ronduit gezegd, nie zoozeer van et kegelen as wel van iets aanders; want den oorsprong van de kegelclub laag ook nie in et kegele mar zaat dieper as d'aaw lui van de kegelclub-leje wiesse.

Er waar in Baozel 'n nuuwe ster opgegaon en 't leek al gaaw 'n steertster te zijn - dè waar et nuuwe meidje in "de Post". De ster ha korte, gitzwarte haoren en stond nie hoog aon de locht maar kwaam gemoedelijk bij de jongelui zitten te babbele; ze wier juffrouw Tilly genoemd deur de kegelvrienden en 't waar 'n echte fonkel-ster, en wel mee d'r donkere oogen; mar ze waar nie zoo stil as d'echte sterren aon den hemel zijn, integendeel, ze waar buitengewoon rap van tong en kos al de jongelui tegelijk aon mee d'ren mond-werk, dè afliep as 'nen wekker, aaltij krek op tijd, dè wil zegge, nao ieder woord wè-t-er wier gezeed; en as iemand daocht, dè-t-ie 'nen zet ha gedaon, waor ze paf van stond, dan ha-t-ie et aaltij mis, want ze waar zoo mondfiat, dè-t-ie er 'nen zet bovenop kreeg, die raok waar.

Juffrouw Tilly waar "leerlinge in het koken" bij de alleenstaande weuw van "de Post" en ha dus eigenlijk op de kegelclub niks verlore. As ze de jongelui bier braocht onder et kegelen en vriendelijk toekeek dan waar dè louter goedheid en 't waar dus meer as ge van 'n keukenster kost verlange. De waardin ha 'r kuis niks tegen en er waar ok niks tegen te zegge, want, as 't er ok vroolijk naor toe gong, alles bleef heel netjes, zooas et paast in 'n café van 'n pronte, alleenstaonde weuw. Dè de kegelclub dus vlug opbloeide waar nie te verwondere! Zukke zwarte haor, zukke fonkelende ooge en zoo'n rap kleppertungske waar in heel Baozel nie te vinden en et waar heel natuurlijk, dè al de lejen van de kegelclub op juffrouw Tilly verliefd wiere. Zij zelf vond et ok heel natuurlijk en as ze stuk veur stuk 'ne ruiker blomme veur d'r meebraochte, vond ze dè heel gewoon, mar as er een van de jongelui in de verbilding waar dè-t-ie 'n stipke veur ha bij de ster, dan ha-t-ie et lillik mis en juffrouw Tilly hielp 'm seffens van 't dwaolpad aaf. "Wanneer krijg ik van u dan eens een bloemruiker?" vroeg ze aon Kareltje en keek 'm lang aon mee d'r flonkerooge. Hij wier vuurrood. "O... graag, héél graag..." stotterde Kareltje, "als u dat plezier doet, graag juffrouw Tilly." "Bloemen doen mij altijd veel plezier", zee de ster en streek over d'r wit schortje. Juffrouw Tilly praotte aaltij freet en de jongelui deejen et ook, behalve Fraans Broers, die vertikte-n-et en praotte plat, en liefst van et allerplatste plat, zoo van dè-d-aawerwetsche lollige plat. Daarom keek ze Fraanse aaltij donker aon en gaaf 'm scherpe steeken, veural as ie nie "juffrouw Tilly" mar gewoon "Tilly" zee.

"Waorom wilde gij naaw aaltij in de blumkes worren gezet?!" zee Fraans 'ne keer, "ge bent toch ommers veul schonder as al dè blommentuig!" "En u bent altijd zoo galant en aardig als een dansende beer", zee ze. "En trouwens, ik spreek op het oogenblik niet met u maar met mijnheer Vinken." D'aander laachten en Fraans vatte 'nen kegel en smeet 'm over de plaank en zee: "Alla-dan-mar, hoep - daor gaot ie! Ik zie-g-et er al van komen, dè d'r onderhoudjes wè eenzijdig gaon worre!" "Bent u altijd zoo stil, mijnheer Vinken?" vroeg Tilly. "O neen," zei Kareltje verlegen, "maar tegen u kan ik niet aan, hoor!" "Heurde 't," laachte Fraans, "die is galanter as ikke." "Kareltje kan beter verzen maoken as praoten, is 't nie zoo Kareltje?!" riep er eene, "maokte nog aaltij gedichtjes?!" "Onzin!" Kareltje waar blij, dè-t-ie aon de beurt waar om te kegele, dan kos ie om zoo te zeggen van die inspanning 'n rooie kleur krijgen; hij gooide er glad neffen en ze laachten 'm uit. "Hij is van streek gebraocht!" giechelde Fraans Broers. "Mijnheer Vinken," laachte de ster, "ik lees zoo graag gedichten, zeg, kunt u op mij ook niet 'ns 'n gedicht maken, maar dan 'n heel mooi!" Ze wies nie, dè Kareltje dè al laank gedaon ha. Den dichtader waar lang verstopt geweest mar de prop waar er 'n wijltje gelejen weer uitgeschoten en de verzen stroomden uit z'n potlood en overstroomden de bladzijden van z'n nuuw notitiebuukske dè-t-ie er veur ha aongeschaft, want Kareltje waar erger op juffrouw Tilly verliefd as al d'aander leje. Dè-t-ie gedichten maokte, mochten de aander natuurlijk nie wete en deurom waar ie kwaod op oome Teun, dè-t-ie dè bekend gemaokt ha in et dörp. Feitelijk ha oome Teun et nie gezeed, mar Kareltjes moeder waar zoo trots op et talent van d'ren zoon, dè ze 't verteld ha tegen de alleenstaonde weuw van "de Post" en die ha 't deurgegeven aan de jongelui.

