Jan Jaansen

Oome Teun naor zee

 

 

Mee m'n artikeltje over "Oome Teun in het spoor" heb ik de wend van veure gekregen! Oome Teun hee me zelfs 'nen brief willen schrijven om me 'ns grondig de les te lezen. Gelukkig is et zoover nie gekomen, want neef Harrie de Kanter, die dikkels bij mijn in Tilburg komt en aaltij efkes aon komt loopen om de groeten van oome Teun en taante Hanna te brengen, kwaamp deez' daogen en braocht de boodschap mondeling over: de complementen van oome Teun en of ik niks beters en niks aanders te doen ha dan aawe koeien uit de sloot te haolen!! En of dè dan soms de teekenen van vriendschap waren om zukke dommighedes van 'm te vertellen - en 't alderergste: dè'k nie bij de zuivere waorheid bleef, mar loog dè'k zwart wier: nooit van z'n leven had ie gevrejen mee 't meiske, dè 'k daor vernoemd heb... En bij taante Hanna ben ik veur eens en veurgoed uit de gratie omdè'k geschreven heb van dè vrijen en daansen en dè van den onjeklonje van Böllekesdoot... Zoo staon dus de zaoke! En zoo gao-g-et as ge dinger vertelt, die waor gebeurd zijn! Want ik heb dè-d-allemaol heure vertellen van oome Teun z'ne besten vriend, Jan Ansems, en die weet van vrijen en trouwen alles, zoowel uit den aawe as uit den nuuwen tijd, krek asof ie heel z'n leven niks aanders te doen hee gehad as zukke zaoke nao te pluizen en aon te teekene... en daorbij: Jan Ansems is ommers laoter zelf getrouwd mee dèzelfde meske, waor oome Teun toentertijd 'n eugske op ha!

't Spijt me om oome Teun, dè-t-ie kwaod is om m'n geschrijf, want ge moet nie meenen dè-t-ie 'nen domkop is, om den weergaoi nie! En om oe dè te bewijzen: tegesworrig kent ie om zoo te zeggen heel 't spoorbuukske van buiten; van al de treinen die langs Baozel en den Heikant komen, weet ie et zijne: waor ze heengaon, hoe laot ze vertrekke en aonkome! En as ie 'nen trein aon heurt kome, dan vat oome Teun z'nen lozzie uit z'nen zak en controleert of ie wel op tijd is. As ie ieverans op 'n station komt, dan zal ie daolijk naokijken op de plakkaoten of alles wel klopt - oome Teun ha stationschef moete worre!

Om oome Teun weer wè vriendelijker te stemmen zal ik oe vandaog 'ns iets vertellen van 'n reis, die-t-ie eens mee de kapelaon van Baozel hee gemaokt naor zee. Want oome Teun ha nog nooit van z'n leve de zee gezien en de kapelaon en oome Teun waren dikke vrienden, die menig uurke afbabbelden over alles en nog wè en toen de kapelaon er 'ns enkelde daogen uit wilde om wè vacantie te hebben, herinnerde-n-ie z'n eige dè oome Teun nog nooit de zee gezien ha en hij stelde hum veur om saomen 'ns enkelde daogen naor Knokke te gaon. "Kapelaon, dè heur ik gèère; dè's muziek naor mijn oore! Jao, ik gao mee! O, Hanna, stil mar meske, as ik mee den kapelaon meegao dan ben ik onder goei leiding!" "Allemaol goed en wel," riep taante Hanna, "mar mijnheer kapelaon kan toch mee ou nie op stap! Denk mar 'ns aon die collecte in Bemelen toentertijd: ge komt halfdood terug!" "Dè waar te voet. Nou gao alles deftig mee den trein en mee trams essetjera", riep oome Teun triomfantelijk. Kortom et wier besloten dè 't 's Maondags daorop zu gebeure!

En oome Teun ha-g-et druk, druk! Eerstens: drie pekskes tabak gekocht, den beste, die Pietje Petit in z'n magazijntje ha! Toen z'n pijp schoongemaokt, want ze lörkte den leste tijd asof ze verkouwen waar! "Ziezoo: dè's 't eerste en 't veurnaomste: de locomotief kan dampen! En nou m'n kleere! De boks is nog zoo goed as nuut, mar de jas, ziede, de jas, de kraog is smerrig." "Laot er de kleermaoker as de foeter 'nen nuuwen kraog op zetten, aanders loopte veur schandaol mee de kapelaon deur de zee te waandele!" "En m'ne boord, moet ik die ok aondoen?" "Natuurlijk! En netjes aonhaawen, heel den dag! Wè daochte gij!" "Dan stik ik!" "Goed! Stik dan mar, mar ge haawt 'm aon!"

