Frans van Gèssel

Driek en Bertha Pirkes

 

Al hil wè jorre wònde'n ie door, Driek Pirkes. Z'n boerderééj ston van d'n harde weg af gezien, zò'n vierhonderd meter de grond in. Driek, groot en vurral stèirk, waar jorrelang 'ne boer in goeien doewm en kos same mé z'n vrouw Bèrtha, 'n struise boerin grof van bouw, veul wèirk aon. Hij waar gruts op z'n dochters Sien, Bèts en Cor. Die driej zate goewd in d'r vlis, han van die bolronde koppe en 'n paor stalbeen. 't Ùitgebakke spèk, boeremoespetòzzie, hete bliksem, de mùllekepap mar ok de vorse romme rèicht van de koew, han door zeker aon bègedrage. Driek liet mar wè gèireheure dèttie wolleke van meide ha. Alleen 't jongk volk viel nie zò gretig op die wolleke en vonde dèt meer van die donderwolleke ware. Driek ha z'n èige wel is afgevraogd: 'Ik zal toch zeker nie mé de kreuge te vèld hoeve um z'aon de man te brenge.? Kéénder te hebbe wor gin hundje op blaft is nou immaol gin plezierige gedaachte. Zeker ès ze nie mer van 't jongste sort zen. 'Paas mar op,' ha Bèrtha geroepe tege Drieke,' zò gaauw ès 'n aauw skuur in brand vliegt is 'r gin haauwe mer aon en lî z'r zó.'

Op 'ne goeie dag kwaam Sien, d'auwdste van de driej, thuis van d'r wèirk. Ze waar gezinsverzùrgster en werkte in de bùrgerééj. Door waar z'unne vrijgezel tegen 't lijf geloope van rond de virtig wè op verkering ùitdrèijde. Gezien de leefted, Sien waar zèlf ok al aachter in de dèrtig, kwaam 't hog woord 'r al tamelijk gaauwèchtig ùit, dè ze wòn gaon traowe. Één van de driej ha eindelijk 't begien gemakt en dè waar al hil wè. Nou wó inins iedereen v'nalles wete over d'rre aonstaonde. Driek vurral of 't miskien 'ne boerrezoon waar, want 'ne opvolger vur z'n bedrijf hattie nie. Nee, 't waar 'ne bùrger en unne timmerman van z'n vak. Sien hattem lere kenne toen ie 'n k'rwèij onderhande ha bè de mense wor ze in huis waar ès gezinsverzùrgster.

Van lieverleej kwaam de brùlleft ter sprake, dè begrepte. Driek ha tege Bètse en Corre gezeed: 'Wie wit kùmt 'r van brùlleft brùlleft.'

D'n datum van 't traowfist waar al vaastgeleed en moese ze bèij gaon lere bè de pestoor, zoës ze dè vruger zinne, vur iets wor nog noit iemes gezakt waar, wè 't dan ok mog zen. Ze krege driej roepe, wè wó zegge, dè ze driej weke op rééj sondes van de prikstoewl rolde en de pestoor dè driej kirres aachtermekare afsloot mé:...huwlijksbeletselen waarin niet is gedispenseerd dienen onverwijld aan de pastoor van de parochie kenbaar gemaakt worden…Dor ware in die driej weke vanùit de perochie gin huwelijksbeletsele gekomme tege de èchtverbintenis mar, dè kos menselijkerwijs gesproke ok nie.

De traowerééj kwaam steeds korter bè en Bèrtha wier onrustig, want ze moes vur d'r èige nog nééj kleer gaon kope. Trouwes Driek moets ok nog aon 'n nééj pak. Één van d'r dochters ha gevraogd of ze miskien meej moes gaon. De hoefde nie ha Bèrtha gezeed want ze waar zèlf maans genog en al dikzat meer alleen te veld geweest.

Op 'ne naomiddeg, midde in de week, drùlde ze op d'r gemak mé de fiets naor de stad. Ze wies wè 't moes worre want dor waar thuis meer ès ins al over gesproke. 't Moes 'n mantel -pèkske worre. Dor onder 'ne witte bloes mé 'ne V-hals zogezeed, dan kos ze d'r gouwe ketting nog wir is 'ne keer ùit 't kammenèt haole en umhange, want dè paaste door heel skòn bè

In de stad aongekomme brocht ze uurst d'r fiets naor 'n bewaakte stalling. Ze riskeerde 't mar nie um ze weg te laote haole, trouwes vur zestig cente kunde gin èirremoei lééje. 'Tot half zes,' worskaauwde de fietsebewaorder en Bèrtha din de stad in.