"Dus ik krijg 'n gedicht", zee juffrouw Tilly zachtjes, toen Kareltje om aacht uur vertrok en ze keek 'm daorbij zoo diep aon, dè't werm deur z'n uitgedreugde hart gong. "Als ik u daarmee 'n plezier kan doen, zeker", zee ie zachtjes terug en gong mee 'n heel zaolig gevuul naor huis - en toen ze thuis gromden omdè 't al over aachten waar, heurde Kareltje et nie eens; daolijk nao 't aovondeten gong ie den tuin in en gong zitten te schrijven in et prieeltjen, in den maoneschijn - en maoneschijn is erg gevaorlijk veur 'n verliefd hart, want et werkt as 'n zuut vergift, daor komen ziektes van en koortse! Den aanderen dag kreeg juffrouw Tilly alvast 'n gedicht thuisgestuurd, zonder naom er onder. 't Waar schoon, vol gevuul, vol rozen en vergeetmeniekes en zonnegoud en nachtegaolenzang, kortom, hij ha'r niks aon gespaord, mar gooide gul mee al wè schoon en lief is in de wije wereld.

     Schoon als gouden zongeschitter

     Geuriger dan de roode rozen,

     Geurt uw donker haar.

Zoo begos et en zoo gong et deur! 't Waar 'n meesterstuk! En toen Kareltje 's Zondags daorop naar de kegelclub gong, bonsde z'n hart in z'n borst. "Zu ze 't verraoje?" daocht ie. Hoe'n zaolig gevuul ha-t-ie toen ze 'm vriendelijk toeknikte en zachtjes "dank u wel" zee, toen ze 'm veurbijliep en verder heel den aovond niks meer liet merke. Nu kreeg ze ieder week 'n gedicht en Kareltje kreeg iedere week op z'ne kop omdè-t-ie te laot thuiskwaam.

Toen kreeg ie 'nen inval en voerde-n-em 'ns uit; hij kwaam om half aacht thuis, dee braaf, aat 'nen boterham, gong in den tuin en kroop deur de heg om weer naor "de Post" te loope; daor waren nog aaltij enkelde clublejen en ze bleven toe 'n uur of tien plekken en zongen en dronken dè 't hoemde. Kareltje waar de vroolijkste van allemaol en zong om het hardst mee van:

     Laat o-hons

     laat o-hons

     vreugde maken

     vreugde maken

     laat o-hons

     laat o-hons

     vreugde maken onder ons.

     En vooruit en vooruit en vooruit Mina,

     't Is kerremis in Den Bosch, ja-ja,

     vooruit en vooruit en vooruit Mina,

     't Is kerremis in Den Bosch.

Zoo galmde-n-et vanuit den tuin in "de Post" en de moederkes schudden d'r vrome gezichtjes over die losbaandige jeugd van teugesworrig.

Juffrouw Tilly zaat bij de jongelui en liet et gebeuren, dè Kareltje stiekum onder de taofel d'r haand vast vatte; 't meiske waar al laank op de hoogte van de aawe lui van Kareltje, ze wies goed, dè-t-er geld zaat mar daormee is nog nie gezeed dè ze humzelf ok nie gèère zaag! 't Is ommers krek 't schonste as 't saomenvalt: geld en liefde! Alles waar al goed op dreef toen er ineens 'ne lilleke kink in de kabel kwaam, zooas dè op dees ellendige wereld aaltij schijnt te moeten gebeure...