Den volgenden dag kwaam, en oome Teun ging den kapelaon afhaolen aon de pastorie. De kapelaon waar in 't kort jeske en oome Teun had er lol in. "Krek 'n kraai zonder start, kapelaon!" "Laach me nie uit, oome Teun! En naaw: opgestapt aanders komen we te laot." "Negen uure zeuventien vertrekt ie en geen minuut eer, we kunnen et makkelijk haole!"

Ze bleven in Vlissingen middageten en liepen toen wè deur de stad te kijken. Mar de kapelaon moes z'nen brevier nog afbidden en liet oome Teun in 'n restaurantje zitten en liep naor de kerk. Oome Teun naam onderwijl 'n paor pötjes pils, want hij had er dorst van gekregen, naam toen nog enkelde bitterkes, die hem buitengewoon goed bekwamen en toen de kapelaon terug kwaam, waar oome Teun in druk gesprek mee 'nen socialist en praotte "freet" as 'nen baron. "De werkman heeft 'n hondenleven", zee de socialist! "Nee, nee, zoo erg is het niet, beste man, bij den hond is het eelemaal handers - ik, eh, bedoel: bij den ond is et hallemaal eenders, nee eh, bij den hond is et aanders, heelemaol eh... aanders!" "Oome," riep de kapelaon, "breek oe tong nie! Kom, we gaon eten en dan gaon we vanaovond vruug te bed aanders zijn we mergen aon zee niks werd!" "Goed zoo, ik ben muug zat!" "Oe tong tenminste wel!"

 

's Anderendaogs kwamen ze in Knokke aon Zee. "Schoon," zee de kapelaon, "aaltij oppernuut weer schoon! De groote, groote zee! Dè gao mar dag en naacht op en neer en dè ruischt en bruischt asof Onzen Lieven Heer op den örgel speult!" "Gadvergemennogaontoetoch, wè-d-is die zee toch groot, kapelaon! Ge kunt er heel de wereld makkelijk in verzuipe!" "En wè de zon schoon over et waoter schijnt, oome Teun, dè blinkt net lek zilver!" "En kijk daor: allemaol aawerwetsche wiegen hebben ze overend gezet!" "Dè zijn straandstoelen! Daor gaon ze in zitten om geen laast van den wend te hebben!"

Den kapelaon gong in zee zwemmen! Hij huurde 'n waogentje, kleedde z'n eigen om en sprong in zee. Oome Teun waar te bang veur 't groote waoter en liep wè rond om de dames te bekijken langs et strand. Mar dè verveelde gauw en hij besloot om 'n voetbad te nemen want z'n voeten hadden 't wel 'ns noodig! Zoo gedaocht, zoo gedaon; hij zocht 'n rustig plekske, trok schoenen en sokken uit en dokkelde mee z'n zwarte voeten deur 't waoter. Dan gong ie op 'nen steen zitten en wreef z'n voeten en teenen schoon zoo goed ie kos. En as ik terug koom op den Haaikaant, dan kan ik zeggen, dè'k m'n voeten in de zee heb gewaasschen - dè hee bij ons nog niemand gedaon! Oome Teun kreeg veul bekijks want aon et strand ziedde nie alle daogen 'nen boer z'n voeten zitte waaschen!

Oome Teun werkte rustig deur en daocht: 't zijn toch echte aopen, ze weten van vervelendighei nie wè te doen! Waocht, ik kan ineens m'n eksteroogen wel wè bijsnoeien. En hij liep naor 'nen leegen straandstoel en gong er z'n teenen bijwerken mee z'n zakmes - en hij vilde en saobelde alle knoebeltjes weg, eerst van z'nen linkervoet, dan van z'nen rechter. 'nen Heelen ring nuuwsgierig volk stond om 'm heen net of 't theater was... "Kijk mar raok," daocht oome Teun, "gullie mee oe kleine schuuntjes zult er nog méér laast van hebbe dan ikke, dè kan ik wel op mijn teenen uittelle!" De kapelaon was uitgezwommen en zocht naor oome Teun, zaag 'm nergens. Toen kwaamp ie bij 't volk dè daor rond oome Teun stond te kijke... en toen zjeneerde de kapelaon z'n eige toch wel wè...

Den volgenden dag stapten ze saomen weer op den trein en naor huis, waor oome Teun veul te vertellen ha van de zee, zoo groot dè ge er wel heel de wereld in kunt verzuipe, en van straandstoelen as aawerwetsche wiegen en van eksteroogen en nuuwsgierige strandlui.

 

Bronvermelding:

"Oome Teun naor zee" verscheen in de Nieuwe Tilburgsche Courant op:

- zaterdag 18 november 1939