Toen begos de martelaarsgang. Winkel in winkel ùit. Ze ha wel vier mantelpèkskes aon gehad in d'n uurste winkel. D'rre smaak zaat 'r evvel nie bè. In d'n twidde deugde de klurre nie en in d'n dèrde winkel han de verkoopsters 't gedaon umdè ze niet vlug genog wier geholpe. Miskien ha ze nie hillemaol in de gate dè ze 'n moeilijk figuur ha want door paast nou immaol nie alles aon of bè. Ze waar nie alleen groot en grof mar liep ok nog taps toew kek, en dan wor 't 'r nie gemèkkelijker op. Kennelijk wiese ze door raod mé toen ze de vierde winkel binnestapte. "t Waar 'r inne gespissialiseerd in afwéékende maote en bizund're modèlle. 't Waar dan ok in 'ne mum van ted vur mekare en hoefde mar één mantelpèkske aon te paasse. Zò'n mooi ha ze van d'n hille naomiddeg nie gezien of aon gehad. Ze waar 'r òlling van eweg. en tukte dan ok gin ogeblik, rekende af, liet 't mantelpèkske mé de bon in 'n draagtas doewn en vertok.

Ziezo, docht Bèrtha bè d'r èige, ik zal ze strakke op ons Sien d'rre traowdag is allemaol d'oge ùitsteke. Ok vond ze dè ze, nao al dè geloop en gepaas, 'n goei tas koffie ha verdiend .

Ze gî 'n kefeej binne, zuukt 'n plaotske, want 't waar 'r nogal druk, hangt d'rren hille handel aon de knop van de stoewl, bestelt 'n tas koffie mé 'ne sjekladebol, inne die hillemaol paast bè d'r figuur en werkt die op d'r gemak naor binne.

Ès ze nao 'n tedje is ùitgerust en afgerekend hé, gî ze staon um d'r gestalde fiets mar wir is op gaon te haole um op huis aon te doewn. Inins slao ze bèij d'r haand vur d'r gezicht, ze mènt dè ze ok nog gekwèkt hé al wè ze kos. D'r tas is eweg mé mantelpèkske en al. 't Slao vééf uurre.

Ze bedenkt d'r èige gin ogeblik en rent, vur zò wijd ge dè renne kunt nume, zò hard ès ze kan naor de winkel t'rug, want ze hé mar 'n half uur te verdoewn vur de rijwielstalling dicht gî. Òlling overstuur vertelt ze de verkoopster wètter gebeurd is. Die prebeert heur wè te kalmeere dur zín glèske drinke te geeve. Wè rustig geworre gaon ze same naor 't rek, wor dè sort kliròzzie hangt, um te kééke of 'r nog zò'n zèlfde mantelpèkske in vurraod is. Ja!! Ze slaakt 'ne diepe zucht van verlichting. Wèn geluk! Dor hang 't nog een. 't Is 't hillemaol dezèlfde maot en dezèlfde kleur.

'Ja mevrouw,'zî de verkoopster, 'u boft geweldig, want nog geen kwartier geleden komt een mevrouw dit mantelpakje terugbrengen, omdat zij het bij nader inzien niet zo mooi vond dan ze gedacht had…'

Toen Bèrtha wir afgerekend ha en 't mantelpèkske mé de bon wir in 'n draagtas waar gedaon, kos ze nog krèk, 't waar vort op de knipperdolle, 'n enkelde minuut veur half zes op d'r fiets springen um op huis aon te doewn, onderweges praotend en mar zuchtend in d'r èige: 'Bèrtha, Bèrtha wè hedde toch geluk gehad dè z't nog één in vurraod han…'

Kennelijk hé ze nie 't besèf gehad dè dè 't zèlfde mantelpèkske waar wè ze in 't kefeej aon de knop van de stoewl ha gehange in d'r draagtas en aachter d'rre rug is weggehaold, toen ze zaat te geniete van d'r tas koffie en d'rre sjekladebol..

Of ze dè uurste mantelpèkske, dur alle konsternasie, oit aongegeve hé bè de plisie is noit ten blakke gekomme.