Op 'ne Zondagaovond stond den aawe Vinken tegen 'n uur of tien in den tuin en keek in de maoneschijn naor de moerbeziën-struiken en de maon keek verwonderd op et kalotje, dè-t-ie zoo zelden gezien ha... Krek sloeg de toreklok tien, toen ie in de heg iets heurde ritsele - hij dook aachter 'n buske en zaag iemand deur 'n gat van de heg kruipe... 't Was Kareltje. Kareltje keek eerst deur et gat den tuin in, kroop er dan deur en stapte over et pad terwijl ie in z'n eige zong:

     Laat o-hons

     laat o-hons

     vreugde maken

     vreugde ma...

Toen ha den aawe Vinken z'ne zoon al bij z'n nekvel te pakke! Kabaol wier d'r nie veul gemaokt. Kareltje waar verstomd en den aawe zee niks as: "Naaw is 't uit!" en gaaf 'm 'n paor flinke meppen om z'n oore; toen gongen ze op huis aon, in stilte, Kareltje veurop mee den staart tusschen z'n beene, den aawe d'r aachter mee de haoren overend in zoo ver ie nog haoren ha tenminste.

In huis wier Kareltje onderhaande genomen. Kareltje stond versteend as de vrouw van Lot toen den aawe hum al de gedichte onder z'n neus hield, die-t-ie aon juffrouw Tilly gestuurd ha... "Hier zijn ze, ge hoeft dus nie te ontkennen. En nu zeg ik je voor eens en voorgoed..." "Heeft ze die zélf?..." "Natuurlijk! Wat anders!?" zee den aawe Vinken, mar dè waar geloge! De alleenstaonde weuw ha allaank iets gemerkt; ze ha den pik op Tilly gekregen en al d'r spulle naogesnuffeld toen ze naor de kerk waar - en ze wilde 't bij den aawe Vinken nie bederve. "Daochte gij, dè ge 'n herbergmeiske kunt vertrouwen?! Die haawt oe veur den gek!" "Dè's nie waor! Dè's geloge!" riep Kareltje en sloeg mee de vuist op taofel! Den aawe verschrok ervan... mar... sloeg ók mee de vuist op taofel, héél wè harder as Kareltje en toen hebben ze nog 'n tijdje deurgestecheld en 't gong er hard naor toe, zoo hard, dè de zwarte kopdoek in de deur verscheen, al waar ze 'n uur of twee gelejen naor bed gegaon vanwege de koppijn. "En naaw: marsch, te bed!" kommandeerde den aawe Vinken. Kareltje gong te bed - wè zu-t-ie aanders doen as te bed gaon!

 

 

DEZE KEER ZONDER GEDICHJES

As er nooit veul zonneschijn in et huis mee de twee verdiepingen geweest waar, dan was et naaw vol nevel en kaawe wend. Kareltje liep mee 'n zuur gezicht rond, zee niks en dee niks; de zwarte kopdoek bakte veur niks vlaaikes, Kareltje aat er nie van. Den aawen Vinken ha 'n gezicht als 'n onweerswolk en klaogde steen en been over z'nen ontaorden zoon. "Heel m'n leeve hè'k me afgebeuld mee werke, gespaord en zuinig geweest - en veur wie? Veur hum alleen. Hij hee alles wè z'n hart begeert, 'n groot huis, 'n onbezörgde toekomst, alles, álles! En wè's den daank? Hij is ongehoorzaam, hij bedriegt me, hij hee geen hart veur me en zuukt lichtzinnige betrekkingen mee... 'n herbergmeid! Staank veur daank, dèr, dè's alles!" Vrouw Vinken schoof de zwarte kopdoek wè-d-opzij en keek bedroefd. "Zu'n we nie...", ze waochtte wè. "Nou, wè zu'n we dan?" "Ik meen: we hebben 'm misschien nie goed behaandeld! Hij is geen klein keend mir; 'n jongen op dieën leeftijd wil wè zelfstaandig worren en dan - Van Halderen hee gelijk: hij moet iets te dóén hebben." "Klets!" zee den aawe en keek vuil. "Zu't nie beter zijn om 'm we meer vrijheid te geve?" "Ik ben veur meer orde en tucht, ik hoef deurom nog geenen tiran te zijn, ben et ok nog nooit geweest. Hij hee-g-et goed bij ons, hij hee 'n leventje as 'nen prins." "Hij maag toch gerust zuutjesaon aon trouwe denke!" "Hee geen haost! Wij hebben et ok pas laot gedaon en in geen geval trouwt ie mee de dochter van 'n keuterboerke of mee 'n herbergmeid." De zwarte kopdoek gong omleeg en er wier gezwege; toen zee den aawe: "Om nááw de teugels los te laoten dè's hillemaol verkeerd, dan springt ie hillemaol uit den baand; hij mot respect leere! Kegelclub en herberg maag ie nie meer bezuuke, dè's veur eens en veurgoed afgeloope." Vrouw Vinken zuchtte diep uit.

