Hoofdredactioneel commentaar 29-09-09

Verderop in dit nummer brengen we een bericht uit een Zuid-Afrikaans nieuwsblad waarin het verhaal werd verteld dat Nestlé melk koopt van Grace Mugabe. Op het eerste gezicht is er niets verkeerd aan als een bedrijf zaken doet met de familie Mugabe. Maar in dit speciale geval koopt Nestlé melk van een landbouwbedrijf waarvan het eigenaarschap wordt betwist.

De Mugabes verkregen het bedrijf met gewelddadige middelen nadat de eigenaar was verjaagd door hordes Zanu (PF) geboefte. Hij is niet betaald voor zijn landgoed, noch op enige manier gecompenseerd voor zijn verlies. Zijn eigendomsrechten werden vertrapt.

In veel landen zou het door de Mugabes bezetten van dit particuliere landbouwbedrijf worden gezien als diefstal en iedereen die zaken met ze doet zou worden gezien als medeplichtige.

Mogen wij voorstellen dat Nestlé er nog eens over nadenkt of het moreel gerechtvaardigd is zaken te doen met en voordeel te genieten van een boerenbedrijf waarvan het eigenaarschap twijfelachtig is.

Bij hun verdediging zei een zegsman van Nestlé dat het bedrijf als multinational zaken deed met allerhande mensen met allerlei verschillende politieke overtuigingen. Redelijk en goed. Maar melk kopen die is geproduceerd op land dat werd gestolen van zijn rechtmatige eigenaar is een andere zaak, geloven wij.

Intussen zouden wij de gebruikers van Nestlé producten, die een geweten hebben, willen voorstellen om serieus te overwegen of zij moeten blijven kopen van een bedrijf dat ervoor heeft gekozen het hoofd af te wenden van de immorele praktijken van een van hun leveranciers. Is dit iets waar ze mee kunnen leven?

Het bedrijf heeft geprobeerd zijn daden te rechtvaardigen door te beweren dat ze geen keus hadden. Zonder voorraden, zeiden ze, zouden ze gedwongen zijn het land te verlaten, wat zou leiden tot voedseltekorten en banenverlies. Ze zeiden dat hun doel het "tegemoetkomen aan de noden van de lokale bevolking" was geweest.

Zelfs als we geloven dat een multinationale voedingswarenfirma de lokale bevolking vooropstelt boven geld verdienen, is hun rechtvaardiging oppervlakkig en simplistisch. Op welke manier is het humanitair om medeplichtig te zijn aan een regime dat plaatselijk mensen onteigent, of de machtigste familie in dat regime financiert – een familie die een heel land heeft teruggebracht tot armoede of verbanning en de levensverwachting van dat land heeft verminderd tot de laagste in de wereld?

Een aantal mensenrechtengroeperingen heeft opgeroepen tot een boycot van Nestlé producten om hun woede en afkeuring te laten zien. Wij staan sympathiek tegenover dergelijke oproepen.