Literaire
Wandelroute
Tilburg
|
|
Literaire Wandelroute Tilburg |
Schouwburgring en Oude Dijk |
|
We steken de Schouwburgring over.  Links wordt het uitzicht beheerst door de muziekzaal, rechts daarvan de schouwburg.  Tussen beide gebouwen door (maar let op de bronzen beelden) komt de wandelaar op de Oude Dijk, waar nog iets te zien is van de strenge Roomsche kloosterarchitectuur, in dit geval het enorme complex van de Zusters van Liefde, een sociaal-maatschappelijk georiënteerde congregatie die door bisschop Zwijsen gesticht werd. Een gevelsteen boven de dichtstbijzijnde ingang herinnert aan dit feit. De verdienste van beide congregaties is vooral gelegen in het onderwijs en de maatschappelijke vorming van minder begunstigden, en in de verpleging. Het werk van de fraters heeft zich bovendien uitgestrekt tot de productie van een enorme hoeveelheid kinderlectuur en -tijdschriften, jongens- en meisjesboeken, reken- en taalmethodes, vaak gedrukt op de persen van het R.K. Jongensweeshuis en van daaruit over geheel katholiek Nederland verspreid. Velen zullen nog het tijdschrift De Engelbewaarder kennen, of de avonturen van het kabouterduo Puk en Muk. Miljoenen kinderen hebben leren lezen met de methode Veilig leren lezen van frater Caesarius Mommers. Op een `ijzige avond van Januari 1945' klopte Bernard Molkenboer o.p. (1879-1948) op de voordeur van de Zusters van Liefde. Molkenboer was hoogleraar Vondelstudies aan de universiteit van Nijmegen, maar hij had die stad moeten verlaten wegens de oorlogshandelingen. En wat erger was, zijn gehele, unieke werkbibliotheek met Vondeliana, bijeengebracht voor een omvangrijke biografie, was tijdens de bombardementen in vlammen opgegaan. Na een zwerftocht van enige maanden door het reeds bevrijde zuiden, kwam hij in Tilburg onderdak vragen in het moederhuis van de Zusters. Daar wachtten hem twee verrassingen. Het meisje waarop hij als kind in Amsterdam verliefd was geweest, Marie Ides, bleek algemeen overste van de congregatie te zijn geworden en de naam Moeder Leonie te dragen. Molkenboer heeft het weerzien beschreven in Mijn Vondelbiografie en de oorlog (1946), en vermeldt trots dat hij van moeder Leonie niet zomaar een kamer ter beschikking kreeg, maar de kamer van Joannes Zwijsen zelf `die als het ware nog met den geur van zijn apostolischen geest doortrokken is.' De tweede verrassing was dat de Zusters over een bibliotheek bleken te beschikken met zeer veel Vondelboeken. Molkenboer: Ik mag dus dankbaar getuigen dat sedert mijn komst te Tilburg het getij voor mij ten goede gekeerd is. Wat ik gehoopt had te vinden, heb ik gevonden: een rustige omgeving en de vereischte boeken. Die opmerkingen waren bijna vijfentwintig jaar eerder vrijwel exact van toepassing op een andere schrijver die naar een Tilburgs klooster kwam: Frederik van Eeden. In augustus 1921 trok Van Eeden zich enige dagen terug in het St.-Joseph Studiehuis om zich te bezinnen. Hier nam Van Eeden, na jarenlange aarzeling, het besluit over te gaan tot het katholicisme. We keren terug naar de Schouwburgring. De Schouwburg zelf is met grote regelmaat het toneel geweest van literaire avonden en manifestaties als de Nacht van het boek, de Nacht van de columnist, en de avonden van de Stichting Leopold. Diana Ozon, die we al per trein zagen arriveren, schreef over haar optreden op een avond voor studenten: Ook mijn 'podium' bleek in een akoestisch afgrijselijke hoek van het speelse hallenstelsel te staan. Op een trapzuil die het dak lijkt te doorboren hangt een speelschema waarop staat dat Ozon twee uur lang zal optreden. Dat was niet afgesproken. Daarnaast lijkt het mij overdreven en ondragelijk voor het publiek. En ook hoe het Bert Jansen na zijn aankomst verging had u nog tegoed: Ik heb nooit veel van de bluesmuziek begrepen of de blues van mij. Maar zo gauw ik een drie-akkoordensysteem hoor gaat alles vanzelf. Zonder afspraak weet ik precies wanneer ik in moet vallen, waar een 'break' valt of waar het moet eindigen. Die ervaring had ik het eerst in Tilburg. |
U bevindt zich op het ogenblik ongeveer hier:  Over de volgende schrijver(s) kunt u meer informatie vinden: Rondom de Schouwburg vindt u verschillende poëzietegels. Meer informatie vindt u hier. Als u de volledige tekst van de literaire wandelroute wilt lezen dan kunt u deze hier downloaden. |