Kareltje naam et rustig op, dè't ie nie meer naor "de Post" moog gaon; hij gaaf er niks mir om mar waar alleen erg benuuwd of Tilly 'm verraoien ha; hij kos et nie geleuven mar tweffelde toch... De kegelclub gong kort daornao op de flesch. Veureerst ha Fraans Broers woorde gehad mee d'aander; vanwege z'nen opvliegenden aord naam ie geen blad veur z'nen mond mar flapte-n-er alles platweg uit, zooas et in z'n harsens opkwaam, en dan: de ster was verschoten van het firmament. Juffrouw Tilly ha hooge woorden gewisseld mee de alleenstaonde weuw, pakte d'r spullen in en vertrok. Heel de heerlijkheid waar veurbij en in den tuin waar et vort heel stil op de Zondagaovonde.

Op 'nen aachtermiddag zaag Kareltje vanuit den tuin 'n paor lange beenen langs de heg stappe en dè kos alleenig mar oome Teun van Halderen zijn, want niemand ha zoo'n lange beene as hij. Nog veur ie goed naogedaocht ha, stond ie al bij et poortje en waochtte oome Teun op. "Kijk-kijk-kijk-kijk, daor hedde Kareltje", riep oome Teun en staak z'n haand veuruit: "Leefde gij nog, jonge? Ik heb oe al in 'n euwighei nie mir gezien. En wè'n gezicht! Is oewen boterham in et zaand gevalle?!" Kareltje stond efkes beduusd, mar wè-t-ie op z'n hart ha dè moes er aaf naa-t-ie kaans kreeg om et er af te schudde. "Ik heb oe iets te zegge, Van Halderen." "Ik ben benuuwd. Moet dè hier staondevoets gebeure?" "Ik kuier efkes mee op." Ze kuierden saomen op en toen Kareltje niks zee, zee oome Teun: "Ge hebt weer iets op oewen lever liggen zeker, hedde wir 'n vrijerijke onderhaande?" "Van Halderen, hoe hedde dè tegen de meense kunne vertelle, dè-d-ik gedichte maok. Ze hebben me er lillijk mee geplaogd op de kegelclub, ze wiessen er alles van. Ge hebt me toch beloofd..." "En dè heb ik gehaawen ook", riep oome Teun. "Dus daorom hedde me aaltij zoo schauw aongekeken as ge me op et kerkplein zaagt? Ik heb ze alleenig aon ons taante Hanna veurgeleze en die is zoo dicht as 'ne pot, daor kunde vaast op aon. Verder hè'k ze veurgelezen aon oewen vadder want ik ha ze noodig om 'm te raoken in z'n hart, mar et trof slecht: er zaat 'nen grooten kietelkaai in z'n borst in plaots van 'n hart van vleesch en bloed. Wie et naa verteld hee, ik weet het nie, ons Hanna zeker nie en ikke hillemaol nie. Och, mee geheime ga-g-et aaltij gek, 't is net of de meense ze kunne ruuke! As ge mijn mar nie veur 'n kletswijf verslijt, dan witte in alle geval vast wie et níé verteld hee!"

Kareltje geleufde et daolijk en goot z'n hart leeg over juffrouw Tilly. Oome Teun ha 'r al zoowè van geheurd, want de alleenstaonde weuw ha 't zoo wè verteld tegen iedereen die in 't café kwaam. "Och kom, Kareltje, 't meisken is weg en Fraans Broers schijnt er spijt genogt van te hebben, zoo te zien aon 'm. Och, en 't leek me niks veur ou, Kareltje, dè meiske." Kareltje prees Tilly hemelhoog en oome Teun gaaf gèèren toe dè't 'n geef ding waar, mar dè ze toch nie goed paaste in et deftig heerenhuis van Vinken. "Weete gij wè ge veur 'n vrouw mot hebbe, Kareltje? Nou, knap-en-zoo daor zeg ik niks van want dè's 'n kwestie van smaok, mar wè de rest aongao mot ze van den deftigen kaant zijn, sjiek en gewiekst mar nie ijdel en ok nie eigenwijs. Flink en energiek as 't er op aonkomt, mar ok zacht en goedig van aord, vroom mar zonder gefriemel..." "Zoo een is er in heel de buurt geen te vinden, Van Halderen." Oome Teun keek ernstig. "Dè kan wel uitkome, mar ge mot er toch naor zuuke. As ge ons taante Hanna en juffrouw Tilly kost smelten toe 'n nuuw frammes, dan hadde ze! Laot de moed veural nie zinke. Alle goeie dingen in drieë. En as ik kan helpe, dan doe ik et, Kareltje, daor kunde van op aon." "Mar Tilly kan ik nie vergete, m'n hart lijkt wel gebroken en ik denk nie meer aon 'n aander meiske." "Nie zoo haostig, jonge, en gao in geen geval naor 'n klooster want daor haawde 't nie in uit! En as iemand eenmaol begonnen is mee vrijen dan gaot ie er allicht mee deur!"

