|
De Keerakker (1952) wordt
algemeen beschouwd als het debuut van Jan Elemans, en deze
dichtbundel wordt ook door hemzelf vaak als zodanig benoemd.
Dat is uiteraard juist als het om zijn eerste verschijning
als dichter in boekdruk gaat. Maar wanneer debuteert een
schrijver eigenlijk?
Ik vroeg me dat af toen ik enige jaren
geleden het boek Via Trionfale kocht, dat één jaar
eerder verscheen dan De Keerakker, dus in 1951. Het
is een reisverslag, om precies te zijn het verslag van een
bedevaart naar Rome, het Vaticaan en de paus, ondernomen
door de Nijmeegse universitaire gemeenschap. Nee, geen
voetreis – dat was sinds de voetreis van Bertus Aafjes taboe
in Roomse literaire kringen – maar in liefst 16
touringcars. Uit de opgenomen lijst van pelgrims weten we
dat Jan in de vijfde bus zat. Het is een degelijk uitgegeven
werk met veel zwartwit-foto’s. Op de titelpagina staat Jan
Elemans in kleurendruk uitdrukkelijk vermeld als auteur. Ik
vond het opmerkelijk dat hij nergens in zijn herinneringen
van deze publicatie rept. Ik heb Via Trionfale
indertijd wel doorgegeven aan Marcel van der Heijden voor de
bibliografie in het vriendenboek bij de negenstigste
verjaardag van Jan (2014), maar Marcel heeft dit werk tot
mijn teleurstelling niet opgenomen.
Onlangs herlas ik Elemans’
herinneringen, zoals opgetekend in De Nijmeegse Ferguut
(2014). Daarin noemt hij die Rome-reis toch heel kort,
maar dan niet zonder enig schaamrood. Hij noemt daarin
echter wel ‘de beeldschone Truusje Lennarts’. Deze Truusje
was abactis (secretaris) van ‘Achter ’t Vercken’, een
gezelligheidsvereniging van studenten Nederlands.
Op een foto in Via Trionfale
staat ook een Truusje. De buslijst zegt dat ze in bus 5 zat,
en dat ze geen Lennarts heet maar Vermeulen. Over haar
schrijft Jan: ‘...en met Truusje Vermeulen heb ik het bed
gezien waar de boze Alexander VI in geslapen heeft (...) ze
vond het maar een eng geval...” Het bijschrift luidt: “Nee,
Truusje, dat we nog thuis komen, geloof ik nooit!” Blijkbaar
wordt dat gezegd door de man links.
Hoe langer ik naar hem kijk, hoe meer
ik ga geloven dat dit Jan Elemans is.
 |
