CuBra

INHOUD VAN SCHIJNDEL
HOME
TEKSTEN
AUTEURS
FOTOGRAFIE
KUNST
AUDIO
BRABANTS
SPECIAAL

Ad van Schijndel

Van pis tot heffing
Toespraak int polletiek kaffee in His


 

Dees wurt un smerreg stukske, van pis, schijt, zeik en stront en nog wè van dè smerreg grèj wè ‘ne mens liever durspuult en nie over prot.

 

Deel 1: de pissebed

Un pissebed is ’ne kleine tor mè virtien pôtjes, die ge hendeg kunt kweke onder unne pot geraniums op de stoep. Un bietje vocht en zand en ie duget goewt. Vruger ginge ze die dreuge en kortmoale en linne die dan in bed bè de klein jong die nog in d’r bed pieste. Dè hielp. Umdurrum hettie pissebed. De vrouwe han wèjer gin gezeik en ok minder natte stront in luiers, lakes en strojzakke.

 

Deel 2:  de pisbak

Veul huize han vruger un pleej buiteshuis: un huske mè un plank mè un rond gat Door konde lekker gon zitte schijte, mar in de winter dinde wel vort. Mè un stuk auwe krant konde oew kont afvége. Mar: de jong jong en ok de auw es ze teveul gedronke han, ginge nogal ’s tege un muur ston pisse. Zeker èster al iemes opzaat. De durskes han namelek vurrang. Umdurrum is de pisbak uitgevonde. Wij hander thuis twee, unnen hoge vur onze vodder en m’n oudst bruurs, en unne lége vur de klein jong van vier joor en auwer. Die pisbakke stonne néve de mèshoop mè un buis nor de gierkelder. Ik hebber dikzat mè onze vodder same ston pisse. ‘Jonge, zèkt un bietje dur’, zinnie alted. Ik heb door geleerd hoe degge ‘m vaast moet hauwe onder ’t pisse. En hoewdegge ‘m af moest kloppe. Want ons moeder wô gin gezeik, zeker nie over oew sondese boks. Want dan waarder stront oan de knikker.

Zo’n pisbakke hedde nou in alle kaffees enopenbare gebouwe. Mistal ister wel ’n schot tusse.

 

Deel 3: het gutsgat

Alle smerreg woter van de geut en de was liejp bons vruger langs de stoep durt gutsgat nor de sloot langs de weg. D’r néve ston de rabarber en die din ’t goew. Twee kirre per joor makte onze vodder dè gutsgat skon mè un bats. En detter wel ’s oijt wè stonk, och door han ze schijt oan. De pissebedden lééfden gère in de buurt.

 

Deel 4: ’t riool

In de lóóp van vurrigen eeuw wurden er steeds meer gebouwd int turp, de slóte wurde dichtgegoid en d’r waar ginnen boer mer die vur unnen dreuge mik de beerput bè de mense leeg wô komme pompe. Al waart wel hendeg, want bè grote ruzie zinne de mense: ès de strontkaar mèrge kumt, dan gôde gè d’r mar bè ligge. Toen ist riool uitgevonde. Dè is één groot gutsgat middenin de stróót wor ge alles wè stinkt in kunt loate lóópe. Pleej en pisbak kwame binneshuis ent partikulier gutsgat is verdwene. In gewoon stroate komde nog wel veul pissebedde tege want die zitte ok liever bè de wèrme stront ès tusse de kauwe kak. De mense makten unne rèchten afvoer van bove nor beneje, en van de vurdeur nor de weg, ok mooi rècht. Umdurrum kwame de miste weesees veur in de gang.

De geminte ha dè oangelit, en iedereen krig dè rècht rècht nort riool. Rioolrècht noemde ze dè.

Ge moester wel vur betoale. In dè groot gutsgat han ze ok putjes in gemakt. Est dan bè un hoosbui teveul zèkte in de wijk, dan liejp al dè wotter mooi weg. De mense zelf moese betaole noavenant desse piste, schete of waaste. Nou is den inne stront groter ès den andere. Mar bèj moete durgespuult worre. Umdurrum han ze de hogte vant rioolrècht gekoppeld oan de kubieke meters wotter. Sommigte zuinige mense linne unne stéén in de stortbak want dè schilde elke keer unne liter woter ès de vrouw ha zitte pisse. Wijer waarder gin gezeik, iedereen tevreje.

 

Deel 5: van rècht nor heffing

Ze hent rioolrècht bè de geminte afgeschaft. Tis un heffing geworre. Dè gi zo: hoe duurder degge wont, hoe duurder degge zit te schijte. Dè is vurdilleg vur de huurders zegge ze, want die pisse vort vur niks. Mar ge makt menne pis nie lauw: volges men is hier behoorlek wè stront oan de knikker. Nou moete nie tege de kerk oan pisse, want die dreugt nie vlug op. Toch hebbik un dil purtèje unne lelleke brief geschreve, want ik lot m’n èige’t glazuur nie van de pot af pisse. Gellie pist er néve, hebbik geschreve. En: ès ik zon kont ha, ging ik mèrge nog immigrere nor Maasdonk, Oss of Uje. ’t Antwoord waar èsdè ik nie moes gon ligge zeike, ’t waar hendeg en goewt zo.

Ik heb vandeweek mun gutsgat wer opegegrave en loat munne rotzooi wer in de sloot loope. ’t Makt toch niks uit.

 

Bedankt vurt luistere en misschien tot volgende keer.

Ad van Schijndel, 28 nov. ‘10