Dees leste scheen bij Kareltje nie uit te kome. Hij wier, as et kos, nog stiller dan teveurre. De uitgelaotenheid, die in de kegelclub as 'n wilde vlam was uitgelaaid en die eigenlijk nie in z'n natuur laag, verdween radicaol. De goeie verhouding toe z'n aawe lui had er ok al veul deur geleje en as vruuger de verhouding nooit hartelijk en werm waar geweest, naa wier ze koel en vremd. Ok z'n hartzeer en z'n verlangen van liefde verdween zuutjesaon zooas 'n vuur dè zuutjesaon kleiner en kleiner wordt toe 't onder d'aasche nog smeult en daoronder sterft omdè 't geen voedsel krijgt. In den grond ha-t-ie mar één gevuul meer: de verveling. Alles wè 'm vruuger omgaaf mee leeven, glaans en klaank, dè kwaam 'm naa eentonig veur en leeg; as vruuger 'ne leuwerik begos te tierelieren dan tierelierde er 'ne leuwerik mee in z'n hart en bleef er nog lang in naotierelieren as de leuwerik in de locht al laank naor benejen waar geschoten naor z'n nisje; mar al zongen naa 'n dozijn nachtegaole d'r eige hees, dan zu ie hoogstens hebben gezeed in z'n eige: "Wè maoke die biste toch 'n lawaai veur niks!"

Ge zudt 'm eerder vijf en dartig as vijf en twintig jaor hebben gegeven as ge 'm aachter z'n romanneke zaagt zitte of deur de straot zaagt schuiven, gebukt en schauw asof ie 'n kwaoi geweten ha, mar ge kost nie zeggen, dè-t-ie er slecht uitzaag, integendeel, z'n buikske begos zich af te teekene, want z'n eetlust wier beter en beter en z'n luihei naam ok al toe mee de jaore; 'ne flinke kel van die jaore eet er op los as 'ne spaoier en ie weet nao 't eten al haost nie meer wè-t-ie krek gegeten hee, mar Kareltje wies dè nie alleenig naoderhaand, hij wies et al uren van teveurre precies en zaat er op te vlassen krek 'nen aawen vrijgezel. Mee 't opstaon 's mergens waar et vort langs de konijnen aaf, vruug opstaon hee-t-ie noot gekunnen mar naa wier et vort negen uur, tien uur, half elf soms eer ie uit z'ne nist kwaam gekropen en de zwarte kopdoek kos zooveul preeke as ze wo over naor de kerk gaon - hij kwaam er nie toe - hij zu 'r misschien toe gekomen hebben as er alle daogen om half elf, elf uur 'n mis waar geweest, tenminste as ie dan z'n eige nie versliep. As 't maondmert waar in Langendijk zee den aawe Vinken tegen 'm: "Ik zal je 'n gulden geven dan kun je naar de markt in Langendijk gaan, ge zult er wel gezelschap vinden maar om 6 uur thuis zijn." "Ik heb geen zin, 't is me te werm in de zon." "Dan blijf mar thuis", zee den aawe kort, en Kareltje kuierde weer deur de tuin waorvan ie de paoikes haost nie hoefde te schoefelen omdè-t-ie er zooveul overhene liep; hij liep over de paoikes mee de haande op z'ne rug of in z'n zakke, de ooge naor de grond, z'n hart zoo hol en leeg as 'n ton vol reten en spleten.

Zoo verliepen de jaore. Verschaaiene aaw schoolkameraoie waren ondertusschen al getrouwd, zoo beveurbild Fraans Broers. Kareltje waar op de bruiloft uitgenoodigd omdè-t-ie aaltij nog connextie mee de Broerse ha onderhaawe. Hij wier op de bruiloft van alle kaante geplaogd of ie nog aon trouwe daocht en dè-t-ie vandaog kaans genog ha om te kieze... Hij ha al langen tijd nie mir zoo'nen goeien dag gehad, et eten smaokte-n-em buitengewoon goed en et borreltje nog beter en ten langen leste ha-t-ie veuls te veul op en hield ie 'ne speech op alle dames. Wè-t-ie allemaol gezeed ha, kos ie laoter nie mir aachterhaole, z'n geheuge liet 'm daogs daorop in de steek; wel wies ie dè-t-ie stiekum 'n eugske ha gekregen op Frida Broers, de jongste zuster van Fraanse, recht van 't pensionaat gekome, 'n aorig kwikstèrtje... "Maar mijnheer Vinken," zee et kwikstèrtje, "u bent werkelijk poëtisch, u hebt zeer dichterlijk gespeecht." Hij keek ze aon en vergaat er 'n antwoord op te geven, zoo'nen indruk maokte ze ineens op 'm. Of et aon de wijn laag of et goei eten of aon Frida's leuk gezichtje, in alle geval: hij vond Frida ineens veul knapper en leuker as Anneke of juffrouw Tilly; hij kreeg er duizelinge van - ik zeg: as 't nie van de wijn en 't goei eten kwaam.

's Aanderendaogs ha-t-ie er al 'nen hillen aanderen kijk op. Hij ha koppent en bleef toe 's middags te bed, dan liep ie in et tuintje op en neer en prakkezeerde over et geval; hij naam z'n eige veur om mar nie meer naor de Broerse te gaon; ten irste, daocht ie, is 't 'n groote vraog of ze me wel wil, want ze hee-g-et misschien hoog in d'r bolleke, ten twidde staon er veul schulden op de hoef van Broers dus zal den aawe wel geen toestemming geven en ten derde ik weet nie of ik zélf wel van d'r haaw. Verliefd ben ik in alle geval nog nie op d'r; hij kwaam tenminste nog nie op 'n gedicht; hield z'n eigen 'n bietjen in om daortoe nie te komen, want de zaok wier dan te gevaorlijk. Toen ie langen tijd nie meer bij de Broerse aon geweest waar, kwaam Fraans 'ns aonloope en noodigde 'm uit. Toen kos ie er nie langs en liep 'ns aon. Frida schonk koffie in en zaag er in d'r alledaogsche kleer' nog schoonder uit dan op de bruiloft. Ze leek 'm ok echt vriendelijk toe, mar hij hield z'n eigen echt stijf en zaag dè-t-ie zoo gaaw meugelijk weer weg kwaam. Fraans stapte 'n endje mee 'm op en zee dè-t-ie zoo gaaw meugelijk weer terug moes kome. Alle daoge liep Kareltje mee diepe gedaachte rond in den tuin en stond op et punt om weer in gedichte los te breeke mar hij hield z'n eigen in. Bij Broerse kwaam ie nie meer.

Zoo verliep de tijd; hij wier, as et kos, nog luier as lui en kwaam haost nie meer buiten. Den aawen Vinken wier ziekelijk en Kareltje kreeg al meer en meer werk van 'm over te neme en al waar 't op zich zelf nie veul werk, 't waar al laank te veul vanwege z'n luiheid. Eens kwaam Fraans Broers 'm tegen en die vroeg 'm waorom ie nie meer kwaam. Kareltje beloofde om 's Zondags erop te kome, mar 's Zondags stuurde-n-ie 'ne jongen mee 'n briefke dè-t-ie verkouwen was. Hij wo in rust blijve, hij waar bang veur kleine golfkes in z'n hart, en ie hield et rustig tot ie op 'nen zekeren dag oome Teun tegen kwaam.

Oome Teun ha van te veurre taante Hanna al om raod gevraogd. "Wè dunkt oe, Hanna, zu Frida Broers geen goeie vrouw zijn veur Kareltje?" "Veur mijn part, 'k hè'r niks op tege mar ik hè'r ok niks mee te maoke." "Jè, ziede, dè wordt zoo niks mee dè Kareltje, dè wordt op die manier 'n groote prul as 't zoo deurgao en dè's aaltij zund... As ie 'n vrouw krijgt die 'm 'n bietje opkalifatert, dan wor et nog iets fatsoendelijks in de maatschappij en aanders wor et niks as 'nen aawe gemakzuchtigen, eigenwijzen vrijgezel. En as ie geen schup onder z'n broek krijgt, raokt ie noot aon 't vrije en thuis zal ie dieën schup nooit krijgen, zijn dè meense, foei, foei!" "Wilde oe fikke weer verbraande?" "Och gij, wè kan mijn die fikke verschille! Mar hedde iets tegen Frida's soms as partij veur Kareltjes?" "Ze is nie de rijkste." "Ze krijgt toch wel iets mee en Kareltje krijgt zat. Bij Broers zijn er mar twee, dè deelt goed! En ze zijn fijn grootgebraocht; tegen den staand kunnen die van Vinken niks zegge, die is goed genog. Daorbij is 't 'n flink en vroom meiske, ok knap genog zu'k zoo zegge. Nou, wè wil Kareltje nog meer?" "Hm", zee Hanna en oome Teun besloot om er Kareltje eens over aon te spreke. Hij trof 'm al gaaw en bespraak et geval. Kareltje weerde in et begien aaf mar oome Teun hield vol en Kareltje beloofde om er 'ns over nao te denke... "Jao, mar nie te lang er mee rondloope, jonge, 'n kordaot besluit nemen aanders bende verloren veur de toekomst!" zee oome Teun en ie daocht: er komt niks van terechte, hij komt er nie toe, er zit geen fut meer in van et bietje dè-t-er vruuger in zaat.

's Zondags zaag Kareltje Frida's in de kerk zitte en keek meer naor heur as naor 't altaar en de preekstoel... Van bidde kwaam dieën Zondag nie veel terechte en Onzen Lieven Heer zal et hum nie heel erg kwaollik hebbe genomen, denk ik, want naaw gong et erom; hij ha in alle geval 'n goei veurnemen gemaokt: hij zu 's naomiddags naor Broerse gaon. En ie gong. Mar Frida waar nie thuis. Ze waar mee vadder en moeder uitgereje naor familie. Fraans en z'n vrouw waren ok al nie praot-echtig dieën dag, mar op et lest gong et weer op den aawen traant en toen Kareltje opstond liep Fraans 'n eindje mee 'm de weg op. Toen vatte Kareltje moed. "Zeg, Fraans, ik moet oe 'ns iets vraoge, wè zudde gij denken as ik - eh, mar ge moet et tegen geniemand zegge heur - ikke, eh, zu ullie Frida wille vraoge..." Hij was blij dè-t-er uit waar. Fraans bleef staon en keek 'm aon. "Gij, Kareltje, mar jongen, waorom bende toch nie éérder gekome! Ge hebt kaans genog gehad!" "Jao, dè kan wel zijn, mar, eh, is 't dan zoo gek?" "Nee, dè nie, mar ge had éérder motte kome, 't is te laot, ze is aacht daoge geleje al gevraogd en ze hee jao gezeed! 't Is euwige zund dè ge zoo gesemmeld hèt! Ik hè'r al laank genog aon gedaocht en ik vroeg oe nie veur niks om nog 'ns aon te kome en Frida ha-g-et zeker heel gèèren gedaon ook, mar naaw is et te laot!" Kareltje zee niks meer.

 

 

WÈ'S NAA 'NE KIEPESTAL?!

"Zoo is et geloope mee Kareltje Vinken," zee oome Teun me aon 't eind van z'n verhaol, "en zoo is ie geworren wè-t-ie naaw is: 'n nutteloos schepsel. O jè, sjuust, dè heurt er nog bij, dè hè'k nog vergeten, waocht, irst 'n kooltje vuur op m'n pijp legge, want ze is uitgegaon." Toen ie daormee verrig waar, zee ie: "'t Zu zund en schaand zijn om te zegge dè iedere vrijgezel en iedere aawe jongejuffrouw nutteloos is in de maatschappij, want dan zu'k m'n zuster Hanna onrecht aondoen en m'n eigen ok al zoo'n bietje want ik ben ok half en half 'ne vrijgezel. Ik hè mijn vrouw mar enkelde jaoren meugen hebben en ik hè'r geen kender van - nee, dè-d-iemes geen zin hee om te trouwe of er schrik van hee, dè kan ik me goed indenke en dè maokt geniemand tot 'ne misdaodiger of 'ne lapswans. Mar as iemand kuis alleenig uit gemakzucht en luiheid en lamlendigheid geen vrouw neemt, hoewel ie heel goed 'n familie kan onderhaawen en naa dus niks uitzet in de wereld, dè kan ik mee geen meensemeugelijkhei goedkeure. Natuurlijk aon eten en slaopen hee geniemand op de wereld genog, ok de lamlendigste luilak nie, mar zeg me naa zelf 'ns mijnheer, 'ne kiepestal, wè's naa 'ne kiepestal? Is dè naa 'n leevenswerk?"

De vraog kwaam wè onverwaachts veur me en ik zee, dè 'k me 'ne kiepestal nie goed as 'n leevenswerk veur kon stelle. "En zoo is et mee Kareltje Vinken. Hij leeft alleen veur z'n kiepkes; hij hee 'nen heele stal vol allerhande soorte witte kiepen, as gaanzen en eenden zoo dik en vet en grof, en ok van die kleine krielkiepkes, net euwige poelekes. Z'ne kiepestal is z'n eenigste gedaachte, daor lee hil z'n hart in verloren en z'n ziel d'r bij. O jè, ik moes dè nog vertellen van z'n leste vrijerij, dè wil zegge: 't is zoover nie gekome, dè ge 't vrije kunt noeme, mar den aawe Vinken wo 'n jonge vrouw in huis hebben, veur 't onderhoud, dè begrijpte wel, want z'n vrouw kos nie veul mir en Kareltje waar al over de dartig en dus krek oud genog, volgens hum, om te trouwe... Toen hee den aawe er dan eentje uitgezocht, nie hier uit Baozel, dè waar te min, nee, eentje uit Langendijk, 't lawaaidörp. Ze had geld, ze ha d'r jaore, mar daormee waar dan ok zoo goed as alles opgesomd. Over schoonheid hoefde nie te praote, want afijn, dè's ok mar 'n plezierige bijzaok, die toch 'n paor jaor laoter komt te vervalle, mar mijn dunkt: 'n bruid mot dan toch in alle geval táánde in d're mond hebbe en haor op d're kop, vende gij ok nie, meneer - heurt dè nie zoo'n bietje tot den volledigen meens?" "Ha ze dan geen taande en geen haore?" "Zooas ge 't opvat, ze ha'r nog wel wè, nee, ze ha'r mee de vleet, mar nie d'r eigese, allemaol valsche, 'n valsch gebit en 'n pruik. Denk oe eigen 'ns in, wè mot dè 'n gek gezicht zijn as oe vrouw 's aovonds haor en taande op de waaschtaofel lee! Er blijft haost niks meer over!! Mar den aawe Vinken ha dè plan in z'ne kop gezet en geld moes bij geld kome. 't Wier heel slecht weer in et hoog huis, dè begrijpte, en op et lest leek et asof Kareltje toe zu geve, zooas ie aaltij toe hee gegeve. Mar toen ben ik er op af geschote, al raoide ons Hanna 't me ok sterk aaf om weer m'n fikke te verbraande. Ik heb eerst stof veur 'n nuuw pak bij 'm besteld, al ha'k et nog lank nie noodig; toen heb ik et gesprek daorop gebraocht en den aawe nie zoo zuutjes de waorheid verteld. Sjongesjonge, wè schoot ie uit z'n sloffe. As ik dè pak nie ha besteld, dan ha ie me vierkaantig et huis uitgekegeld. Ik heb Kareltje buiten op straot weer getroffen en heb 'm nog 'ns flink de waacht aongezeed, dè-t-ie z'n eige en 'n aander nie ongelukkig moes maoke, want meneer, 'n ongelukkig huwelijk is 'n hel op eerde." "Dè kan uitkome", gaaf ik toe.

"En naaw is den aawe Vinken dood. Zuukt Kareltje dan nááw gin vrouw meer uit? Hij is naaw toch vrij en hee geld zat." "Geen kans van 'n meugelijkhei mir. Ik heb et hum honderde keere veurgehaawe, hij is er veur eens en veurgoed overhene. Bekijk 'm mar 'ns, meneer, dikke wange, dik buikske, nee, die kent alleenig 'n werm bed en z'ne kiepestal. En wè's naa 'ne kiepestal?! Hij is ok zo'n bietje 'ne gierige pin geworre mee de jaore! 'n Aaw taante doe-t-er et huishaawe en krijgt nie veul in haande, jè, ze is blij dè ze onderdak is; in nood dan vreet den duuvel vliege! Zoo is et geloope mee Kareltje Vinken, 'ne jongen mee aonleg, er zaat iets in en er is niks vandaon gekome! 't Is euwige zund en schaand!" "Wè 't dichten aongao," zee ik, "dè's nie zoo erg, dichters zijn er zat genog, as 't nie veuls te veul is! Jè, misschient is et nog mar beter dè-t-ie hillemaol niks geworren is!"

 

Bronvermelding:

"Kareltje Vinken" verscheen in 10 afleveringen in de Nieuwe Tilburgsche Courant op:

- zaterdag 13 april 1940

- zaterdag 20 april 1940

- woensdag 1 mei 1940

- woensdag 8 mei 1940

- vrijdag 17 mei 1940

- zaterdag 1 juni 1940

- vrijdag 5 juli 1940

- zaterdag 3 augustus 1940

- zaterdag 17 augustus 1940

- zaterdag 24 augustus 1940